De betekenis van de naam Abu Bakr Al Baghdadi, kalief van zijn eigen kalifaat

Toen Ibrahim al-Badri al-Samarrai de naam Abu-Bakr al-Baghdadi al-Hoesseini al-Quraishi aannam en zich aan de wereld openbaarde als de Emir van de al-Mu’minim (de Leider van de Gelovigen), Kalief Ibrahim van de door hemzelf uitgeroepen Islamitische Staat, moest de hele wereld wel aandacht aan hem schenken.

De keuze van de lange titel die hij voor zichzelf gekozen heeft, is erg interessant en symbolisch. De titel Abu-Bakr verwijst duidelijk naar de eerste kalief na de dood van de Profeet Mohammed, de eerste van de vier “Orthodoxe Kaliefs”.

De titel Hoesseini verwijst vermoedelijk naar de Imam Hoessein, de kleinzoon van de Profeet en de zoon van Imam Ali, die in Kerbala de marteldood stierf op 13 oktober 680. Zijn martelaarschap wordt beschouwd als een keerpunt in de geschiedenis van de islam en wordt in uitgebreide ceremoniën door de sjiieten beweend. Zowel de soennieten als de sjiieten beschouwen Imam Hoessein als een grote martelaar, als iemand die zijn leven gaf om de islam te verdedigen en op te staan tegen tirannie.

Tenslotte verwijst al-Quraishi naar de Quraish, de stam waartoe de Profeet van de islam behoorde.

De verbinder van alle gelovigen?

Volgens een vermoedelijke biografie die op jihadistische internetforums gepost is, is al-Baghdadi een rechtstreekse afstammeling van de Profeet, maar merkwaardig genoeg komen zijn voorouders van de sjiitische tak  van de imams die van Fatima, de dochter van de Profeet, afstammen.

Zijn voorouders komen van de sjiitische tak  van de imams die van Fatima, de dochter van de Profeet, afstammen.

Schildert hij met deze genealogie zichzelf af als een echte zoon van de afstammelingen van de Profeet, die bijgevolg zowel de sjiieten als de soennieten aanspreekt, ondanks zijn grote vijandigheid tegen de sjiieten?

Volgens dezelfde biografie is al-Baghdadi geboren bij Samarra in Irak in 1971. Hij zou een bachelor, master en een doctoraat in islamitische studies behaald hebben aan de Islamitische Universiteit van Bagdad. Er wordt geopperd dat hij een geestelijke was aan de Imam Ahmad ibn Hanbal Moskee in Samarra omstreeks de periode  van de VS-inval in Irak in 2003.

Volgens een Afgaans veiligheidsambtenaar met jaren dienst trok al-Baghdadi naar Afganistan op het einde van de jaren 1990 en kreeg daar zijn eerste jihadistische opleiding. Hij leefde samen met de Jordaanse militant en strijder Abu Musab al-Zarqawi in Kaboel van 1996 tot 2000.

Street credibility

Het is waarschijnlijk dat al-Baghdadi Afganistan ontvlucht heeft samen met de leidende Talibanstrijders na de VS-inval in Afganistan die volgde op de 11 september-aanvallen in de VS.

In september 2005 riep Zarqawi een totale oorlog uit tegen de sjiieten in Irak na het Irakese en VS-offensief tegen de opstandelingen in de soennitische stad Tal Afar. Zarqawi werd gedood in een gerichte uitschakeling door VS-strijdkrachten op 7 juni 2006.

Volgens de archieven van het Amerikaanse ministerie  van Defensie, werd al-Baghdadi vastgehouden in Camp Bucca van februari tot december 2004 maar sommige bronnen stellen dat hij geïnterneerd was van 2005 tot 2009.

Zijn opsluiting door VS-troepen sterkte zijn ambitie en zijn geloofsbrieven als een militante jihadist.

In elk geval gaat zijn geschiedenis van strijdervaring in Afganistan zowel als in Irak en zijn strijd tegen de VS-troepen een heel eind terug. Hij was gedrild in de jihad tegen de VS-strijdkrachten en zijn opsluiting door VS-troepen sterkte verder zijn ambitie en zijn geloofsbrieven als een militante jihadist.

De beslissing van sommige westerse regeringen, Saoedi-Arabië en Turkije om het regime van de Syrische president Bashar-al-Assad omver te werpen door Syrische opstandelingen te steunen gaf al-Baghdadi de kans om de jihad aan te vatten en zijn kring van volgelingen uit te breiden, tot hij plots opdook als het hoofd van duizenden jihadisten die Irak weer vanuit Syrië aanvielen.

