Oegandese kerk gooit homoporno in de strijd

Oeganda wil de strengste anti-homowet ter wereld invoeren: homoseks kan bestraft worden met levenslange gevangenisstraffen. Gezagsdragers die overtredingen niet melden, kunnen drie jaar cel krijgen. MO* sprak met de Oegandees David Kato, homorechtenactivist bij SMUG (Sexual Minorities Uganda).

  • Bart Vanacker De Oegendees David Kato, homorechtenactivist bij SMUG (Sexual Minorities Uganda). Bart Vanacker

Bart VanackerEind 2009 diende het parlement een wetsvoorstel in om verzwaarde homoseksuele vergrijpen (bijvoorbeeld homohandelingen door mensen met hiv) te veroordelen met de doodstraf. Na een storm van internationaal protest werd dit afgezwakt tot levenslang.
Wie homoseks heeft of homoseksualiteit verdedigd heeft, riskeert tot tien jaar cel en/of een boete tot 400 euro. Gezagsdragers die overtredingen niet binnen de 24 uur aan de politie melden, kunnen beboet worden en tot drie jaar cel krijgen.
David Kato van Sexual Minorities Uganda (SMUG) en Integrity, was deze week op uitnodiging van WISH vzw, de Werkgroep Internationale Solidariteit met Holebi’s, in Brussel om verschillende leden van Europese organisaties, waaronder het Europees Parlement en de Europese Commissie, te ontmoeten. MO* sprak met hem over de anti-homowet.
Hoe is het om als openlijke homoman in Oeganda te leven?
David Kato: Het is niet eenvoudig. De huidige wetgeving criminaliseert al relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht. Nu werkt de regering aan een nog strengere wetgeving die de situatie erg bemoeilijkt, want het voorstel spreekt over de doodstraf en levenslange gevangenisstraffen.
Als homo ben ik niet alleen bezorgd over mezelf, maar ook over mijn familie: wanneer de wet van kracht wordt, zal mijn moeder, mijn huisbaas, mijn buur of mijn dokter, kortom iedereen die weet dat ik homo ben, achter de tralies verdwijnen als ze me niet aangeven bij de politie. De regering creëert een maatschappij waarbij iedereen iedereen moet bespioneren.
Je bent al een paar keer opgepakt door de politie.
In 1998 ben ik een week lang opgesloten, uiteindelijk heeft mijn broer geholpen om me vrij te krijgen. Ik kwam in contact met rechtenprofessor Sylvia Tamale, die me introduceerde bij andere homo’s. SMUG was geboren. In september 2008 werd ik in een bar opgepakt terwijl ik er met enkele vrienden en vriendinnen iets dronk. Een man kwam naar me toen en begon aan het vrouwelijk gezelschap te vragen waarom ze bier dronken van een homoman. Hij daagde me uit, en de eigenaar gooide de man buiten.
Nog geen tien minuten later stormden tien politieagenten de bar binnen. Ze namen me mee naar het politiekantoor en sloegen me. Ik werd verdacht van sodomie. De dag erna kwam ik weer vrij.
Hoe slaagt SMUG erin om te overleven in een dergelijk klimaat?
We worden heel kwetsbaar. Als ik in Europa kom, krijg ik veel steun. Ik zoek ideeën over hoe we het systeem en de structuren moeten aanpakken in ons land om onze rechten te garanderen.
Welke invloed heeft de wet op de gezondheidszorg?
Als de nieuwe anti-homowet erdoor zou komen, dan moeten we opnieuw onderduiken en dus weer in de kast kruipen, wat zeer slecht zou zijn. Het risico op hiv en aids zou enorm toenemen: we hebben dokters en medische steun nodig, maar als zij ons helpen en de wet komt erdoor, dan vliegt iedereen die een homoseksuele hiv-patiënt steunt of helpt, in de cel. Jongeren die ontdekken dat ze homo zijn, kunnen nergens meer advies inwinnen, want als ze erover praten, moeten ze volgens de wet verklikt worden bij de politie.
Een pastoor in Kampala vertoonde homoporno in zijn kerk om steun te winnen voor de nieuwe anti-homowet. Wat waren de reacties?
Nadat het massale internationale protest op kruissnelheid kwam tegen het Oegandese wetsvoorstel, zijn sommige mensen beginnen panikeren. Die pastoor is bang dat de wet misschien teruggeschroefd zal worden, en met de vertoning van de pornofilm hoopte hij wat extra steun te winnen.
Aanvankelijk wilde hij een protestmars van een miljoen mensen organiseren, maar dat werd verboden. Nadat hij de pornofilm vertoond had in zijn kerk kreeg hij van bepaalde mensen kritiek omdat hij porno –zelfs al was het heteroseks geweest- getoond had in zijn kerk, terwijl er kinderen in de ruimte zaten. Hij werd niet gearresteerd, dus waarschijnlijk zit de overheid voor een deel achter deze actie.
Hoe kwam de overheid bij het idee om een anti-homowet te schrijven?
Ze zeggen dat ze de familiewaarden willen beschermen. In werkelijkheid vinden er volgend jaar verkiezingen plaats in Oeganda, misschien proberen ze de wet te gebruiken om de aandacht af te leiden van belangrijke onderwerpen zoals corruptie, gebrek aan scholen,…  in ons land.
Ten tweede streken Amerikaanse christelijke fundamentalisten in 2009 neer om te preken tegen homo’s. Vraag is waarom zij zo’n massale inspanningen doen in Afrika? Omdat Afrika arm is, en dus kwetsbaarder. Oeganda wil een precedent scheppen rond levenslange straffen of doodstraffen voor homoseksuelen.
Nigeria, waar een strengere anti-homowet voorlopig is opgeborgen, volgt dan, en ook andere landen kunnen overstag gaan: Malawi, Zambia en Botswana. De regering van Botswana heeft deze week nog beslist een initiatief van de Amerikaanse regering te blokkeren, dat mikte op HIV-bestrijding bij homo’s. De homohaat spreidt zich uit over Afrika.
Zuid-Afrika staat op dat vlak bekend als een liberaal land.
Hoewel Zuid-Afrika het enige Afrikaanse land is dat gelijke kansen garandeert voor homoseksuelen en wettelijk trouwen toestaat, bestaat het liberale beleid enkel op papier, niet in realiteit. Het land kent het hoogste aantal verkrachtingen van lesbische vrouwen. Zuid-Afrika heeft daar niet meteen iets mee gedaan omdat ze vrezen als te westers te worden gezien. De ambassadeur die Zuid-Afrika in Oeganda wil installeren heeft verschillende keren homofobe uitspraken gedaan. Zelfs president Zuma is homofoob

