Dood president brengt Ghanezen bij elkaar

Het heeft een ontnuchterend effect op de Ghanezen, denkt Emmanuel Bombandey, en dat is wel gunstig met het oog op de komende verkiezingen in december. Het overlijden zal de agressie tussen verschillende partijen volgens hem een beetje sussen.

“Transities zijn nog steeds een probleem in veel landen”, zegt Emmanual Akwetey, directeur van Ghana’s Institute for Democratic Governance. Kijk naar Rwanda, Malawi en Nigeria. Maar in Ghana niet. Binnen enkele uren werd vice-president John Dramani Mahama ingezworen als opvolger.

Er zijn discussies over wie nu de leider moet worden van de regerende partij, het Nationale Democratische Congres (NDC), maar van een machtsvacuüm is geen sprake, zegt Kwame Ninsin, politicoloog aan de Universiteit van Ghana. “Ik weet zeker dat het leiderschap dit goed aan kan. Ik wil graag geloven dat de NDC degelijk is voorbereid om zijn kandidaat de verkiezingen te laten winnen.”

Sterke structuren

Wat Ghana vooral sterk maakt, volgens velen, zijn de sterke structuren. Zelfs het leger is sinds de opstand in 1981 geprofessionaliseerd, zegt Ninsin, en vormt geen bedreiging voor de democratie. “Als er een veiligheidsrisico was geweest, was dat in de eerste uren na de dood van de president wel naar boven gekomen. Maar de transitie verliep soepel.”

Ook de democratische instellingen zijn stabiel, vindt Akwetey. “We zijn rijper uit onze conflicten gekomen, uit de politieke gevechten en de autoritaire regeringen. Het overlijden was verdrietig, maar toch was het mooi te zien dat we weten hoe we verder moeten en moeten doorleven. We konden de wereld laten zien dat we onze grondwet serieus nemen.”

Ghanezen houden van procedures en orde, zegt Akwetey. “Zelfs in traditionele systemen zijn we een volk waar procedure diepgeworteld zit. Het zit in onze genen.”

Windstilte

“Uit gewoonte respecteren Ghanezen de doden”, zegt Kofi Owusu, een bekroond journalist en hoofd van Ultimate Radio in Kumasi. “Ze willen de dode eer bewijzen en daarom is zelfs Akufo Addo, de oppositieleider, gestopt met zijn campagne om samen met de Ghanezen te rouwen.”

Dat heeft geleid tot een windstilte in het normale gekissebis, zegt hij, al durft Owusu niet te voorspellen hoe lang dat gaat duren. Tot aan deze week was het debat heel erg heftig, “vernijnig” zelfs, zegt hij. “De inzet was zo hoog, mensen leken hun hele leven wel op te hangen aan wie er president zou worden.”

Bovendien was het vooral Mill zelf die het mikpunt was van de meeste kritiek. “Opeens kun je hem niet meer aanvallen, dus wat moet je nu? Men denkt dat de bittere toon nu zal worden gematigd in de aanloop naar de verkiezingen. Sommige leiders noemen het zelf een kans om het land te verenigen.”

Elke partij heeft zijn solidariteit met de regering en met de familie betoond, zegt Bombandey. “Ik denk dat er weer een nieuw gevoel van beschaafdheid in het politieke debat komt. En dat is goed, omdat er dan over meer thema’s zal worden gepraat en minder politiek wordt beledigd.”