EU-militairen in Afrika: Defensie of ontwikkeling?

Minister van Ontwikkelingssamenwerking Armand De Decker lanceerde op 22 november 2005 het voorstel om in Afrika militaire opleidingscentra op te richten onder de vleugels van de Europese Unie en de Afrikaanse Unie. Adjunct-directeur van het kabinet De Decker, Michel Lastschenko, licht het prille voorstel toe: ‘
Na de operaties voor vredeshandhaving in Darfoer en Ituri willen we dat Europa op een meer permanente basis militaire centra creëert in Afrika. Daar zouden zowel Afrikaanse als Europese legers de beginselen van vredeseducatie moeten meekrijgen. Daarnaast denken we dat de Afrikaanse legers een betere uitrusting moeten krijgen -van uniformen over vrachtwagens tot uitzonderlijk wapens, enkel bedoeld voor vredesoperaties. Op lange termijn bevordert dit de regionale samenwerking en gaan Afrikaanse staten elkaar minder als vijanden beschouwen -net zoals het in de NAVO of de Europese Unie werkt.’ Dit voorstel past in de onlangs goedgekeurde Europese strategie voor Afrika die pleit voor meer hulp, ondersteunen van vrede en veiligheid en goed bestuur.

Glad ijs

Een budget is nog niet vastgelegd. Net zomin is al beslist niet uit welk potje dit betaald zal worden. Toch pleit 11.11.11. nu al voor grote voorzichtigheid. Han Verleyen van de studiedienst van 11.11.11: ‘Wij vinden het goed dat minister De Decker inziet dat vrede en veiligheid belangrijke voorwaarden zijn voor ontwikkeling. Maar met zijn voorstel over een Europees-Afrikaanse troepenmacht begeeft hij zich op glad ijs. Ontwikkelingssamenwerking moet in de eerste plaats armoede bestrijden, bijvoorbeeld door de millenniumdoelstellingen te realiseren, en de oorzaken van onveiligheid aanpakken.
Onze bezorgdheid is: moet veiligheid betaald worden met geld uit het budget van ontwikkelingssamenwerking? Wij pleiten voor een zuiver en geloofwaardig ontwikkelingsbudget, dat niet uitgehold wordt. Er is internationaal steeds meer druk om de definitie van ontwikkelingshulp uit te breiden, zodat uitgaven die met defensie en antiterrorisme te maken hebben ook uit het potje van ontwikkelingssamenwerking betaald kunnen worden. In België komt daarbij dat minister De Decker de defensiespecialist was van de MR. Ook de VN-vredesmacht Monuc in Congo zou eigenlijk niet betaald mogen worden met ontwikkelingsgeld. Het enige wat 11.11.11. vraagt is dat dit soort uitgaven door defensie gedragen worden -al is er op Europees niveau wel het probleem dat er geen gemeenschappelijk Europees defensiebudget is.’

Onafscheidelijk

Michel Lastschenko van het kabinet De Decker reageert op deze kritiek: ‘Onze prioriteit blijft inderdaad het realiseren van de acht millenniumdoelstellingen, maar die zijn niet haalbaar als er geen vrede en veiligheid zijn op het terrein. Of het budget van ontwikkelingssamenwerking, dan wel van defensie of buitenlands beleid komt, is niet zo belangrijk. Uiteindelijk komt het geld toch van de Europese Unie. De man in de straat in Kinshasa of Dar es Salaam wil vooral een beter leven en vraagt zich niet af waar dat geld vandaan komt. Bovendien kan je een ontwikkelingsprobleem niet los zien van een economische situatie in een land. Bepaalde operaties raken zowel het domein van ontwikkelingssamenwerking als dat van veiligheid en buitenlands beleid. Die budgetten zijn dus niet zo gemakkelijk te scheiden.
’ Het probleem is natuurlijk dat het budget van Ontwikkelingssamenwerking ook niet onuitputtelijk is. ‘Als veiligheidsinitiatieven betaald worden met ontwikkelingsgeld, blijven er minder middelen over voor gezondheidszorg, basisonderwijs, aidspreventie, zuiver drinkwater, microkrediet… En de vrouw in de straat van Congo of Tanzania wil die zaken ook, en snel’, besluit Han Verleyen.
Reageer op dit artikel