De ruimte, een dorp

Ooit was de ruimte de arena van een wedloop tussen de VS en de Sovjet-Unie, maar geleidelijk aan verschijnen almaar meer spelers op het toneel. Geen enkele natie ter wereld controleert immers de ruimte. De VS, Rusland, Europa en China spelen op vlak van technologische kennis en investeringen de hoofdrol, maar almaar meer landen dromen ooit lid te worden van die eliteclub.

  • Bron: OESO & Wereldbank (2010), grafiek: Tess Vonck Overheidsinvesteringen in ruimtevaart in 2009 (in miljard dollar). Bron: OESO & Wereldbank (2010), grafiek: Tess Vonck
  • CCB/CBRS foto Foto van Brasilia, de hoofdstad van Brazilië, genomen door één van de drie Chinees-Braziliaanse CBES satellieten (2007). Beide landen bouwen al twintig jaar intensief aan een netwerk van aardobservatiesatellieten. Half Zuid-Amerika en een deel van Afrika is afhankelijk van deze satellieten voor weersvoorspelling en communicatie. CCB/CBRS foto

Op dit moment hebben 37 landen hun eigen satellieten, zijn er wereldwijd 83 ruimteagentschappen actief waarvan er 9 in staat zijn raketten te lanceren en 3 mensen de ruimte in te sturen. Dat de wereld buiten de dampkring kleurrijker wordt, belooft nog meer activiteit in de toekomst. De komende tien jaar zullen maar liefst 692 satellieten worden gelanceerd, 43 procent meer dan in het vorige decennium.

De Amerikaanse vlag mag voorlopig de enige zijn die ooit op de met kraters bezaaide, stoffige bodem van de maan heeft gewapperd, nieuwkomers in de ruimte steken hun ambities niet onder stoelen of banken. Naast groeiwonder China broeden ook India, Japan en Zuid-Korea op  plannen om mensen de ruimte in te sturen, inclusief tripjes naar de maan en Mars.

Budgetcrisis

De laatste tien jaar pompten overheden en privé ondernemingen waanzinnig veel geld in ruimtevaart. Dit jaar werd de historische kaap van 70 miljard dollar aan investeringen overschreden. Een symbolisch en bovendien onovertrefbaar plafond. Volgens onderzoeksbureau Euroconsult zal de groei de komende tien jaar afzwakken door toenemende concurrentie en bezuinigingen. Ruimtevaart wordt minder sexy. Minder macho. Minder uitgeven maar meer samenwerken lijkt de enige optie om in de ruimte te overleven.  

Bezuinigingen zullen volgens het onderzoeksbureau de komende tien jaar onvermijdelijk voor wijzigende machtsverhoudingen zorgen. Europa, waar intussen 19 landen lid zijn van het overkoepelende Europese ruimteagentschap (ESA), heeft plannen in overvloed maar worstelt met chronisch geldgebrek als gevolg van de economische crisis. Behalve Frankrijk schroeven de meeste EU landen sinds 2009 hun budgetten drastisch terug. Ook de VS spannen sinds vorig jaar de riem op overheidsuitgaven aan.

Groeilanden

Voor het eerst sinds de jaren negentig investeren de grootste spelers, zowel de VS, Japan als Europa minder in ruimtevaart, terwijl de vier groeilanden (Rusland, China, India en Brazilië) bijna een vijfde meer investeerden dan het jaar voordien:

  • Rusland: verdrievoudigde zijn budget voor ruimtevaart sinds 2003 en heeft sinds 2006 jaarlijks meer raketten met satellieten gelanceerd dan welk land ook.
  • China: investeerde tussen 1991 en 2011 35 miljard yuan (5,4 miljard dollar) in haar bemande vluchten. In het laatste vijfjarenplan (2011-2016) kondigde de regering nog meer uitbreiding van haar Chinese ruimtevaartprogramma aan, inclusief plannen voor een eigen ruimtestation tegen 2020 en een reis naar de maan.
  • India: investeerde in 2010 38 procent meer dan het jaar daarvoor en de volgende vijf jaar plant de overheid 2,24 miljard investeringen in de voorbereiding voor bemande ruimtevluchten. Het aantal ruimtemissies verdubbelde in vijf jaar tijd. Tussen 2007 en 2012 betrad het land 50 keer de ruimte. De tocht en ontdekking van water op Mars door de Indiase ruimtesonde Chandrayaan-1 in 2008 geldt als India’s grootste triomf. De eerste Indiër in de ruimte staat gepland voor 2016, waardoor Indië het vierde land ter wereld wordt dat dit klaarspeelt.
  • Brazilië:  is de grootste ruimtemacht in Latijns-Amerika. Zijn budget is sinds de millenniumwissel alleen maar gestegen. Braziliaanse Sonda raketten worden al sinds 1969 over de hele wereld gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek en aardobservatie. Brazilië werkt ook al meer dan twintig jaar samen met het Chinese ruimteagentschap aan een netwerk van aardobservatiesatellieten. Drie satellieten werden intussen gelanceerd en plannen voor een vierde en vijfde zitten in de pijplijn voor na 2014. De satellieten zijn van strategisch belang niet alleen in China en Brazilië zelf, maar ook andere landen in Latijns-Amerika en Azië zijn afhankelijk geworden van de technologie.  

Nieuwkomers

Ook minder bekende nieuwkomers in Azië, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten tasten almaar meer in de buidel. De kloof tussen de verschillende ruimtemachten zal daardoor de komende tien jaar geleidelijk aan kleiner worden.

Veel Latijns-Amerikaanse landen ontwikkelen een ruimteprogramma. Brazilië en Mexico investeren het grootste budget en opereren de grootste ruimteorganisaties in de regio, maar andere landen plannen in de toekomst ook een eigen ruimteprogramma. Argentinië, Peru en Chili ontwikkelen microsatellieten terwijl Chili, Colombia, Honduras, Paraguay, Peru en Uruguay intussen al internationale astronomische telescopen hebben ontwikkeld. Sommige landen hebben zelfs eigen astronauten, die via het Amerikaanse Space Shuttle of het Russische Soyuz systeem al tripjes in de ruimte maakten.

De NASA blijft hoe dan ook koploper in de ruimte. Amerika dekt op dit moment maar liefst 61 procent van het wereldwijde overheidsbudget dat in ruimtevaart wordt geïnvesteerd. Zowel in geldwaarde als in relatie met het Bruto Nationaal Product (BNP) kan voorlopig geen enkel land ter wereld met het Amerikaanse ruimteagentschap concurreren.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.