Speculanten verergeren voedselcrisis

Overstromingen na een periode van droogte hebben het West-Afrikaanse land Niger in de ergste voedselcrisis in zijn geschiedenis gestort. Dat melt het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties. Door de recente overstromingen zijn meer dan honderdduizend mensen dakloos en lijdt ongeveer de helft van de bevolking –meer dan zeven miljoen mensen– honger.
Door een slechte oogst in 2009 is er in Niger een graantekort van 400.000 ton. De situatie neemt volgens de ngo Save the Children dramatische vormen aan doordat voedselhandelaars de voedselprijzen nog meer de hoogte injagen.
Mallary Gelb, woordvoerster van Save the Children, legt uit hoe lokale en regionale handelaars te werk gaan: ‘Ze kopen het graan van boeren meteen na de oogst, in september of oktober, wanneer de prijzen het laagste zijn. Vervolgens verkopen ze het graan pas in mei, wanneer er weinig voorraad is, om op die manier grotere winsten te maken. En aangezien Niger een van de armste landen ter wereld is, hebben de meeste mensen het geld niet om de hogere prijzen te betalen.’

Kritieke punt

De graanboeren zelf staan machteloos tegenover deze praktijk, zegt Gelb. ‘De meesten zijn kleine boeren die het geld na de oogst direct nodig hebben om landbouwproducten te kopen, zoals meststoffen of zaden. Doordat de oogst van 2009 door de droogte mislukt was, zaten vele families al in februari door hun voorraad.’ Gelb meent dat nu het kritieke punt in de crisis is bereikt. ‘De volgende oogst vindt pas binnen meer dan een maand plaats en de honger bereikt momenteel een hoogtepunt.’
De hulporganisatie Save the Children benadrukt dat kinderen het meest kwetsbaar zijn in een dergelijke crisis. Zo’n 300.000 kinderen jonger dan vijf jaar zouden op dit moment ondervoed zijn. ‘Daardoor zijn ze erg zwak en lopen ze een groot risico op ziektes zoals malaria,’ veklaart Gelb.

Dumpingprijzen vermijden

Save the Children werkt aan een systeem om te verhinderen dat boeren hun graan aan dumpingprijzen verkopen. Het graan zou opgeslagen worden in gemeenschappelijke graanschuren, en de boeren zouden leningen krijgen aan een lage interestvoet. Zo kunnen ze het redden tot later in het jaar, wanneer ze het graan aan hogere prijzen kunnen verkopen. Op die manier kunnen boeren grotere winsten maken, die ze vervolgens kunnen investeren in een hoogwaardigere vorm van landbouw.
Gelb geeft toe dat er geen garanties zijn dat het project, dat nog in zijn kinderschoenen staat, op korte termijn veel problemen zal oplossen. ‘Dit jaar zullen we er niemand meer mee helpen. Maar hopelijk kunnen we crisissen zoals deze in de toekomst deels vermijden. Daarvoor moeten eerst lokale kredietverleners gevonden worden en deze moeten er van bewust zijn hoe belangrijk het is om aan lage interesten te krediet te verstrekken.’

Gezocht: 290 miljoen euro

Het VN-Wereldvoedselprogramma krijgt maar moeilijk budget bijeen om de voedselcrisis in Niger aan te pakken. Het laat weten dat het het vooropgestelde budget van 290 miljoen euro niet zal halen. Het oorspronkelijke plan was om in augustus dertigduizend ton graan uit te delen –waaronder rantsoenen voor kinderen tussen 6 en 23 maanden oud. Dat vertelde Moustapha Kadi, coördinator van het hulpplan voor Niger, eind juli aan het internationale nieuwsagentschap IPS.
Maar volgens informatie van hulporganisatie Oxfam, dat voedsel uitdeelt voor het WFP, zullen door een gebrek aan donoren uitsluitend families met kinderen jonger dan twee jaar graan ontvangen. Ze krijgen vijftig kilogram graan, maar Oxfam waarschuwt dat dat niet genoeg is voor families met zeven of meer gezinsleden. Daarom zullen volgens de organisatie een miljoen mensen in Niger verhongeren in de komende weken en maanden.