Het gevecht van Ada Colau

Iets minder dan twee jaar geleden bracht MO* dit verhaal over Ada Colau, een activiste die met het platform PAH het recht op huisvesting in de kijker zette en de Spaanse banken in een kramp deed schieten. Vandaag wordt Ada Colau hoogstwaarschijnlijk burgemeester van de Catalaanse hoofdstad Barcelona.

  • CC Imagen en accion Ada Colau, bezielster en het actieplatform tegen uitzettingen, geeft een persconferentie tijdens een demonstratie in Madrid, 12 februari 2013. 'Of bankiers criminelen zijn? Dat is in deze kwestie nog gematigd uitgedrukt.' CC Imagen en accion

Het is gezellig druk in de zaal, in een volkswijk van Barcelona. Sommige aanwezigen zijn in een geanimeerd gesprek verwikkeld, anderen, vooral de ouderen, zitten rustig op hun stoel. In een hoekje zijn een tiental kinderen kraaiend aan het spelen. Plots verstomt het geroezemoes. Ada Colau loopt door de deur en groet de aanwezigen. Velen geven haar een hand, anderen begroeten haar met een glimlach. Het praten houdt op en iedereen neemt plaats in de kring in het midden van de ruimte. Ada gaat in het midden zitten, trekt haar jasje uit, neemt de microfoon en steekt van wal: ‘Welkom allemaal. Ik vraag jullie om goed naar elkaar te luisteren. We verrichten hier geen wonderen. Maar we vechten tegen de financiële instellingen en hebben al kleine en grote overwinningen behaald. We hebben laten zien dat het mogelijk is!’

De Spaanse instellingen geven geen officiële cijfers, maar het aantal uitzettingen sinds het begin van de crisis in 2008 tot eind 2012 wordt geraamd op 171.110.

Het PAH (Platform voor de Getroffenen van de Hypotheken) verdedigt de rechten van de mensen die hun lening niet meer kunnen afbetalen. In de vier jaar dat het bestaat heeft het PAH inderdaad al heel wat gerealiseerd. Veel meer dan Ada en haar partner Adría Alemany hadden durven dromen toen ze het in februari 2009 oprichtten.

Sindsdien komen elke vrijdagmiddag een honderdtal mensen samen om hun situatie uit de doeken te doen en samen naar een oplossing te zoeken. ‘Toen we voor de eerste keer samen kwamen’, vertelt Ada, woordvoerster en het gezicht van PAH, ‘wisten we dat er in Spanje enorm veel mensen waren die uit hun huis waren gezet. Maar we hadden ons nooit kunnen voorstellen dat het er zó veel waren.’

De Spaanse instellingen geven geen officiële cijfers, maar het aantal uitzettingen sinds het begin van de crisis in 2008 tot eind 2012 wordt geraamd op 171.110. Alleen al in de eerste drie maanden van 2012 waren er volgens de Hoge Raad van Justitie 46.559 gedwongen uitzettingen, 571 per dag. Deze gegevens zijn des te wraakroepender omdat er tussen 1998 en 2007 6,6 miljoen woningen zijn bijgekomen in Spanje – veel meer dan in Duitsland, Frankrijk en Italië tezamen. Bovendien staan er vandaag drie miljoen huizen leeg.

Ada legt uit dat het PAH is opgericht precies om een antwoord te bieden op deze sociale noodtoestand, en om het recht op een waardige woning weer op te eisen. Ze ontwikkelden daartoe drie concrete voorstellen: het aanvaarden van de woning als vereffening van de hypotheeklening ondanks de gekelderde huizenmarkt (“acceptance in lieu”), een stopzetting van alle uitzettingen en het inzetten van de getroffen woningen als sociale huurwoningen.

‘De leningen die in de afgelopen jaren werden gesloten bevatten onwettige clausules, op maat gemaakt voor de banken’, legt Colau uit. Pas toen de zeepbel van de woningmarkt uit elkaar spatte, werd duidelijk wie verantwoordelijk was voor de speculatiekoorts. ‘Momenteel zijn het echter alleen de mensen die hun lening niet meer kunnen afbetalen die het gelag betalen’, zegt Colau. ‘Wij vechten voor een tweede kans voor de mensen die zich in deze situatie bevinden in plaats van ze voor het leven te tekenen.’ Dat het platform een succes is blijkt ook uit de snelheid waarmee er 149 lokale zetels zijn geopend in heel Spanje, geheel onafhankelijk en geworteld daar waar ze zich bevinden, maar in contact met elkaar via sociale netwerken.

