John Vandaele bericht over de sociale, ecologische, economische en bestuurlijke aspecten van globalisering.
Europese banken krijgen jaarlijks 250 miljard euro impliciete subsidies
De structuur van de bankwereld is nog altijd niet gezond, zo blijkt uit een studie in opdracht van de Europese Groenen. Grote banken blijven genieten van impliciete staatssteun: dat vertekent de competitie, zet hen aan tot grote risico’s, en doet de banksector almaar groeien.
Banken in de Europese Unie ontvangen jaarlijks om en bij de 250 miljard euro aan impliciete subsidies, zo lieten de Europese Groenen berekenen door studiebureau Finalyse. In 2012 bedroeg deze impliciete subsidie 233 miljard euro ofte 1,8 procent van het Europese bruto product. Op het toppunt van de crisis, in 2009, bedroeg de verborgen steun zelfs 320 miljard euro.
Jaar na jaar komt er uit de berekeningen een bedrag van min of meer dezelfde ordegrootte. Zegt Philippe Lamberts die namens Ecolo in het Europees parlement zetelt: ‘Je kan het beschouwen als een jaarlijkse geldstroom die jaar na jaar naar de banken gaat. Als je de actuele waarde van de geldstroom berekent die hen op die manier de komende decennia zal toevallen, kom je op een net present value van bijna 6.000 miljard euro.’
Too big to fail
Deze impliciete subsidiëring vloeit voort uit het feit dat banken te groot zijn om hen failliet te laten gaan, zoals de crisis heeft aangetoond. Als banken te groot zijn om failliet te gaan, betekent dit dat de overheid hen sowieso moet redden. Die garantie vertaalt zich in een lagere financieringskost voor de banken en dat effect is groter naarmate banken groter en systemischer zijn, naarmate de overheid hen inderdaad onmogelijk kan laten omvallen.
Er zijn verschillende methodes om die verborgen subsidie in kaart te brengen en in hun studie voor de Europese groenen worden alle recente studies ter zake – waaronder rapporten van de OESO of de Britse centrale bank — op een rijtje gezet om zo tot de beste schatting te komen van de impliciete subsidie in de Europese Unie.
De studie leert volgens de Europese Groenen ook dat de banken zonder de verborgen subsidie verliezen zouden lijden. In 2012 leden middelgrote banken in de EU sowieso al 46,8 miljard euro verlies. De kleine banken boekten een winst van 1,1 miljard euro en de grootbanken realiseerden een winst van 16,2 miljard euro – peanuts in vergelijking met de impliciete subsidie die ze ontvangen. De impliciete subsidie was tussen 2008 en 2012 overigens tweemaal zo groot als de expliciete steun van 634 miljard euro die tijdens dezelfde periode aan de Europese banken is verleend.
Grote banken bevoordeeld
De impliciete subsidie zet banken aan tot het nemen van risico’s en maakt de financiële sector almaar groter. Bovendien vertekent de subsidie de competitie tussen grote en kleine banken omdat de grote banken (vooral die van de grote landen Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk) het leeuwendeel van de subsidie binnenhalen en zich dus goedkoper kunnen financieren. ‘Dat verklaart waarom de kleinere banken toen we eerder de Belgische cijfers bekend maakten, zich meteen achter onze eisen stelden’, aldus Lamberts.
Op Europees niveau vertekent de impliciete subsidie de competitie tussen banken van verschillende landen. Lamberts: ‘Het spreekt voor zich dat de handtekening van de Duitse overheid zwaarder weegt dan die van de Griekse overheid, waardoor de Duitse banken een betere rating genieten dan Griekse banken en dus goedkoper kunnen lenen.’
Scheiding der banken
Om de eerlijke marktwerking in de banksector te herstellen, stelt Lamberts die Europese faam heeft verworven als bonussnatcher (hij zat achter de richtlijn die de bankbonussen beperkt) drie maatregelen voor. ‘Een structurele hervorming – scheiding tussen depositobanken en zakenbanken – is veruit de belangrijkste maatregel, want op die manier zal er geen subsidie meer gaan naar het risicovolle deel van het bankwezen. Het is immers om de depositobanken en het betaalverkeer te redden dat staten tussenkomen in crisissituaties.
‘De tweede maatregel is dat banken een hogere kapitaalratio moeten aanhouden zodat de kans op failliet kleiner wordt, waardoor de impliciete garantie en subsidie eveneens kleiner worden. Als die twee maatregelen niet volstaan om de impliciete subsidie weg te nemen, stel ik voor om ze weg te belasten.’
Maak MO* mee mogelijk.
Word proMO* net als 2790 andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.
Meer verhalen
-
Nieuws
-
Nieuws
-
De Ontwikkelaars
-
Reportage
-
Nieuws
-
Nieuws