‘Toerisme bedreigt Antarctica’

In februari wordt het Belgische poolstation Princess Elisabeth officieel ingehuldigd op Antarctica. Het is de eerste basis die volledig op hernieuwbare energiebronnen functioneert. Het wetenschappelijjk onderzoek van Princess Elisabeth moet bijdragen tot een beter begrip van klimaatmechanismen. Wetenschappelijk onderzoek is trouwens niet de enige link tussen België en de Zuidpool. België is immers een van de 28 Antarcticaverdragspartijen, en heeft zo mee een vinger in de pap in internationale afspraken rond Antarctica.
Het Antarcticaverdrag –precies een halve eeuw geleden in Washington ondertekend– bestemt het continent uitsluitend voor vreedzame doeleinden en wetenschappelijk onderzoek. Elke verdragspartij moet een contactpunt hebben; in België is dat het departement Duurzame Ontwikkeling en Leefmilieu op Buitelandse Zaken.
Directeur Christian Van den Bilcke: ‘Een keer per jaar vindt een vergadering van de verdragspartijen plaats, waar we met afgevaardigden van ons departement en van Wetenschap en Leefmilieu naar toe gaan. Op de agenda staan onder meer recente ontwikkelingen in Antarctica op het vlak van milieu, wetenschappelijk onderzoek, toerisme, budget, enzovoort.’ Tijdens de laatste jaarvergadering in juni 2008 kwamen drie potentiële bedreigingen voor Antarctica ter sprake, die niet expliciet geregeld zijn door het Antarcticaverdrag noch door de aanvullende protocollen.
Van den Bilcke: ‘De eerste onrustwekkende ontwikkeling is het exploderende toerisme. Het aantal toeristen is verdubbeld in vijf jaar; in de komende jaren zullen naar schatting 50.000 bezoekers per jaar Antarctica aandoen. Vraag is hoe dat beperkt kan worden. Bioprospecting vormt een tweede discussiepunt –de aanwending van algen, microcellige wezens en bacteriën voor onderzoek gericht op farmaceutica en cosmetica.
Het gaat om economische exploitatie en is dus strijdig met een van de hoekstenen van het Antarcticaverdrag. Een derde ontrustwekkende ontwikkeling is de overbevissing van de Antarctische wateren. Kriel wordt in duizenden tonnen uit de zee gehaald, onder meer voor farmaceutica. Maar zo wordt de voedselketen van het hele systeem onderuitgehaald.’
Volg de avonturen van de Belgische wetenschappers van Princess Elisabeth op www.antarcticstation.org.