Koerden ruziën over islam in nieuwe grondwet

Seculiere Koerden willen een duidelijke scheiding van religie en staat, terwijl de islamisten erop staan dat de islam op zijn minst “een belangrijke bron voor wetgeving” is, zoniet “de belangrijkste”.
Koerden voeren al zestien jaar een eigen beleid, maar zonder grondwet. De onderlinge verdeeldheid komt boven nu er plannen zijn om een eigen grondwet in het leven te roepen. Artikel 7 van het ontwerp legt de nadruk op de islamitische identiteit van de meeste Koerden en erkent “de principes van de islamitische sharia als een van de bronnen van wetgeving.”
Seculiere Koerden willen dat de verwijzing naar de islam en de “islamitische identiteit” van de Koerden geschrapt wordt, omdat de rechten van bepaalde groeperingen en religieuze minderheden, zoals christenen en Yezidi’s, daardoor in het geding kunnen komen. Yezidi’s zijn aanhangers van een oud Koerdisch geloof met wortels in de religies van het oude Perzië en de Arabische traditie.
“Vooral vrouwen zullen de negatieve gevolgen ondervinden van een religieus geïnspireerde grondwet”, zegt Sozan Shabab, een vrouwelijk parlementslid uit Arbil. “Hun rechten worden geschonden als het gaat om bijvoorbeeld scheidingen, erfenissen en getuigenissen.” Shabab heeft samen met andere tegenstanders meer dan 4.000 handtekeningen verzameld voor het schrappen van artikel 7.
De islamitische wetgeving bepaalt dat een vrouw van een erfenis maar de helft krijgt van wat een man krijgt. Bij rechtszaken zijn getuigenissen van twee vrouwen nodig om een verklaring hetzelfde gewicht te geven als die van een man.
Een eerdere versie van de grondwet, die 160 artikelen omvatte, werd in september vrijgegeven. Het Koerdische parlement ontving vervolgens meer dan 10.000 voorstellen om de ontwerpgrondwet te amenderen. Na goedkeuring door de regionale parlementen, wordt over het ontwerp een referendum gehouden in de provincies Arbil, Sulaimaniya en Dohuk. Naar verwachting zal dit op zijn vroegst volgend jaar gebeuren.
Twee belangrijke Koerdische partijen, de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK) en de Koerdische Democratische Partij (KDP) zeggen voor een seculiere grondwet te zijn. Tijdens het proces rond een nieuwe Iraakse grondwet, gaven ze echter toe aan eisen van sjiitische partijen die wel een rol voor de islam wilden.
Dat maakt een eigen karakter van de Koerdische grondwet moeilijker, aangezien de Iraakse grondwet stelt dat regionale wetten niet in tegenspraak mogen zijn met de nationale wet. Koerdistan is momenteel de enige autonome regio binnen het land.