Grote schoonmaak corrupte overheidsinstellingen

De vier medewerkers van het Rekenhof worden beschuldigd van medeplichtigheid bij fraudezaken. Operatie Schildwacht, de politieactie die tot de arrestaties leidde, deed ook zes ondernemers achter de tralies belanden. De operatie is gericht op veiligheidsfirma’s die voor de regering werken. Minister Eunicio de Oliveira is de eigenaar van één van die bedrijven die verdacht worden van onfrisse praktijken. De minister voert aan dat hij in 1998 de directie van het bedrijf heeft verlaten.

Naast de mensen van het Rekenhof werden vorige week ook enkele ambtenaren van het Ministerie van Landbouwontwikkeling gearresteerd. Ze waren verantwoordelijk voor een landhervormingsprogramma in de noordelijke deelstaat Para. In het totaal zijn dit jaar in het kader van een grootscheepse campagne tegen de corruptie in Brazilië al meer dan 300 mensen gearresteerd.

Volgens sommige experts gaat er bij corruptie en fraude in Brazilië meer geld om dan in de drugshandel. Milton Toledo Junior, een directeur van de Dienst van de Braziliaanse Procureur-Generaal, schat dat praktijken als belastingontduiking en omkoperij goed zijn voor 70 procent van het geld dat in Brazilië wordt witgewassen. Slechts een derde van het geld dat de Braziliaanse regering uitgeeft, komt volgens Toledo Junior terecht bij de voorziene bestemmelingen.

De Braziliaanse overheid begon in juni vorig jaar met een offensief tegen de corruptie. Operaties met kleurrijke namen als Anaconda, Vampier, Paard van Troje en Plaag van Egypte hebben al verscheidene overheidsinstellingen in rep en roer gezet. De politie ontdekte fraudenetwerken die konden rekenen op de medewerking van voormalige gouverneurs, parlementsleden en ambtenaren uit verschillende ministeries.

In oktober 2003 ontmantelde operatie Anaconda een netwerk van rechters, officieren van de politie en zakenlui die tegen betaling de strafmaat voor overtredingen kon regelen. Operatie Vampier legde een fraudesysteem in verband met de aankoop van bloedderivaten bloot in het Ministerie van Volksgezondheid.

Ook het onderzoek zelf is niet helemaal zuiver op de graat. De federale politie, die de anti-corruptiecampagne voert, wordt ervan beschuldigd illegale methoden als ongeoorloofde telefoontap te hanteren.

De acties hebben op sommige terreinen al veel opgeleverd, maar er blijft nog veel werk aan de winkel, zegt Claudio Weber Abramo, de secretaris de Braziliaanse afdeling van Transparency International, een internationale organisatie die zich toelegt op de strijd tegen de corruptie. Abramo gelooft dat alle openbare diensten in Brazilië systematisch moeten worden hervormd om de verleiding zoveel mogelijk uit te schakelen.

De gewone Braziliaan vindt ook dat er iets moet veranderen. Volgens een internationale opiniepeiling die voor Transparency International werd uitgevoerd, beschouwt 91 procent van de Brazilianen zware corruptiegevallen waarbij politici betrokken zijn als een ernstig probleem. Aan gewone corruptie op administratief niveau stoort 81 procent van de Brazilianen zich. (PD/ADR)