Sport is van iedereen, de rest niet

Ik heb de gewoonte een kat een poes te noemen, maar uit juridische voorzorg vraag ik uw permissie om nu wat vager uit de hoek te komen. Een groot sportgebeuren dat dit seizoen aan de andere kant van het Kanaal van start gaat, geeft de oude anarchistische leuze ‘Eigendom is diefstal’ immers een heel actuele betekenis.

  • In totaal wordt 1,8 miljard euro opgehoest door bedrijven zoals Coca-Cola, Visa, Adecco, Proctor & Gamble, Adidas, British Telecom, BP, BMW en Arcelor Mittal. Groot-Brittannië en de politie van Londen zetten honderden agenten in om er op toe te zien dat er geen vandalen zijn die onverhoeds woorden, symbolen of producten gebruiken die gekocht zijn door de heersers van dit tijdsgewricht.

Ik betrap me bijna elke ochtend op heel burgerlijke gevoelens. Als ik van het Brusselse Zuidstation naar mijn werk wandel, passeer ik zo goed als dagelijks enkele auto’s waarvan de ruiten ingeslagen zijn. Dat leidt tot dubbele woede: tegenover de Brusselse politie die niet eens één straat kan beveiligen, vlakbij het drukste station van het land, en tegenover de nachtelijke inbrekers die de eigenaars schade toebrengen en hen op de koop toe het kafkaiaanse labyrint van de Brusselse ordediensten injagen.

Ik sympathiseer met de man of vrouw die arriveert en een plas glas aantreft voor de deur van zijn leeggeroofde of gewoon gevandaliseerde wagen, zelfs als het een stinkende 4x4 of een veel te dure BMW is. Ik heb van thuis uit –een Kempens mijnwerkersgezin– een onwrikbaar respect voor ieders schamele of pompeuze eigendom meegekregen. Wij kenden het verschil tussen mijn en dijn. Eer ik de slogan ‘Eigendom is diefstal’ bovenhaal, moet er al wat gebeuren.

Woordenschat geprivatiseerd

Dit is wat er gebeurt: de hoofdstad van Groot-Brittannië organiseert de volgende weken een mondiaal sportgebeuren en heeft de hele boel uitverkocht aan grote bedrijven die voortaan een deel van de Engelse woordenschat kunnen claimen als hun privé-eigendom. Dat is diefstal, toch? Hierbij een greep uit het lijstje geprivatiseerde woorden dat de Britse krant The Independent onlangs publiceerde: ‘Olympic(s), Olympiad(s), Olympian(s), London, Games, Summer, Two thousand and twelve, 2012, Twenty Twelve, Medals, Gold, Silver, Bronze en Sponsors.

En het gaat niet alleen om woorden. Op de veertig Olympische sites kregen 800 restaurateurs verbod om frietjes te serveren, opdat ze geen inbreuk zouden plegen op de “rechten” van McDonalds. En als een kroeg wil aankondigen dat de spelen binnen live te volgen zijn op het scherm, dan mag er in geen geval reclame van een brouwer op dat bord staan, tenzij het een van de hoofdsponsors van het event is.

In totaal wordt 1,8 miljard euro opgehoest door bedrijven zoals Coca-Cola, Visa, Adecco, Procter & Gamble, Adidas, British Telecom, BP, BMW en Arcelor Mittal. Groot-Brittannië en de politie van Londen zetten honderden agenten in om er op toe te zien dat er geen vandalen zijn die onverhoeds woorden, symbolen of producten gebruiken die gekocht zijn door de heersers van dit tijdsgewricht.

Merkenkapitalisme

Er is bijna geen reactie tegen de machtsovername door de grote merken. Het is nochtans niet dat die er nu als een donderslag bij heldere hemel gekomen is. Twaalf jaar geleden al schreef ik een artikel over de dictatuur van het merkenkapitalisme, aan de hand van een roman van de Franse provocateur litéraire Frédéric Beigbeder en de Canadese activiste/journaliste Naomi Klein. ‘Wij leven in het eerste systeem van overheersing van de ene mens door de andere waartegen zelfs de vrijheid niet opgewassen is’, schreef Beigbeder in zijn roman 99F. ‘Voor de eerste keer in de geschiedenis van de Planeet Aarde hebben alle mensen van alle landen hetzelfde doel: genoeg verdienen om op een advertentie te kunnen lijken.’

Hoe zijn we in deze staat van volledige onderwerping door de reclame terechtgekomen, vroeg ik de auteur in de bar van een hotelletje op de Parijse Rive Gauche. Beigbeder, het flesje Cola in de hand: ‘De bron van onze huidige situatie ligt in het failliet van de utopische idealen die mensen bewogen tot inzet en verzet. Nu blijft alleen de Grote Aanvaarding over, de consensus dat iedereen zal leven volgens de wetten van het kapitalisme. Er is geen toekomst meer, alleen nog verlangen naar consumptie en de belofte dat daaruit genot zal voortkomen.’

Corporate censorship

Beigbeder werkte ooit nog voor Young & Rubicam en stelde toen vast dat “geluk” niet gebruikt kon worden voor een reclamecampagne van Barilla Pasta omdat Nestlé een handelsmerk had op het woord in combinatie met pasta. ‘En dat is niet uitzonderlijk’, beweerde hij. ‘Pepsi bezit een bepaalde kleur blauw en een producent van mineraalwater -het merk ontsnapte hem even- spande een proces aan tegen een fotograaf die een berglandschap fotografeerde en publiceerde. Dat beeld was namelijk gedeponeerd door de waterverkoper. De dingen, de natuur, de gevoelens en de taal, alles wordt geprivatiseerd en gecommercialiseerd.’

Naomi Klein somt in No Logo talloze voorbeelden op van wat ze corporate censorship noemde. Kmart -een Amerikaanse supermarktketen- liet de website Kmart Sucks verbieden op basis van haar handelsmerk op de hoofdletter K. McDonalds voerde onder andere processen tegen een hotdogkraam in Denemarken (McAllan’s), een sandwichbar in Buckinghamshire (McMunchies) en een koffiehuis in San Fransisco (McCaughy’s McCoffee) omwille van het gebruik van het Mc-prefix. De Disney groep ging zelfs zo ver om een schooltje in een afgelegen dorp in Nieuw-Zeeland te verplichten om de zelfgeschilderde Pluto en Donald Duck van de speelpleinmuren te verwijderen.

Boycot

De omvang van de zakelijke censuur rond de <biep> in <biep> heeft zo’n omvang gekregen, dat ik besloten heb de boel te boycotten. Bij deze roep ik collega’s, tooghangers, treinfilosofen en zwembadcommentatoren op hetzelfde te doen: zo lang de vrijheid van burgers en kleine zelfstandigen ondergeschikt gemaakt wordt aan de commerciële belangen van mondiale merken, weiger ik te praten over wat het sportevenement van dit jaar zou moeten zijn.

Overigens is het misschien een detail, maar het woord sport valt niet onder de censuur. Geen enkel bedrijf dat daarin geïnteresseerd lijkt.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2776   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2776  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.