EU-commissie en bedrijven hebben dezelfde globale agenda

BusinessEurope kreeg min of meer de sleutels van de lokalen waar EU-ambtenaren het handelsbeleid van de Unie uittekenen. De conferentie maakte de balans op van twee jaar “Global Europe”, de strategie die erin bestaat de voor de bedrijfswereld een zo groot mogelijk speelveld te scheppen door met zoveel mogelijk landen vrijhandelsakkoorden af te sluiten.

Volgens het Corporate Europe Observatory, een waakhond die de invloed van de bedrijven op de Europese politiek observeert, dient de strategie uitsluitend om de winsten van de Europese bedrijven te vergroten. Het gevolg van de vrijhandelsakkoorden is vaak dat de partnerlanden minder beleidsruimte hebben voor regels om het milieu of de rechten van werknemers te beschermen.

BusinessEurope kreeg vorig jaar niet alleen 750.000 euro subsidies van de Europese Commissie, de groep werd ook op vertrouwelijke wijze op de hoogte gehouden van de vorderingen in diverse vrijhandelsgesprekken. Een dergelijke blik in de coulissen van de macht is vertegenwoordigers van vakbonden, kleine bedrijfjes of ngo’s niet gegund.

CEO-woordvoerder Kim Bizzarri vindt het vreemd dat de Europese beleidsmakers niet schijnen te beseffen dat deregulering een van de oorzaken is van de crisis die momenteel de internationale financiële architectuur op zijn grondvesten doet daveren. “Global Europe is een manifest voor een neoliberaal Europa”, zegt Bizzarri. “De huidige crisis biedt een ‘window of opportunity’ om wat afstand te nemen en het gevoerde beleid te overdenken, maar in de plaats daarvan drukt de Commissie haar strategie nog agressiever door dan voorheen.”

“Geen deregulering”

EU-handelscommissaris David O’Sullivan ontkent dat hij aanstuurt op een volledige deregulering. “Ik ben geen rabiate aanhanger van vrijhandel”, zegt hij. “We hebben regels nodig en in de financiële sector is er waarschijnlijk een tekort aan regels. Ik heb ook nooit gezegd dat we het handelsverkeer moeten dereguleren, ook nu nog bestaan er allerlei regels. We moeten alleen de markten open houden.”

Op de conferentie deden niettemin enkele vertegenwoordigers van bedrijven hun beklag over milieuvoorschriften die de handel soms bemoeilijken. Michael Baunton van Caterpillar, een producent van zware voertuigen voor de bouw en de industrie, zei dat zijn firma het vaak lastig had met de verschillenden normen voor uitlaatgassen in verschillende landen. “Die regels zijn goed bedoel, maar ze zouden niet op ons van toepassing mogen zijn”, zei hij.

Het Europees Parlementslid Jens Holm vindt het ongehoord dat BusinessEurope zijn conferentie organiseert in de lokalen van de Commissie. “Dit strookt niet met de onpartijdigheid die je van de Commissie zou verwachten”, zei Holm. Hij riep de Commissie op BusinessEurope buiten te gooien: “Ze hebben genoeg geld om op de lokale kantorenmarkt iets te huren.”

EU grootste investeerder

Uit de evaluatie van Global Europe blijkt dat Europa de grootste investeerder in het buitenland blijft. Mede dankzij de export van auto’s, chemische producten en geneesmiddelen realiseerde de Europese Unie in 2007 een overschot van 162 miljard euro op haar handelsbalans. En ondanks de snelle groei van opkomende industrielanden als India en China, heeft de Unie sinds halfweg de jaren negentig haar marktaandeel van 20 procent in de wereldhandel kunnen behouden.

Een minpunt is dat de EU niet zoveel hoogtechnologische producten exporteert als haar niveau van economische ontwikkeling zou rechtvaardigen. “Dit doet vragen rijzen over de capaciteit van de Unie om ook in de toekomst in de voorhoede van kwaliteit en innovatie te blijven”, zegt het evaluatierapport.

De Unie onderhandelt momenteel een vrijhandelsakkoord met India, Zuid-Korea en de tien Aziatische landen van de Vereniging van Zuidoost-Aziatische Landen (ASEAN). Met Korea zou binnen enkele maanden een akkoord mogelijk zijn, met India en ASEAN zal het waarschijnlijk nog langer duren.

Anti-armoedeorganisaties bekijken die akkoord met wantrouwen. Ze vrezen voor de impact op de armoedebestrijding in ontwikkelingslanden. Als invoertarieven sneuvelen, betekent dat immers minder inkomsten voor de schatkist. Vrijhandel zorgt er ook voor dat lokale bedrijfjes en kleine boeren in Azië moeten gaan concurreren met import uit Europa.