Thailand en Filipijnen ruziën over rijst

Rijst is het belangrijkste levensmiddel in Azië en heeft dus een hoge symboolwaarde. De deelnemers aan de top van de Associatie van Zuidoost-Aziatische Staten (Asean) die zondag in het Thaise Cha’am afliep, hadden daarom graag een oplossing gevonden voor het handelsconflict tussen Thailand en de Filipijnen.  
De tien lidstaten van de Asean vormen vanaf volgend jaar de vrijhandelszone AFTA. De zes oorspronkelijke leden van de associatie - Brunei, Indonesië, Maleisië, Singapore, Thailand en de Filipijnen - begonnen al in 1993 hun onderlinge importtarieven te verlagen en moeten die heffingen tegen begin volgend jaar terugbrengen tot 0 à 5 procent. De overige vier leden - Birma, Cambodja, Laos en Vietnam – hebben daartoe nog tot 2015 de tijd.

Gevoelig product

Voor “gevoelige” producten als rijst gelden er aparte afspraken. De Filipijnen, de grootste invoerder, moeten hun heffing op rijst tegen 2015 verminderen van de huidige 40 procent tot 25 procent. Indonesië heeft al toegezegd zijn rijstheffing tegen 2015 terug te schroeven tot 25 procent, en Maleisië heeft zelfs al aangekondigd tegen 2010 te zakken tot 20 procent. Thailand, de belangrijkste rijstexporteur in de regio, eist dat ook de Filipijnen de afspraak nakomen.
 
Maar de Filipijnen houden de boot af. In 2008 exporteerde Thailand nog 500.000 ton rijst naar de Filipijnen, maar die hoeveelheid loopt dit jaar waarschijnlijk terug tot amper 80.000 ton. De regering in Manila haalt het leeuwendeel van de 1,7 miljoen ton die het land dit jaar nodig heeft uit Vietnam. Volgend jaar moeten de Filipijnen waarschijnlijk nog meer rijst invoeren. Die bestellingen zijn even belangrijk voor Thailand als voor Vietnam. Thailand kan dit jaar waarschijnlijk 8 miljoen ton rijst uitvoeren, Vietnam ruim zes miljoen ton.
Thailand is niet tevreden met wat de Filipijnse regering aanbiedt. De Filipijnen willen bij wijze van compensatie elk jaar 50.000 ton Thaise rijst zonder heffingen hun land binnenlaten, maar Thailand wil dat quotum opgetrokken zien tot 360.000 ton.

Water bij de wijn

Omdat het conflict niet opgelost raakte op de Asean-top, is er nu een werkgroep op hoog niveau opgericht om verder te onderhandelen. De bedoeling is een oplossing te vinden voor het einde van het jaar.
“Zowel de Thailanders als de Filipijnen zullen water bij de wijn moeten doen om te verhinderen dat de invoerrechten voor rijst de geest van de nieuwe vrijhandelszone ondermijnen”, oordeelt een Zuidoost-Aziatische diplomaat die anoniem wil blijven. “Het wordt een test van de solidariteit binnen de Asean.”
De Asean wil tegen 2015 een regionale gemeenschap naar het voorbeeld van de Europese Unie worden. Het vrijhandelsakkoord maakt deel uit van dat plan.