Islam en homoseksualiteit: een ongemakkelijk evenwicht

Ze leiden een dubbelleven. Zelfs de personen die het dichtst bij hun staan, vrienden en familie, zijn zich vaak niet bewust van hun geaardheid. De holebi’s met een islamitische achtergrond schreeuwen het liever niet van de daken. Voor hun geen grootse coming out maar liever een warme coming in.

Ahmed (schuilnaam) is een mooie Libanese jongen. Student geneeskunde, 21 jaar jong en verstandig. Hij is moslim, bidt vijf keer per dag en doet mee met de ramadan. Hij komt voor de meeste moslimfamilies over als de ideale schoonzoon. Hij is dan ook de oogappel van zijn vader en moeder. Slechts een klein detail dat roet in het eten kan gooien: Ahmed is biseksueel. Hij leidt een dubbelleven, zijn familie noch zijn hetero vrienden weten van zijn geaardheid.

Bikkelhard

Homoseksualiteit behoort bij ons niet meer tot de taboes. Ten minste, dat willen we graag geloven. Zo lang het een ver-van-mijn-bed-show blijft, aanvaardt de gemiddelde Belg homoseksualiteit. Juridisch staan holebi’s ook steeds sterker. Het homohuwelijk is na zeven jaar al goed ingeburgerd. Op papier mogen homoseksuelen zelfs kinderen adopteren.
Toch hebben we in ons vooruitstrevende landje ook een grote gemeenschap waarbij het niet zo voor de hand liggend is. Als moslim is het bikkelhard om je homoseksualiteit te ontdekken, aanvaarden, laat staan er voor uit te komen. Organisaties als Merhaba bekommeren zich om het lot van deze mensen en bieden een plek waar allochtone holebi’s zich veilig voelen.

“Ik denk dat ik altijd al wist dat ik ook geïnteresseerd was in jongens”, begint Ahmed. “Soms stel ik mezelf de vraag of ik wel goed besef dat ik van jongens hou. Ik zou het niet moeten doen, het is niet normaal.”

Toch gelooft Ahmed dat God zijn geaardheid niet afkeurt. “Ik geloof sterk in genetica, het zit dus gewoon in mijn genen. En wie heeft mij gecreëerd? Allah! Hij steunt me, daar ben ik zeker van. Ik wou iemand leren kennen en vroeg hem om hulp. Nu ben ik samen met de perfecte jongen, waarom zou ik hem ontmoet hebben als God dat niet wou?”

De imam

In Leuven ontmoet ik Hedi Selmi, gewezen imam van de studentenmoskee. Hij volgt de regels van de islam strikt maar kijkt ook naar de wereld rond zich. “Ik ben hier in België te gast. Ook al ben ik het niet eens met verschillende aspecten van deze samenleving, ik weet dat het mijn zaak niet is.”

Als ik voorzichtig het onderwerp homoseksualiteit wil aansnijden, stelt hij mij meteen gerust. “Er zijn geen moeilijke onderwerpen, alles moet bespreekbaar zijn.”

Selmi legt me uit waarom homoseksualiteit volgens de islam verboden is. “Ik snap niet waar de daad die homoseksuelen begaan toe kan leiden. Het belangrijkste doel van seks is de voortplanting. Het is natuurlijk ook voor het plezier, maar dan spreken we over instincten. Je moet niet enkel doen wat je wil en al je instincten volgen, er zijn normen, waarden en wetten die ook moeten gevolgd worden. Volgens de islam is er een beperkte manier om ‘aan je goesting te voldoen’, namelijk het huwelijk.”

Hoe het geschreven staat

De Thora, de Bijbel en de Koran zeggen alle drie dat homoseksualiteit niet kan. In het boek ‘Islam en homoseksualiteit’ legt auteur Omar Nahas uit wat er precies gezegd wordt over homoseksualiteit in de Koran. Hij geeft alternatieven om de kwestie te benaderen.

