Vijf meest onderbelichte nieuwsfeiten uit 2014

1. Jemen: Hoethi’s op het Tahrirplein

Terwijl alle blikken gericht waren op de opkomst van Isis en het geweld in Gaza en de bezette Palestijnse gebieden, werd in het najaar van 2014 de hoofdstad van Jemen veroverd door rebellen.

Sana’a werd ingenomen door een groep die zichzelf de “Supporters van God” noemt, maar ook bekend staat als de Hoethi’s, de sjiitische strijders uit het noorden van Jemen.

Sinds de val van president Saleh in 2012 werkt zijn opvolger, president Hadi, samen met andere Golfstaten en de Verenigde Staten aan een restauratieplan voor een eenheidsregering die aanvaardbaar is voor de heterogene bevolking van het land.

Deze pogingen slagen er echter niet het ongenoegen van onder meer de minderheden te temperen.

Het conflict met de Hoethi rebellen, dat al sinds begin jaren negentig woedt, omvat onmiskenbaar een religieus component, toch is de oorzaak volgens Jemen-watcher Shelagh Weir evengoed socio-economisch.

De Hoethi’s zijn immers afkomstig uit de armere streek in het Noorden van Jemen, een gebied dat de centrale overheid zo goed als aan haar lot overlaat. Voorts verwijten ze de Jemenitische regering dat ze hen een Amerikaans, verwesterd samenlevingsmodel en een salafistische, soennitische doctrine willen opleggen.

2. Rohingya: verdrukt, verjaagd en vergeten

Ondanks de nieuwe vrede in Myanmar kampt het land nog steeds met conflicten en discriminatie. Vooral de Rohingya, de moslimminderheid die voornamelijk is gevestigd in de provincie Rakhine, heeft het zwaar te verduren.

De hopeloze toestand van de moslimminderheid in Myanmar is niet nieuw. Twee jaar geleden was er een acute toename van het geweld tegen deze bevolkingsgroep. Intussen waarschuwen mensenrechtenorganisaties voor wat ze zelf als etnische zuiveringen bestempelen.

Het meedogenloze geweld tegen moslims wordt voornamelijk gedragen door extremistische boeddhistische monniken die zichzelf de “969” noemen.

Afgelopen zomer waren er berichten over gewapende boeddhistische monniken die moslims aanvielen en zelfs doodden. Bijgevolg ontvluchtten 140.000 inwoners Rakhine. Zij leven twee jaar later nog steeds in “tijdelijke” vluchtelingenkampen.

In het land van Nobelprijswinnaar Aung San Suu Kyi worden deze religieuze vervolgingen gebagatelliseerd 

In het land van Nobelprijswinnaar Aung San Suu Kyi worden deze religieuze vervolgingen gebagatelliseerd en afgedaan als legitieme verdediging tegen illegale Bengaalse indringers. De Myanmarese overheid heeft dit jaar een wetsvoorstel uitgetekend dat ongeveer 1.1 miljoen Rohingya voor de keuze stelt zich als Bengali te laten registreren of gearresteerd te worden.

Wie weigert of geen wettige documenten kan voorleggen, loopt het risico voor onbepaalde tijd naar een gesloten centrum te worden gestuurd. Hoewel het wetsvoorstel gewag maakt van een oplossing voor de zogenaamde staatloosheid van de Rohingya, waarschuwen mensenrechtenorganisaties voor een feitelijke etnische zuivering van deze groep.

3. Oorlog en hongersnood Zuid-Soedan

Ondanks het vredesoverleg in 2014 en de bemiddeling van de Intergouvernementele Autoriteit voor Ontwikkeling (Igad), ziet het ernaar uit dat de burgeroorlog in Zuid-Soedan nog niet achter de rug is.

Critici hekelen het feit dat de onderhandelingen slechts twee van de ruim twintig verschillende groepen rond de tafel brengen. Het betreft de huidige president Kiir en zijn grootste rivaal, voormalig vicepresident Riek Machar.