De regering van Botswana heeft deze week nog beslist een initiatief van de Amerikaanse regering te blokkeren, dat mikte op HIV-bestrijding bij homo’s. De homohaat spreidt zich uit over Afrika.

(Zuma zei in 2006 dat het homohuwelijk een schande vormt voor het land en voor God, BV).
Welke rol speelt religie in de anti-homogevoelens?
Onze politici laten zich meer leiden door religieuze argumenten dan door wetenschappelijke argumenten. Maar waarom zou Oeganda de religie van moslims en christenen moeten volgen om wetten op te stellen, in plaats van naar de wetenschappelijke werkelijkheid te kijken? Als gelovige is het verwarrend om te zien:  ik zie daar geen enkele liefde in, de kerken prediken de doodstraf. Ze zouden liefde moeten prediken, maar verspreiden haat. Als de Oegandese wet religie wil gebruiken om wetten op te stellen, zou ik echt ontgoocheld zijn. Vandaar mijn bezoek hier: ik wil de wereld de haat laten zien die achter deze wetgeving schuil gaat.
Hoe kan je de anti-homogevoelens in Oeganda omkeren?
We willen in eerste instantie meer bewustzijn creëren in onze gemeenschap. Eerst praten we met mensen in onze omgeving over homoseksualiteit. Ze zien wat we doen en wie we zijn. We leren homo’s hun rechten kennen. En dat werpt zijn vruchten af: de recentste arrestaties van homo’s vonden vooral plaats buiten de hoofdstad Kampala, in afgelegen gebieden die we nog niet bereiken. De mensen kennen daar de wetgeving minder goed dus zijn ze kwetsbaarder. Er is veel nood aan extra middelen om die kennis en bewustzijn te kunnen verspreiden.
Bijna een half miljoen mensen wereldwijd tekenden een petitie tegen het wetsvoorstel. Een duwtje in de rug?
Het heeft niet geholpen, omdat de ondertekenaars allemaal blanken waren. In Oeganda wordt dat gezien als westerse invloed, dus nu circuleert een nieuwe petitie, waarvan de organisatoren willen dat alleen Afrikanen en Afrikaanse diaspora in het Westen die tekenen.
Werk je samen met Europese ngo’s?
SMUG werkt momenteel alleen samen met Amnesty International en met The East and Horn of Africa, een Afrikaanse mensenrechtenorganisatie. Beide zijn erg bezorgd over de mensenrechtensituatie in ons land. Maar een organisatie als ActionAid International is bang om de situatie van holebi’s aan te klagen, omdat ze vrezen dat hun reputatie beschadigd zou raken bij de overheden in Afrika waarmee ze samenwerkt. Na een gesprek met de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken heeft het land laten weten alle ontwikkelingshulp aan Oeganda, jaarlijks goed voor zo’n 50 miljoen dollar, te zullen intrekken indien de wet zou goedgekeurd worden.
Heb je zelf een relatie?
Nee, ik heb het veel te druk daarvoor.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.