Cashewboeren Guinee-Bissau lijden honger

In Guinee-Bissau is tachtig procent van de bevolking betrokken in de cashewnotenteelt. De noten worden geëxporteerd over de hele wereld en maken negentig procent van de totale export van het land uit. Omdat de marktprijs nu met slechts 112 CFA-franc (ongeveer 0,20 euro) per kilo ruim onder de in het verleden door de overheid vastgestelde prijs van 250 CFA-franc ligt, zitten de boeren er met de handen in het haar. Door de privatisering van de cashewnootmarkt kunnen de boeren hun gezinnen niet meer voeden en hun leningen niet meer afbetalen.

Teelt handelsgewas leidt tot afhankelijkheid en kwetsbaarheid

India, de grootste afnemer van Guinee-Bissau’s cashewnoten, heeft de eigen productie gepromoot, met als gevolg dat India nu nog maar half zoveel noten importeert uit Guinee-Bissau als voorheen. Als gevolg hiervan is het land blijven zitten met zo’n 120.000 ton cashewnoten die niet verkocht raken. ‘Iedereen, de boerenbond, de cashewnotentelers en anderen, is hard op zoek naar een oplossing voor deze crisis’, volgens Mama Samba Embalo, hoofd van de boerenbond van Guinee-Bissau, tegen All Africa.

Het verbouwen van dit handelsgewas (een gewas dat niet voor eigen consumptie maar speciaal voor de verkoop geteeld wordt) maakt de boeren in Guinee-Bissau zeer kwetsbaar. De boeren verkopen of ruilen hun noten om zelf voedsel te kunnen kopen. Vroeger was de ruilvoet voor rijst en cashewnoten 1:1, nu is dat al 1:3. Guinee-Bissau is vanwege de slechte infrastructuur in het land ook niet in staat om de cashewnoten te bewerken, wat de lage prijs in de hand werkt.

Guinee-Bissau is hard toe aan diversifiëring van de inkomsten om minder afhankelijk van de cashewnoot te worden. Nadat de Portugese kolonisatoren de noot in het land introduceerden, zijn steeds meer boeren op de cashewnootteelt overgestapt. Hierdoor verbouwt Guinee-Bissau nu te weinig rijst om de eigen bevolking te voeden: het heeft een jaarlijks tekort van 70.000 ton.

‘Mensen eten enkel nog rijst’

Dit levert problemen op voor het land: ‘Het dieet van de mensen wordt steeds eenzijdiger: ze eten alleen nog maar rijst en slaan ook maaltijden over. Daarnaast verkopen velen hun vee om voedsel te kunnen kopen’, volgens Ussama Osman, landendirecteur van World Food Program in Guinee-Bissau, tegen IRIN. ‘Ongeveer 48 procent van de bevolking heeft te maken met voedseltekorten en heeft voedselhulp nodig.’

Guinee-Bissau is al jaren een zwakke staat geregeld een staatsgreep: de jongste dateert van april 2012. Guinee-Bissau is ook een van de armste landen ter wereld, het land staat 176e van de 187 in de Human Development Index van de VN. Door de zwakke staat is het land een draaischijf  geworden in het cocaïnetransport tussen Zuid-Amerika en Europa en heeft hierdoor de bijnaam “Cocaïnekust” gekregen. Internationale handelaars blijven er om deze redenen liever weg.