De Europese bondgenoten van de oorlog van Calderón

De Europese Unie (EU) heeft systematisch haar steun verleend aan de drugsoorlog van president Calderón. Die Europese steun is niet nieuw en gaat terug tot de fel betwiste Mexicaanse presidentsverkiezingen van 2 juli 2006.

  • CC President of the European Council Presidenten Van Rompuy van de Europese Raad, Calderon van Mexico en Barroso van de Europese Commissie tijdens de bilaterale top in Los Cabos, Mexico op 17 juni 2012. CC President of the European Council

De EU besliste toen om een observatiemissie voor die verkiezingen te sturen. Die missie stond onder leiding van Spaans europarlementslid José Ignacio Salafranca, een gewaardeerd lid van de Europese Volkspartij (EVP) en de Spaanse Partido Popular (PP), die ideologische en politieke banden heeft met de Partido de Acción Nacional (PAN) van president Calderón.

Eén dag na de Mexicaanse presidentsverkiezingen, op 3 juli, toen links met de eerste beschuldigingen van fraude kwam, besloot Salafranca een voortijdig verslag van zijn missie te verspreiden. Daarin verzekerde hij dat de verkiezingen “transparant” waren verlopen.

Europese felicitaties

Op basis van die verklaring stroomden de volgende dagen de felicitaties binnen bij kandidaat Calderón Hinojosa, alsof hij al als overwinnaar was uitgeroepen: gelukwensen vanwege de Commissie Buitenlandse Zaken van de EU bij monde van de verantwoordelijke voor Latijns-Amerika daar, Benita Ferrero-Waldner; vanwege de Hoge Vertegenwoordiger van Buitenlandse Zaken en Veiligheid bij de EU, Javier Solana – hoewel de regeringen van Frankrijk en Duitsland te kennen gegeven hadden dat ze zich niet zouden uitspreken ten voordele van de ene of de andere kandidaat tot de offíciele resultaten bekend gemaakt waren- en van de Algemeen Secretaris van de EVP, de Spanjaard Antonio López-Isturiz.

De offíciële resultaten van die verkiezingen werden pas op 5 september 2006 bekend gemaakt door het Kiestribunaal van de federale rechterlijke macht.

Dit jaar zal de EU een “technische missie” sturen met een laag profiel, bestaande uit slechts twee experten die geen officiële verklaringen mogen afleggen.

Steun aan de oorlog

Zowel commissaris Ferrero-Waldner – die van 22 november 2004 tot 1 december 2009 verantwoordelijk was voor de betrekkingen met Latijns-Amerika – als de huidige Hoge Vertegenwoordigster van de EU voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid, Catherine Ashton, hebben publiek hun steun gegeven aan president Calderón in zijn oorlog tegen de georganiseerde misdaad en hebben geen enkele kritiek geuit of maatregelen naar voor geschoven met betrekking tot de schendingen van de mensenrechten die deze oorlog veroorzaakte.

Meer zelfs, op 13 oktober 2008, toen de strategie van Calderón al meer dan tienduizend doden had voortgebracht, verleende de EU aan Mexico het statuut van “strategische bondgenoot”, waar het om gevraagd had. Dat versterkte nog de nauwe politieke band die er al bestond tussen beide partijen sinds het in voege treden van het Akkoord voor Vrijhandel, Politieke Concertatie en Coöperatie.

Groene kritiek

De kritische bevragingen aan het adres van de Mexicaanse autoriteiten vanwege de instellingen in Brussel kwamen in hoofdzaak vanwege de Europese Groenen, zoals het Spaanse europarlementslid Raúl Romeva of de Finse Satu Hassi, die het vooral opneemt voor haar landgenoot en activist Jyri Jaakkola, die op 27 april 2010 vermoord werd in San Juan Copala, Oaxaca, en waarin ze opheldering van die moord eist.

