Spierballengerol in Zuid-Chinese Zee

‘De strijdkrachten hebben gezworen hun plicht te vervullen om China’s grondgebied in de Zuid-Chinese Zee te verdedigen’, verklaarde een woordvoerder van het Chinese ministerie van Defensie op 25 april. ‘De militairen zullen samenwerken met andere overheidsinstanties zoals de visserij-administratie en de maritieme rechtshandhaving om de maritieme rechten te waarborgen.’

Zo klonk de eerste officiële Chinese mededeling na een zeegrondconflict met de Filipijnen op 10 april. Toen verhinderde de Chinese marine dat de Filipijnen Chinese vissers zouden arresteren. ‘Peking heeft redelijkheid getoond in het conflict door patrouilleschepen terug te trekken uit de regio’, meent  Yang Boayun, professor aan de Universiteit van Peking. ‘Maar de recente beslissing van Manila om nog meer schepen naar de gecontesteerde wateren te sturen, kan de situatie enkel laten escaleren.’

Het zwarte goud

Volgens recente schattingen herbergt de Zuid-Chinese Zee 213 tot 225 miljard vaten olie. Als China die voorraden kan aanboren, wordt het de tweede grootste olieproducent ter wereld na Saoedi-Arabië, dat op 264 miljoen vaten aanspraak kan maken, dat meldt Al Jazeera.

Naast de Filipijnen en China willen ook Vietnam, Brunei, Maleisië en Thailand een deel van de koek. Vooral de Spratly-eilanden zijn heel gegeerd om zijn natuurlijke rijkdommen, naast olie en gas zijn er ook enorme visvoorraden. Die kleinere spelers maken zich sterk dat belangrijke delen van de Zuid-Chinese Zee binnen hun exclusieve economische zone liggen.

Die exclusieve economische zone (EEZ), reikt tot 200 zeemijl of 370,4 kilometer van de kustlijn. Een land kan soeverein alle grondstoffen die binnen zijn EEZ worden gevonden exploiteren. Maar dat is buiten China gerekend, dat zo goed als de hele Zuid-Chinese Zee als zijn rechtmatige eigendom beschouwt.

De rol van de Verenigde Staten

‘De Filipijnse claims en hun onverzettelijke opstellen zijn deels een gevolg van de samenwerking met de Amerikanen’

Ook de Verenigde Staten zijn betrokken partij. Op BBC waren maandag beelden te zien van de Amerikaanse en Filipijnse marine die samen oefeningen uitvoerden in de Zuid-Chinese Zee. ‘De Verenigde Staten en de Filipijnen hebben een neutraal verdedigingsakkoord’, vertelt Duane Thiessen, Luitenant-Generaal van het Amerikaans leger. ‘Dat houdt in dat we ons ertoe verbinden elkaar te verdedigen, ik denk dat meer uitleg overbodig is’, aldus Thiessen.

Manila heeft al gemeld dat ze tijdens topoverleg de komende dagen meer militaire hulp zal vragen aan de VS. ‘De Filipijnse claims en hun onverzettelijke opstelling zijn deels een gevolg van de samenwerking met de Amerikanen’, meent Chu Hao, onderzoeker in Zuidoost-Aziatische studies aan het China Institute of Contemporary International Relations.

Ook Moskou doet mee

Maar China staat niet alleen. Vrijdag eindigde een zesdaagse training dat het land in samenwerking met de Russische marine had uitgevoerd. ‘Alle doelen van de oefening werden bereikt, de resultaten waren uitstekend’, aldus de trotse commandant van het Chinese Bevrijdingsleger, Ding Yiping.

Sommige analisten zien in de training een teken dat de banden tussen de regionale militaire grootmachten sterker worden. Het is de eerste keer sinds de gezamenlijke trainingen in 2005 begonnen dat  er zo uitgebreid wordt geoefend op zaken als anti-duikbootacties en het redden van gekaapte schepen.

‘De oefeningen zijn niet gericht tegen eventuele derde partijen. Ze dienen enkel om de stabiliteit en vrede in de region te kunnen garanderen. Vooral de bescherming van de transportroutes en economische belangen van China en Rusland zijn belangrijke doelen van de samenwerking’, aldus admiraal Leonid Sukhanov van de Russische marine.