Europese cocaïnehandel in het technologietijdperk

‘Het draait vandaag allemaal om marketing en efficiëntie.’

‘Ik startte met dealen omdat de cocaïne die ik in handen kreeg vaak van zo’n lage kwaliteit was dat mijn neus begon te bloeden.’

De dealer in kwestie haalt zijn smartphone boven en begint te scrollen doorheen de nieuwste cocaïnedeals die hij in zijn mailbox kreeg voor oudejaarsavond.

‘Het draait vandaag allemaal om marketing en efficiëntie. Dealers organiseren zichzelf in netwerken. Je belt het hoofdkwartier, zegt hoeveel je nodig hebt, en iemand brengt de cocaïne tot aan je deur.’ Net zoals een bestelling plaatsen bij de lokale Chinees of Italiaan.

In de ogen van een toerist lijkt Antwerpen allesbehalve verdacht. Door de charmante marktjes, witgekalkte gebouwen, hordes fietsers en een rijke modegeschiedenis beseffen de meeste mensen niet dat ‘zelfs de duiven er op cocaïne leven’.
© Bibbi Abruzzini

Volgens de laatste cijfers van het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) heeft ongeveer een kwart van de volwassen bevolking in Europa ooit al eens illegale drugs gebruikt.

Wat de meeste mensen gemeenschappelijk hebben in het oude – en in toenemende mate gedrogeerde – continent, is toegang tot technologie. Drugsdealers en gebruikers zijn dan ook, net als iedereen, verbonden via smartphones, email en laptops.

In Europa ondergaat de cocaïnemarkt veranderingen, zowel langs vraag- als aanbodzijde. Meer dan veertien miljoen Europeanen hebben ooit in hun leven cocaïne gebruikt. Maar liefst 832 kilogram van de “rijkeluisaspirine” wordt dagelijks op Europees grondgebied geconsumeerd. Maar je moet langer langs een ruwe buurt om aan je fix te raken. Onder andere cocaïne wordt nu met één muisklik aangekocht.

Franse cocktail

‘Drugs kopen is een stuk veiliger nu je niet langer de straat op moet om een dealer te vinden.’

‘Drugs verkopen werd een stuk makkelijker met de komst van de huidige technologie. Ook drugs kopen is een stuk veiliger nu, omdat je niet langer de straat op moet om een dealer te vinden’, getuigt een cocaïnegebruiker uit Parijs.

Terwijl officiële rapporten beweren dat het druggebruik in Frankrijk beperkt is in vergelijking met de rest van Europa – slechts vier procent van de bevolking zou ooit cocaïne gebruikt hebben – vertellen de straten van Parijs een ander verhaal.

Als je uitgaat in de Franse hoofdstad, zal je snel doorhebben dat een lijntje cocaïne goedkoper is – en langer effect heeft – dan een cocktail.

Een dealer, die liever anoniem blijft, legt uit dat hij vijftig euro betaalt per gram van het witte poeder. Meestal koopt hij tien gram per keer aan. Om zijn cocaïne zelf aan de man te brengen, gebruikt hij sociale media.

‘Het internet heeft zich ontwikkeld tot een belangrijke facilitator in de marketing en verkoop van drugs’, zegt Rob Wainwright, directeur van Europol, het Europese agentschap voor misdaadbestrijding.

Tegelijkertijd waarschuwen experts in België voor maffiosi die de technologische vooruitgang gebruiken om hun internationale drughandel te vergemakkelijken.

De havenpolitie van Antwerpen aan het werk. Slechts 2 procent van de containers die in de haven toekomen, worden gecontroleerd.
© Bibbi Abruzzini

Cyberaanvallen

Ongeveer 25 procent van alle cocaïne in Europa, afkomstig uit Zuid-Amerika, komt binnen langs de haven van Antwerpen.

In de ogen van een toerist lijkt Antwerpen allesbehalve verdacht. Door de charmante marktjes, witgekalkte gebouwen, hordes fietsers en een rijke modegeschiedenis beseffen de meeste mensen niet dat ‘zelfs de duiven er op cocaïne leven’.

Jaren geleden ondertussen zette Antwerpen zichzelf op de kaart als het centrum van de diamantindustrie, maar de handel van deze stad beperkt zich niet tot stralende edelstenen.

Wetenschappelijk onderzoek op ongezuiverd rioolwater liet uitwijzen dat Antwerpen de meeste cocaïne van Europa afvoert.

‘Het lijkt erop dat via de haven van Antwerpen cocaïne wordt geïmporteerd en geëxporteerd van en naar België. De laatste beschikbare cijfergegevens tonen aan dat het aantal inbeslagnames van cocaïne stabiel gebleven is de laatste drie jaar, maar dat de deze wel toenemen in omvang’, vertelt Andrew Cunningham, wetenschappelijk analist bij het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA).

Veiligheids- en inlichtingsdiensten rapporteren dat ongeveer 25 procent van alle cocaïne in Europa, afkomstig uit Zuid-Amerika, binnenkomt langs de haven van Antwerpen. Slechts 2 procent van de containers die in de haven toekomen, worden gecontroleerd.

De haven is uitgegroeid tot een goudmijn voor technisch onderbouwde misdaadbendes, die steeds meer hun plaats opeisen in de logistieke keten. Cyberaanvallen werden het laatste nieuwe speeltje van drugshandelaars.