In november 2006 kantte de toenmalige voorzitster van de Subcommisie voor Mensenrechten van het Europees Parlement, de Franse europarlementaire Hélène Flautre, ook van de Groenen, zich tegen de verkoop van Europese wapens aan Mexico. Frankrijk had 68 procent van die handel met Mexico veroverd, op een moment dat de toenmalige gouverneur van Oaxaca, Ulises Ruiz, het lerarenprotest tegen zijn persoon gewelddadig de kop had ingedrukt. 

Maar er veranderde niets. Erger zelfs: op 7 december vorig jaar verdedigde Ashton de export van Duitse wapens van zwaar kaliber van het bedrijf Heckler & Koch naar Mexico. Wapens die uiteindelijk ingezet werden in staten waar de mensenrechten zwaar geschonden worden zoals in Chihuahua, Jalisco, Chiapas en Guerrero. Verschillende ngo’s en Duitse journalisten hebben dit aangeklaagd. Het gerecht van Stuttgart heeft een onderzoek hierover lopen want er circuleren aanklachten van corruptie in die transacties.

Europese wapens

In 2010 bereikte de aankoop van wapens van Mexico aan Europa een historisch hoogtepunt. Mexico kocht toen voor 355 miljoen euro, waardoor het de tweede beste klant werd in Latijns-Amerika, na Brazilië. Dat blijkt uit het rapport van de Europese Raad over Export van Conventionele Wapens. Maar de ethische code van die Raad, die dateert van 1998, verbiedt zulke handel met landen die verwikkeld zijn in een situatie van geweld. In 2010 overschreed het aantal moorden, slachtoffers van de oorlog tegen de drugs, de kaap van dertigduizend. 

De politieke steun van de EU aan de Mexicaanse regering is werkelijk grotesk. Op 14 juni vorig jaar woonde het hoofd van de EU-delegatie in Mexico, de Belgische Marie-Anne Coninsx, een vergadering bij van het Subcomité voor Mensenrechten van het Europees Parlement, die gewijd was aan de situatie in Mexico.

De vertegenwoordiger van de Mexicaanse ambassade bij de EU, Alejandro Sousa, verdedigde met zijn tussenkomst het beleid van Calderón inzake mensenrechten. Coninsx, die recht over hem zat, applaudisseerde in stilte toen hij zijn betoog beëindigd had, gaf hem een knipoog en met opgestoken duim bij wijze van goedkeuring, reageerde ze met “goed gedaan!” voor alle aanwezigen.

Feminicide

Maar vooral de steun van de EVP in het Europese Parlement is duidelijk, met op de eerste rij de Spaanse europarlementsleden, heel vaak en bloque met hun collega’s van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten.

Twee voorvallen illustreren heel duidelijk die steun aan de regering Calderón. In 2007 vaardigde het Europees Parlement een resolutie uit over de vrouwenmoorden (feminicides), waarin de regering van Calderón ernstig bevraagd werd over de straffeloosheid die er heerst in deze misdaden.

Tijdens de besprekingen hierover werd deze resolutie echter aangevallen met een agressieve campagne om de formuleringen te wijzigen en om de meest kritische passages eruit te halen.

Die campagne was het werk van de Mexicaanse ambassade via de leden van de EVP, aangevoerd door Salafranca. De correcties die werden aangebracht in het voordeel van de regering Calderón kwamen bovendien ook overeen met deze die de Duitse socialistische europarlementaire Erika Mann presenteerde. Zij was in die periode voorzitster van de Delegatie van het Europees Parlement voor Mexico. De vraag om een Europese coördinator te benoemen om het probleem van de feminicides op te volgen, werd bijvoorbeeld verworpen.

Mensenrechten

Het andere voorval is dat van de resolutie die het Europees Parlement op 3 maart 2011 aannam over de escalatie van geweld in Mexico. Die “dringende resolutie” veroordeelt specifiek het geweld en de aanhoudende doodsbedreigingen tegen mensenrechtenactivisten. Maar nergens is in die resolutie de aanklacht te vinden dat militairen en federale en deelstaatpolitie bij de verantwoordelijken zijn voor deze geweldplegingen, zoals in de ontwerptekst stond. De groep van de EVP slaagde erin met zijn lobbywerk tijdens de onderhandelingen die formulering te laten schrappen.