“Een van de verhalen waar meestal naar terug gegrepen wordt om aan te tonen dat homoseksualiteit verboden is, is het verhaal van het volk van de profeet Loet. Het volk van Loet werd vernietigd vanwege hun ‘slechte daden’. Deze daden worden meestal geïnterpreteerd als homoseksualiteit. Het gaat echter over verschillende vormen van ongeoorloofd seksueel handelen. Over beestachtige, liefdeloze en gedwongen seks die gepaard gaat met intimidatie en machtsmisbruik. Dat is dus geen intieme, liefdevolle relatie tussen twee volwassenen van hetzelfde geslacht.”

Teksten uit de Koran waar niet zo snel naar verwezen wordt in deze context, zijn die waarin opgeroepen wordt tot verdraagzaamheid en tolerantie. Deze zijn nochtans talrijk aanwezig volgens Nahas.

Merhaba heet u welkom

Merhaba, dat welkom betekent in het Arabisch en Turks, organiseert praatcafés, fuiven en tal van activiteiten waar allochtone holebi’s lotgenoten kunnen ontmoeten. De organisatie ontstond in 2002 en is terug te vinden in het Regenbooghuis in Brussel.

Daar ontmoet ik twee medewerkers, Said en Sam. Beiden zijn allochtoon en holebi, ze waren er van het prille begin bij. “We voelden dat er een tekort was in het aanbod van verenigingen voor holebi’s met roots in Noord-Afrika, Turkije en het Midden-Oosten”, aldus Said. “Bij de ‘traditionele’ autochtone holebi’s ligt de nadruk vooral op de ‘coming out’, wij leggen de nadruk op ‘coming in’.

We proberen onze doelgroep het gevoel te geven dat ze er niet alleen voor staan.” Sam sluit zich aan bij Said: “In het autochtone holebimilieu gaat het vooral over het uiterlijk. Niet het uiterlijk op zich maar de homo, de buitenkant en de identiteit. Er is maar één identiteit, een stempel, dat is die van de homoseksueel of de lesbienne. Maar ik vind dat ik meer identiteiten heb dan louter die. Ik ben ook dochter van, ik ben ook moslim en ik ben nog zoveel meer.”

Ze is maatschappelijk werkster. Via de ‘Merhabaphone’ staat Sam bellers bij met raad en daad. In het begin werden er vooral fuiven georganiseerd, maar anno 2010 is Merhaba uitgegroeid tot een organisatie die ook steun en begeleiding geeft. Verder doen ze ook tal van activiteiten in samenwerking met andere holebihuizen en ook met allochtonenorganisaties. “Door rond thema’s te werken waar we een gemeenschappelijke interesse in hebben, proberen we indirect het onderwerp bespreekbaar te maken,” zegt Said.

Hoe combineren?

Imam Selmi is duidelijk: “wie in één zin zegt: ik ben moslim en homoseksueel, spreekt zichzelf tegen. Dat is zeggen: ik ben moslim, maar die bepaalde delen van de Koran kunnen mij niet schelen. Wie een wet van de Koran breekt, breekt eigenlijk alle wetten.”

Ik vraag hem hoe het dan zit met moslims die alcohol drinken of andere wetten breken. “Dat is een zonde, homoseksualiteit is een keuze. Drinken is het volgen van een instinct en dat is niet zo erg als een bewuste, weloverdachte fout maken. Ik zal voor geen van beide daden iemand straffen, maar ik weet dat ze wel zullen gestraft worden.”

Sam ziet het anders: “Ik ben gelovig en dat is iets tussen mij en God. Ik moet daarover aan niemand verantwoording afleggen. Dat vind ik juist zo goed aan mijn godsdienst.”

Het boek van Omar Nahas vindt Sam een positief signaal. “Hij geeft een andere visie en plaatst de dingen in zijn context. Het heeft eeuwen geduurd vooraleer dit kon. Het is niet evident om bepaalde waarden en normen anders te gaan bekijken. Toch zijn er veel holebi’s die hun rug naar de islam keren omdat ze de combinatie niet aankunnen. Meestal is het niet zozeer de godsdienst waar hulpvragers het moeilijk mee hebben, maar veeleer de cultuur er rond.”

Het exotische slachtoffer

Als allochtone holebi gewoon als mens bekeken worden, het is niet vanzelfsprekend. Daar weet Said alles van. “Enerzijds duwen autochtonen je in een slachtofferrol. Je bent het eeuwige slachtoffer, zelf mag je geen initiatief nemen, dat doen zij wel. Ze hebben een soort van paternalistische visie over ons.