‘Criminelen’

De PAH-activisten zijn er met hun spectaculaire optreden in geslaagd honderden uitzettingen tegen te gaan en de leiding van de belangrijkste banken te dwingen de acceptance in lieu te aanvaarden. Het hoogtepunt van hun populariteit bereikten ze toen ze in februari 2013 bij het Spaanse parlement een volkswetsvoorstel indienden gesteund door meer dan anderhalf miljoen handtekeningen, drie keer meer dan nodig.

Tijdens de presentatie in de parlementaire commissie schrok Colau er niet voor terug om de bankiers criminelen te noemen. ‘Ik zou me zonder twijfel opnieuw zo uitdrukken’, zegt ze vastberaden achter haar bureau bij de ngo Observatoren DESC waarvoor ze werkt. ‘Meer nog, ik denk dat ik uitermate gematigd ben geweest in mijn woordgebruik.’ Het Europees Hof in Luxemburg heeft op 14 maart jl. bovendien geoordeeld dat de Spaanse wet haar burgers onvoldoende beschermt tegen misleidende clausules on contracten en zelfs ingaat tegen de Europese normen. Dat was opnieuw een kleine overwinning.

‘Dit hadden we nooit klaargespeeld zonder Ada en de PAH’, vertelt Matías González Barquero, een activist van het platform. Hij slaagde er enkele maanden geleden in om zijn schuld af te kopen door afstand te doen van zijn woning. Hij kreeg de BANKIA-bank zo ver nadat hij twee weken voor het filiaal waar hij zijn lening had gesloten had gekampeerd. Uiteindelijk, de uitputting nabij en verkleed in gevangenisplunje, raakte hij de bank in Barcelona in. Ada vergezelde hem. ‘Zij is mijn redding geweest. Ze is werkelijk een engel’, bevestigt González Barquero. Hij ijvert er nu voor dat ook anderen opnieuw over hun contract kunnen onderhandelen.

Laster

Precies door deze successen hebben het PAH en vooral hun woordvoerster Ada een lastercampagne in de media moeten verduren. Sommige elementen van de conservatieve regeringspartij Partido Popular (PP) hebben geïnsinueerd dat er terroristen van de Baskische ETA aan het werk zouden zijn in het platform. Anderen, zoals volksvertegenwoordigster Cristina Cifuentes, hebben Ada ervan beschuldigd een nazi te zijn omdat ze betogingen organiseerde voor de woningen van PP- parlementariërs. Vervolgens hebben bijna alle rechtse communicatiekanalen zich – zonder succes – op haar privé-leven gestort in de hoop op iets schandelijks te stuiten.

‘Het is alsof ze een klein meisje willen terechtwijzen.’

Colau bevestigt dat de lastercampagne erop gericht is om de activiteiten van het PAH in diskrediet te brengen. Ze is ervan overtuigd dat ze, als ze een man was geweest, nooit zoveel laag-bij-de-grondse streken had moeten dulden. ‘Het wordt als normaal gezien neer te kijken op een jonge vrouwelijke activiste, en haar neerbuigend, paternalistisch en zelfs met afkeer te behandelen’, vindt ze. ‘Het is alsof ze een klein meisje willen terechtwijzen. Intussen is het duidelijk dat wij vrouwen leeuwinnen worden als het erom gaat onze huizen en families te beschermen.’

In Andalusië is het PAH erin geslaagd een regionale wet goedgekeurd te krijgen die leegstaande huizen in het bezit van banken onteigent ten voordele van gezinnen in de problemen. Banken die hun huizen niet verhuren kijken aan tegen hoge boetes. Begin juni ontving het PAH de Burgerschapsprijs van het Europese Parlement.

Angelo Attanasio is een Italiaanse freelance journalist die momenteel vanuit Barcelona werkt.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.