In de haven van Antwerpen kraakten hackers onlangs nog het computernetwerk van minstens twee bedrijven. Hierdoor waren de drugshandelaars in staat om de ladingen, waarin cocaïne en heroïne verborgen zat, te stelen, nog voor de rechtmatige eigenaars een kans kregen deze op te halen.

‘Deze criminele organisaties zijn altijd op zoek naar nieuwe manieren om de drugs uit de haven te krijgen’, aldus Danny Decraene, hoofd van de Antwerpse misdaadeenheid van de federale politie.

Experts zijn ervan overtuigd dat er nood is aan undercoveroperaties en een goede internationale samenwerking om de drugdealers in cyberspace aan te pakken. Foto: Napels
© Bibbi Abruzzini

De maffia op Facebook

‘Je ziet lange rijen druggebruikers aanschuiven aan de sociale woningen van waaruit de Camorra opereren.’

In Napels blijft de drugshandel grotendeels “old school”. Toch begint technologie ook hier een grotere impact te hebben op de markt.

Een recent onderzoek van het Italiaanse weekblad L’Espresso toonde aan dat de Camorra steeds meer vertrouwd op Facebook om hun drugsverkeer te beheren, en dat zowel voortvluchtigen als criminelen online actief zijn.

Napels, het mekka van de pizza, charmeert je met zijn pittoreske straten waar wasgoed uit de ramen hangt, zijn zonneschijn en kleurrijke karakters van de Napolitaanse komedie. Maar er is een keerzijde aan de stad. Napels wordt geteisterd door drugs.

In Napels blijft de drugshandel grotendeels ‘old school’. Toch begint technologie ook hier een grotere impact te hebben op de markt.
© Bibbi Abruzzini

Wie door de chaos van de stad heen kijkt, ziet het kloppende hart van de Camorra, een van de oudste en grootste criminele bendes ter wereld.

De Zuid-Italiaanse regio Campania, gelegen in de schaduw van de Vesuvius, huisvest een van Europas grootste aantal drugdealers in verhouding tot de totale bevolking.

‘De misdaadcijfers liggen hoog, regels worden arbitrair nageleefd; deze stad is krankzinnig’, zo vertelt een agent in het politiecommissariaat in Napels.

Volgens de gevierde auteur Robert Saviano kan een dosis cocaïne in de stad aangekocht worden voor een luttele tien euro.

‘Iedereen weet waar hier drugs kan gekocht worden. Je ziet lange rijen druggebruikers aanschuiven aan de sociale woningen van waaruit de Camorra opereren’, legt een inwoner van Napels ons uit.

De politie past zijn onderzoeken aan aan de realiteit van het digitale tijdperk, waar dosissen drugs besteld worden via WhatsApp en Facebook. Volgens de politie zijn vindingrijke online strategieën populair, zeker bij jonge dealers.

‘Amazon voor drugs’

‘De online marktplaatsen voor illegale drugs worden steeds groter en gedurfder.’

Online drugdeals zijn steeds vaker de regel. Volgens de Europese commissie is ‘technologie een “significante game-changer” in het smokkelen, produceren en distribueren van drugs, met het internet als communicatiemiddel en marktplaats’.

Vandaag de dag gebruiken drugshandelaars het “Dark Web” om cocaïne te verkopen via hun websites, die moeilijk opgespoord kunnen worden.

Je hoeft vandaag de dag helemaal geen internetexpert te zijn om drugs te kopen zonder een voet buiten de deur te zetten.

Om toegang te hebben tot dit underground internet volstaat het om de gratis browser Tor te downloaden. Je surfgedrag op Tor valt bijna niet te traceren: het verbergt automatisch je IP-adres, en laat gebruikers toe anoniem op het web te surfen.

De software werd ontworpen ter bescherming van de US Navy, en vond later ingang als toevluchtsoord voor vrijdenkers die leven onder een strenge censuur. Tor wordt nu steeds populairder – recent werden meer dan 2,5 miljoen gebruikers gerapporteerd.

De meest fameuze online winkel was waarschijnlijk Silk Road, ook bekend als de “Amazon voor drugs”. De website liet gebruikers toe om pure Afghaanse heroïne of Zuid-Amerikaanse cocaïne te kopen met Bitcoins, een anonieme internetvaluta.

Een grootschalige actie van de FBI en de Britse National Crime Association leidde tot het opdoeken van Silk Road en een dozijn andere websites. Ondertussen werden echter al een aantal nieuwe, kleinere websites uit de grond gestampt.

In het laatste World Drug Report waarschuwde de United Nations Office on Drug and Crime (UNODC) ervoor dat deze illegale drugverkoop unieke situaties zal opleveren. ‘De online marktplaatsen voor illegale drugs worden steeds groter en gedurfder’, zo valt te lezen in het rapport. ‘Als deze trend zich doorzet, heeft het internet het potentieel om de komende jaren een populaire manier van drughandel te worden.’

De technologie zorgt dat het huidige beleid voor uitdagingen komt te staan, doordat de drugsmarkt steeds dynamischer en innovatiever wordt. Het wordt steeds moeilijker voor politiediensten om kopers en verkopers op te sporen.

Experts zijn ervan overtuigd dat er nood is aan undercoveroperaties en een goede internationale samenwerking om de drugdealers in cyberspace aan te pakken.

Dit artikel werd vertaald uit het Engels door Lina Janssen en Jago Kosolosky.