'De Frank Sinatra Way werkt niet’

Boeven en terroristen laten zich niet hinderen door landsgrenzen. Internationale samenwerking tussen politie en gerecht is dan ook een must. Binnen de Europese Unie geraakt de justitiële samenwerking langzaam maar zeker in een stroomversnelling. MO* sprak erover met de Belgische magistrate Michele Coninsx, voorzitter ad interim van Eurojust in Den Haag.
Eurojust is in 2002 opgericht om de coördinatie tussen de parketten van de EU-lidstaten te verbeteren in de strijd tegen georganiseerde misdaad en terrorisme. Wat dat heel concreet betekent, wordt duidelijk in de antimaffia-operaties die Eurojust de afgelopen maanden justitieel heeft gecoördineerd. In december 2009 vonden dertig arrestaties plaats in een Europese operatie tegen cocaïnetrafiek. In juli werden meer dan twintig personen in vijf verschillende EU-lidstaten gearresteerd op verdenking van skimmen (bankkaartfraude). Een maand daarvoor werd in zes Europese landen een Iraaks mensenhandelnetwerk opgerold.
Pittig detail: in alle drie de operaties was er een link met België. Michele Coninsx: ‘Omwille van de strategische, centrale ligging trekt België heel wat criminaliteit aan. Als ik de cijfers bekijk van mijn werklast als Belgisch lid van Eurojust –toch een indicatie– dan zitten we bij de top zeven van de meest bevraagde landen van de EU. België is een transitland; je kan het op een minimum van tijd doorkruisen. Onze zee- en luchthavens vergemakkelijken de transportmogelijkheden. Bovendien is België een land dat vreemdelingen op een behoorlijke manier verwelkomt, we spreken meerdere talen, we zijn afgestemd op het internationale.’
Het is dan ook geen toeval dat Eurojust onder het Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie in september 2010 een seminarie organiseert over de toekomst van Europese misdaadbestrijding. De voorbereiding gebeurt in nauwe samenwerking met het Belgische ministerie van Justitie en het federaal parket. De insteek is de justitiële samenwerking in de EU, die langzaam maar zeker in een stroomversnelling geraakt door drie recente documenten: het Raadsbesluit van 16 december 2008, het Stockholmprogramma en het Lissabon-verdrag.

Vijf peilers


‘Het Raadsbesluit moet op 4 juni 2011 van kracht gaan’, zegt Coninsx. ‘Het bestaat uit vijf peilers. In de eerste plaats gaan we naar meer operationaliteit. Eurojust zal een coördinatiecentrum opzetten dat 24 op 7 beschikbaar is. Gebeurt er bijvoorbeeld ergens een aanslag, dan moeten we met alle betrokken landen snel een crisiscentrum kunnen uitbouwen.’
Ten tweede krijgt iedere EU-lidstaat een nationaal coördinatiepunt. ‘In België bestaat zoiets al: het federaal parket, waar ik dagelijks mee in contact sta. Maar als je voor Duitsland een vraag hebt, moet eerst worden uitgezocht bij welke van de 16 Bundesländer je terecht kan. In Italië gaat het om 26 verschillende parketten. Omdat je je in een crisis geen tijdsverlies kunt permitteren, komen er voortaan nationale aanspreekpunten.’
Een derde belangrijke vernieuwing van het Raadsbesluit is de verplichting om informatie door te spelen aan Eurojust. De vaststelling is immers dat een aantal landen soms liever bilateraal te werk gaan. Coninsx: ‘Je kan het altijd op de Frank Sinatra Way doen: I do it my way. Dat is oké voor fenomenen waar maar twee landen bij betrokken zijn. Maar in de strijd tegen georganiseerde misdaad en terrorisme is het een gemiste kans. De eerste louter bilaterale zaak in dat soort dossiers moet ik nog tegenkomen.’
Vertrouwen sommige landen Eurojust dan niet? ‘Het is een kwestie van onwetendheid, nochtans bestaat Eurojust nu zeven jaar.’
Verder hamert het nieuwe Raadsbesluit op het belang van externe relaties –Eurojust gaat akkoorden afsluiten met landen als Rusland en Liechtenstein, en zal ook liaisonmagistraten in andere staten kunnen plaatsen– en kent het extra bevoegdheden toe aan de nationale leden van Eurojust – Coninsx en haar 26 collega’s. ‘In hoogdringende gevallen zullen we bijvoorbeeld zelf de toestemming mogen geven voor gecontroleerde leveringen van drugs –waarbij we weten dat een transactie over het grondgebied van een aantal EU-landen zal gebeuren. Dat kan nu nog niet.’

Naar een Europees parket


Op 1 december 2009 keurden de EU-lidstaten in Brussel het zogenaamde Stockholm-programma goed, een kader voor wat ze de komende vijf jaar zullen doen op het vlak van justitie, douane en asiel. Coninsx: ‘Belangrijk in dat programma is de oproep om een Europese strategie rond georganiseerde misdaad aan te nemen. Dat vind ik geweldig. Wat zijn de accenten? Waaraan gaan we werken? Op het vlak van terrorismebestrijding is er al zo een Europese strategie, in de strijd tegen georganiseerde misdaad nog niet.’ Het Stockholm-programma vraagt tevens om een prioriteitenlijst inzake misdaadbeleid op te stellen. Mensenhandel, seksuele uitbuiting van kinderen, cybercrime, economische misdaad, corruptie en drugs moeten daarbij prioritair zijn. Coninsx: ‘Dat lijstje ligt helemaal in de lijn van de prioriteiten die we bij Eurojust opvolgen.’
Het Lissabon-verdrag ten slotte, in werking getreden op 1 december 2009, geeft een boost aan de verdere integratie van de Europese Unie op tal van domeinen. Op justitievlak is onder meer sprake van de oprichting van een Europees parket. Coninsx: ‘De denkoefening over een Europees parket hebben we bij Eurojust begin december ingezet. We zetten alles op een rij dat hierover verschenen is op het vlak van rechtsleer en ideeën. Rigoureus gaan we vanuit Eurojust alle mogelijke conferenties over dit thema opvolgen. Om een zo breed mogelijk spectrum te krijgen, zullen we ook academici uitnodigen die heel kritische en choquerende ideeën hebben. De cruciale vraag is: wat is realistisch en verwezenlijkbaar?’
In België heeft de oprichting van het federaal parket vijf jaar geduurd. Coninsx: ‘De Belgische context is: drie talen, één wetboek van strafvordering, één strafwetboek en één justitieel systeem. Diezelfde oefening moeten we nu maken met 27 landen, zij het dat we met 23 talen zitten, 30 verschillende justitiële systemen en een mix van common law en civil law. Met andere woorden: een Europees parket zal niet voor de eerstkomende jaren zijn. Maar als we ervoor zorgen dat alles wat nu reeds bestaat –Eurojust, Europol, het antifraude-agentschap Olaf, enzovoort– goed werkt, dan kunnen we op een natuurlijke wijze evolueren naar een Europees parket. Mijn enige vrees is dat als er morgen in diverse Europese steden tegelijkertijd terroristische aanslagen worden gepleegd, beleidsmakers dan onder druk beslissingen gaan nemen die onsamenhangend zijn. Dan wordt het lapjeswerk.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.