Ruileconomie is sociaal en groen

Een “LETS”-groep – LETS staat voor Local Exchange Trading System– is een groep mensen in een dorp of stad die op vrijwillige basis diensten, spullen of tijd uitwisselen. Voor de geleverde diensten waarderen de deelnemers elkaar met punten of lokale munten. De “diensten” zijn erg uiteenlopend: van gemeenschappelijk een heggenschaar gebruiken over iemand leren boekbinden tot allerhande bezoekjes brengen.

De LETS-groep van Sint-Niklaas is ruim een jaar aan de slag en telt 79 leden, waaronder vluchtelingen en allochtonen. Isabel Bombeke beschrijft hun ervaring: ‘Belangrijk is dat er veel contact is tussen de leden. Daartoe organiseren we ontmoetingen en workshops. Het is immers niet zo vanzelfsprekend om zomaar diensten en spullen uit te wisselen als je elkaar niet goed kent. Vertrouwen is belangrijk. Maar na verloop van tijd lukt het en dan valt op hoe er een verbondenheid tussen mensen groeit. Deelnemers gaan nu ook spontaan elkaar helpen, zonder daar een Stafke –onze eigen munteenheid– aan te verbinden.’

Isabel Bombeke is ervan overtuigd dat LETS leidt tot onderlinge solidariteit. ‘Het zet mensen aan anders te denken over economie, zichzelf en mensen met een andere culturele achtergrond. Het is ook een leerproces: soms loopt iets minder goed en moet je echt naar oplossingen zoeken. Cruciaal is deelnemers greep te helpen krijgen op hun eigen leven. Wie met kansarmoede te maken heeft, twijfelt soms aan zijn eigenwaarde en talenten. LETS laat hen zien dat hun inbreng zinvol is.’

Ook in Eeklo is recent een nieuwe LETS-groep gestart. ‘Het idee is gegroeid vanuit wijkcentrum De Kring, dat verschillende sociale diensten aanbiedt’, vertelt Lien De Bruycker (27). ‘We willen eerst en vooral de sociale contacten tussen kansarme groepen versterken. Deelnemers kunnen uiteraard ook diensten aanbieden, zoals in de tuin werken. We gebruiken een fictieve munt: één uur dienstverlening is goed voor twintig Kabouters. Die “munten” kunnen de deelnemers dan gebruiken om de diensten van anderen te betalen. We maken daarbij geen onderscheid tussen de geleverde diensten. Alles is even waardevol.’

Volgens Leen De Clercq, coördinatrice van LETS Vlaanderen, combineert de LETS de drie aspecten van duurzaamheid: ‘Er is de sociale dimensie, die neerkomt op het creëren van een netwerk tussen mensen. Maar LETS is ook een aanvulling op de reguliere economie. Het is zeer zinvol voor mensen met een laag inkomen, die soms geen klusjesman kunnen betalen. Het laat tevens zien dat iedereen talenten heeft, ook al heeft men het moeilijk op de arbeidsmarkt.

Toch nemen ook heel wat mensen met een modaal inkomen deel aan LETS… Denk aan gepensioneerden, die vaak nog heel veel te bieden hebben: LETS kan voor hen een prima uitlaatklep zijn. Ten slotte is er het ecologische aspect. LETS leidt tot minder consumptie. Zo besliste een LETS-groep om samen een heggenschaar te kopen. Er wordt heel veel uitgewisseld en gedeeld, zoals groenten uit de moestuin of zelfgemaakte confituur.’ LETS Vlaanderen telt momenteel 23 LETS-groepen die zo’n 3000 LETS’ers verenigen. De Clercq: ‘En ons aantal groeit.’

Op www.letsvlaanderen.be kun je zoeken naar een LETS-groep in jouw buurt en een starterspakket downloaden.