De andere gewapende groepen zijn gekant tegen de vredesonderhandelingen. Zij strijden niet om de centrale macht. Daarom worden ze meer dan eens gebruikt door de politieke elite om de chaos te voeden en de oorlog in stand te houden.

Ten slotte draagt ook de incoherente respons van de internationale gemeenschap bij tot de status quo. Zowel Amerikaanse staatssecretaris John Kerry als de Oegandese president Museveni steunen Kiir openlijk, terwijl specialisten duidelijk stellen dat hij een deel van het probleem is.

De burgeroorlog eiste reeds een hoge tol. Anderhalf miljoen Zuid-Soedanezen zijn op de vlucht geslagen zonder hoop op een mogelijke terugkeer. Naast de voortdurende gevechten die in de jonge natie woeden, staat het land op de rand van hongersnood. 50.00 kinderen dreigen te sterven aan ondervoeding. Hoewel internationale organisaties humanitaire hulp bieden, kunnen ze geen duurzame soelaas brengen zolang de gevechten aanhouden.

4. Thailand: Twaalfde staatsgreep door leger

Op 22 mei jongstleden greep het Thailandse leger voor de twaalfde keer in de recente geschiedenis de macht na maandenlange politieke onrust. Het afgelopen decennium belandde Thailand in een cyclus van verkiezingen, protesten en afgezette regeringen. Nochtans is het meer dan een herhaling van het verleden.

Legerleider en eerste minister Prayuth Chan-ocha beloofde bij de overname om de democratie te herstellen. Een belofte waar hij inmiddels op teruggekomen is.

Verkiezingen zouden geen prioriteit zijn ‘omdat dit niet het juiste moment is’ en ook met de grondwet maakte hij korte metten.

Samenscholingen van meer dan vijf personen zijn verboden, overtreders moeten verschijnen voor de militaire rechtbank.

Even onrustwekkend zijn echter de grootschalige schendingen van de mensenrechten. In het bijzonder werd er zeer repressief geantwoord op de vreedzame protesten tegen de huidige regering.

In een toespraak waarschuwde Prayuth dat elke vorm van kritiek onaanvaardbaar (lees: strafbaar) is.

Voorts zijn samenscholingen van meer dan vijf personen verboden, overtreders moeten verschijnen voor de militaire rechtbank.

De Thailandse bevolking laat zich echter niet intimideren. Geïnspireerd door de populaire filmserie, brachten demonstranten de Hunger Games-groet.

Premier Prayuth belooft verkiezingen in 2015 en zou tevens een nieuw grondwetsvoorstel klaar hebben.

5. Mugabe, Zimbabwe en de Europese Unie

De Europese Unie heft na twaalf jaar de ban op rechtstreekse ontwikkelingshulp voor de Zimbabwaanse overheid op. Vanaf volgend jaar start de EU met een vijfjarenplan waarbij de 28 staten 234 miljoen euro vrijmaken voor gezondheid, landbouw en initatieven voor goed bestuur. De Europese Raad verklaart dat Harare haar politieke klimaat verbeterd heeft en vermeldt ook de vreedzame, zij het betwiste, verkiezingen van vorig jaar.

Als de sancties tot doel hadden de president te verjagen, zijn de maatregelen voor niets geweest, Robert Mugabe zit namelijk zijn zevende termijn uit.

Als de sancties tot doel hadden de president te verjagen, zijn de maatregelen voor niets geweest, Robert Mugabe zit namelijk zijn zevende termijn uit. Europese officiële bronnen bevestigen dat ze alleszins een signaal trachtten te geven dat het beleid moest veranderen.

Wel hadden ze tot gevolg dat de hardliners die ban in hun voordeel gebruikten om hun beleid net te bestendigen. Ze beweerden immers dat de financiële sancties de voornaamste factor was die de economische vooruitgang belemmerde. Europese diplomaten ontkennen deze bewering stellig.

Het keerpunt is niet alleen voordelig voor de Zimbabwaanse economie, ook de Belgische diamantairs zijn wellicht ingenomen nu ook de sancties tegen het bedrijf Zimbabwe Mining Development Corporation opgeheven zijn.