Beide resoluties waren ingediend door de Groenen.

Geslotenheid

De EU heeft onlangs speciale dialogen opgezet met Mexico over het thema mensenrechten en veiligheid, als onderdeel van het “strategische bondgenootschap”. Het is echter heel moeilijk voor de publieke opinie in Europa of in Mexico, iets te weten te komen over de inhoud van die bijeenkomsten op hoog niveau want de autoriteiten langs beide kanten schermen de informatie nauwgezet af.

Vorig jaar weigerde de Europese Raad aan het Mexicaanse weekblad Proceso de verslagen van de gesprekken met Mexicaanse ambtenaren in het kader van die dialogen over Mensenrechten, die plaats hadden op 12 mei 2010 in Mexico en op 2 maart 2011. De Raad weigerde met het formele argument dat het publiceren ervan “de relaties met Mexico kon schaden en de positie van de EU ten aanzien van Mexico zou kunnen verzwakken.”

De Raad weigerde ook, met hetzelfde argument, om toegang te verlenen tot het document over de “lokale strategie voor de toepassing van de richtlijnen van de EU met betrekking tot mensenrechtenactivisten in Mexico”.

In beide gevallen vroeg Proceso toegang tot deze informatie, op basis van het reglement 1049/2001 over openbare toegang tot documenten van het Europees Parlement, de Raad en de Commissie.

Wanneer het over de veiligheid gaat, is de geslotenheid zo groot dat Europol bijvoorbeeld in zijn laatste verslag over de criminaliteit in de EU, in een bepaalde zin zegt dat de Mexicaanse drugshandelaars banden aan het smeden zijn met islamitische terroristische groepen die de Afrikaanse drugsroute naar Europa controleren. Maar Europol weigert de Europese of Mexicaanse samenleving meer informatie te geven over deze buitengewoon ernstige vaststelling.

Op 23 september vorig jaar overhandigde de EU-Raad aan Proceso de documentatie over de besprekingen van de Gemeenschappelijke Raad Mexico-EU, het hoogste beslissingsorgaan van dit bilaterale akkoord van 2000. De verslagen gingen over de bijeenkomsten van 2001 en 2010.

Met uitzondering van enkele kleine verwijzingen, kwam het thema van toenemende schendingen van mensenrechten en het geweld veroorzaakt door de drugsoorlog sinds 2006, niet op tafel in deze ontmoetingen. Het is belangrijk te vermelden dat het bilaterale akkoord ook een clausule over democratie bevat.

Veracruz

Op 8 juni jongstleden ondertekende de Duitse ambassadeur in Mexico, Edmund Duckwitz, de stichtingsacte van de Yachtclub Alexander Von Humboldt van Veracruz. Op de foto’s die in de Mexicaanse kranten verschenen, is Duckwitz te zien, die een stevige handdruk geeft aan de gouverneur van Veracruz Javier Duarte.

‘Dit is een uitgelezen gelegenheid om de banden aan te halen en de wederzijdse verstandhouding te verdiepen’, zei de gouverneur voor de glimlachende Duitse ambassadeur.

Veracruz was in 2011 de gevaarlijkste staat voor de pers: in dat jaar hadden er 29 aanslagen plaats op journalisten, waaronder 4 moorden en één vermiste, volgens de Britse organisatie Artikel19. Op 28 april werd ook de correspondent van Proceso in Veracruz vermoord en in mei nog eens vier lokale journalisten, maar de misdaden blijven ongestraft. 

Marco Appel is correspondent voor het weekblad Proceso, vanuit Brussel. Zijn blog is www.europafocus.wordpress.com

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2770   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2770  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.