Als allochtone holebi gewoon als mens bekeken worden, het is niet vanzelfsprekend.

Anderzijds gebeurt het ook dat je gezien wordt als held. Dan ben je het exotische dier waar op gejaagd wordt en waarvan ze het hoofd tegen de muur willen hebben.”

Sinds 9/11 is de visie op de islam sterk veranderd. Er is een soort van angst voor het onbekende ontstaan. “Bij ons word je geboren als moslim, je wordt niet gedoopt. Ik merk dat veel autochtone holebi’s, die hun religie voor een stuk opgegeven hebben en die van de daken schreeuwen dat ze homo zijn, holebi’s met een islamachtergrond niet altijd als gelijken beschouwen.”

In naam van de vader

“Mijn vader is erg ruimdenkend, dat komt omdat hij veel reist en met verschillende culturen in contact komt,” zegt Ahmed. “Ik kan met hem over alles spreken: seks, meisjes, problemen en ga zo maar door. Niet over mijn geaardheid natuurlijk. Moest ik het hem vertellen, dan zou hij me eerst proberen te ‘genezen’. Ik denk wel dat hij het uiteindelijk zou aanvaarden. Mijn moeder? Dat is een heel ander verhaal. Zij zou me vermoorden, als ze niet eerst zou sterven aan een hartaanval.”

Ahmeds vader is een uitzondering. “Ouders van allochtonen met een islamachtergrond zullen er niet snel over praten,” zegt Merhabamedewerkster Sam. “Ze zien het als een probleem dat zo snel mogelijk van de baan moet geveegd worden.”

Hoe zou imam Selmi reageren op een homoseksuele zoon of dochter? “Ik zou mijn kinderen nooit slaan, ik zou ook niet boos worden maar ik zou ermee aan tafel gaan zitten en de zaak bespreken,” legt hij uit. “Als hij of zij volledig overtuigd blijft van de keuze, dan zou ik dat niet kunnen aanvaarden. Dan is het mijn kind niet meer. En ik weet dat het een keuze is. Mijn kinderen hebben een vrije opvoeding gekregen waarin over alles kon gesproken worden. Ik weet ook zeker dat geen van hen zo geboren is.”

Zelfs Ahmed twijfelt hoe hij zou reageren indien zijn kind later homoseksueel was. “Als ik toch trouw met een vrouw en kinderen krijg dan zou ik mijn reactie faken. Het is belangrijk dat mijn vrouw denkt dat ik hetero ben. Ik weet natuurlijk wat het is om homoseksueel te zijn, dus zou ik het aanvaarden. Ik zou er alles aan doen om het mijn vrouw en familie ook te laten accepteren.”

Vrouwen

Voor allochtone lesbische of biseksuele vrouwen is het vaak nog het moeilijkste. Zij krijgen te maken met meervoudige discriminatie. Discriminatie als vrouw, als vrouw binnen de cultuur, als allochtoon, als lesbische vrouw, als moeder en ga zo maar door. Deze opeenstapeling van identiteiten maakt het moeilijk om een positief en sterk zelfbeeld te behouden.

“Bij Merhaba proberen we net deze vrouwen extra aandacht te geven,” vertelt Sam. “We proberen zo aanwezig mogelijk te zijn. Ik merk dat door onze sensibilisering er veel vaker naar onze Merhabaphone wordt gebeld. Deze vrouwen hebben meestal gewoon een luisterend oor nodig. Het zijn niet de vrouwen die naar onze praatcafés zullen komen. Maar ze reageren wel via mail of telefoon.”

Merhaba maakt er een punt van deze vrouwen te benaderen op een manier die zij nodig hebben en niet de manier waarop de organisatie zich het liefst wil profileren. “Het probleem in Vlaanderen is dat mensen dol zijn op etiketjes, je kan echter niet aan iedereen dezelfde oplossingen bieden. We zijn mensen, geen computers. Het is belangrijk elke zaak apart te bekijken,” voegt Said er aan toe.