Zijn strijdkrachten veroverden uitgestrekte stukken grondgebied zowel in Syrië als in Irak en hij stichtte zijn zogenaamde Islamitische Staat in Irak en al-Sham (of Groot-Syrië), ISIS.

Op de eerste vrijdag van de islamitische vastenmaand of Ramadan op 4 juli 2014 -wellicht niet toevallig ook de Amerikaanse Onafhankelijksdag- trad al-Baghdadi plots uit de schaduw en gaf een preek in de Grote Moskee van Mossoel, dat recent door ISIS veroverd was.

De predikant en zijn dreigende woorden

Zijn preek toonde niet alleen zijn beheersing van de Koranversen maar ook zijn vermogen om klaar en vloeiend te spreken. Hij is zeker meer beslagen in de radicale soennitische theologie dan om het even welke al-Qaedaleider in het verleden en het heden ooit was.

Zijn biograaf zegt dat al-Baghdadi “uitgestrekte gebieden in Irak en Syrië gezuiverd heeft van het vuil van de Safaviden (een term verwijzend naar de 16^de-eeuwse Iraanse sjiitische dynastie van de Safaviden), de Noesayri’s (een denigrerende term verwijzend naar de Syrische Alawitische sjiieten), en de afvallige (soennitische) Raden voor de Heropleving. Hij heeft de heerschappij van de islam gevestigd.”

In zijn korte preek klaagde al-Baghdadi al wie zijn strenge interpretatie van de islam niet volgt aan als schuldig aan bid’a of ketterij. Hij haalde vele verzen uit de Koran aan over de noodzaak om te mobiliseren en te vechten tegen ongelovigen en standvastig te blijven in het pad van God.

Hij beklemtoonde ook enkele sleutelbegrippen zoals vroomheid en het  uitvoeren van religieuze rituelen, het gehoorzamen van de geboden van God en de belofte van God om de overwinning te brengen aan de verstotenen en verdrukten. Tenslotte sprak hij over de noodzaak om een kalifaat te stichten.

In de context van de Koran hebben deze termen een ruime betekenis. Maar in de handen van al-Baghdadi en andere militante jihadisten, krijgen deze termen een volledige andere en dreigende betekenis die oproept tot jihad en onderwerping van de ongelovigen.

Heruitzending van de geschiedenis

De gezichtspunten en acties van al-Baghdadi en zijn volgelingen zijn bijna een exacte kopie van de wahhabitische heroplevingsbeweging die door de 18^de-eeuwse theoloog Muhammad Ibn Abd al-Wahhab (1703-1792), afkomstig van Najd in het Arabische schiereiland,  werd aangevuurd.

Inderdaad, wat we nu zien in Irak is bijna een exacte herhaling van de gewelddadige soenitische opstand in de Arabische woestijn die leidde tot de vestiging van de wahhabitische staat gesticht door de al-Saoedclan bijna 200 jaar geleden.

In 1802, na de verovering van het grootste deel van het Arabische schiereiland, viel de Saoedische krijgsheer Abdoelaziz Kerbala in Irak aan, doodde de meerderheid van de bewoners, vernietigde de schrijnen van Imam Hoessein, waar de kleinzoon van de Profeet Mohammad begraven is, en zijn volgelingen plunderden alles waar ze de hand op konden leggen.

De vestiging van de Al-Saoed dynastie leidde tot de verspreiding van de meest fundamentalistische vorm van islam in zijn lange geschiedenis

De vestiging van die dynastie leidde tot de verspreiding van de meest fundamentalistische vorm van islam in zijn lange geschiedenis, wat uiteindelijk het ontstaan gaf aan Osama Bin Laden en al-Qaeda en nu aan ISIS en al-Baghdadi.

De jihadisten herleiden de rijke en gevarieerde waaier van de islamitische beschaving, islamitische filosofie, islamitische literatuur, islamitisch mysticisme, jurisprudentie, kalam en tafsir (hermeneutiek) tot de sharia en zelfs op dat gebied vertonen ze een erg enge en dogmatische visie op de sharia die verworpen wordt door de grootste geleerden in de islam en ze stellen die boven al het andere, hun eigen rationaliteit inbegrepen. 

Het is inderdaad een travestie dat zulke barbaarse terroristische acties aan de islam toegeschreven worden.

Farhang Jahanpour is  professor en decaan emeritus van de faculteit talen van de Universiteit van Isfahan en heeft 28 jaar les gegeven in het departement van voortgezet onderwijs van de Universiteit van Oxford. Hij schreef deze analyse voor IPS Columnist Service.