Daar loopt het vaak mis bij traditionele hulpverlening. “Toen we in 2002 enkele workshops gaven in centra voor algemeen welzijn, merkten we dat er geen kennis was over de allochtone gemeenschap,” vertelt Said. “Allochtone holebi’s werden vaak van het kastje naar de muur gestuurd,” voegt Sam er aan toe, “vaak zagen hulpverleners het probleem niet. Ze zeiden, oké je bent homo, daar moet je gewoon voor leren uitkomen. Ze begrepen niet dat zoiets een gigantisch probleem is voor mensen met een islamachtergrond.”

Straffen

Volgens de islam mogen moslims niemand ergens toe dwingen of ergens voor straffen. Ze mogen alleen uitleg geven om iemand op zijn fouten te wijzen. Toch zijn er, meer dan eens, homoseksuelen gestenigd of op een andere manier vermoord vanwege hun geaardheid, in naam van de islam.

“Dat is een groot probleem,”zegt Hedi Selmi. “Je ziet dit in landen als Sudan of Saudi-Arabië, dat is als as in de ogen. Ze zeggen dat ze de islam toepassen, maar eigenlijk heeft dat niets met de islam te maken.”

In België zijn holebi’s veilig, er zijn wetten die hen beschermen. “Toch denk ik dat er een mentaliteitsverandering nodig is. Als de algemene mentaliteit niet verandert, mag je nog zoveel wetten hebben als je wilt,” zegt Sam. “Ik denk dat de harde confrontatie niet de beste manier is om mensen homoseksualiteit te doen aanvaarden. Bij Merhaba werken we van onderen uit, volgens mij is dat de beste aanpak.”

In de media

“Er wordt nooit genuanceerd in de media,” zegt Sam. “Als er een artikel over moslima’s geschreven wordt, zal er bijna altijd staan dat ze onderdrukt worden. Ergens identificeer je jezelf daar toch mee. Ik heb echter niet het gevoel dat ik onderdrukt word. Daarmee wil ik niet zeggen dat dat niet gebeurt, maar de veralgemening is soms karikaturaal. Als het dan gaat over de emancipatie van de westerse vrouw denk ik dat mensen hun bril moeten opzetten. Die zogezegde emancipatie staat nog niet zo ver als men denkt.”

Steeds meer merk je dat allochtonen met een islamachtergrond negatief worden weergegeven in de media. “Dat helpt de zaak helemaal niet vooruit,” zegt Said. Allochtonen en holebi’s worden vaak tegenover elkaar uitgespeeld. Holebi’s met een islamachtergrond hebben echter beide identiteiten. Wanneer er uit deze gemeenschappen positieve signalen komen, worden die meestal genegeerd. Zo werken wij met Merhaba vaak samen met allochtonenorganisaties.”

Homoseksualiteit zal niet snel aanvaard worden binnen de islamcultuur. Maar ook het Westen heeft nog veel werk in het aanvaarden van deze minderheid binnen een minderheid. De angst voor het onbekende is nog te groot.

Daar komen de bruiden

Het homohuwelijk werd bij ons in juni 2003 ingevoerd. Gemiddeld stappen 1.100 homokoppels per jaar in het huwelijksbootje.

Dat homohuwelijk is nog niet doorgedrongen tot de allochtone gemeenschap. Voorlopig is dat ook geen prioriteit. Deze groep is al lang blij als ze vrij kunnen zijn, als ze niet de druk voelen om te moeten trouwen.

Wel zijn er verschillende homoseksuelen met islamachtergrond die getrouwd zijn. Zij gaan een heterohuwelijk aan om zo het ‘probleem’ uit de weg te gaan. Dat is echter geen oplossing, vaak stranden deze huwelijken dan ook op een scheiding. Sommige homo’s en lesbiennes treffen elkaar en trouwen om zo de druk van hun familie te kunnen ontvluchten. Zo hebben ze elk hun vrijheden en wordt de schijn naar de buitenwereld hoog gehouden.

Contact: Merhaba, Kolenmarkt 42, 1000 Brussel
Merhaphone: 0487/55.89.38 (NL) - 0487/55.69.39 (FR) -
info@merhaba.be

© 2010 – StampMedia – Karen De Bruyn

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.