Veelgestelde vragen over de EPA's

Wat zijn EPA’s?

EPA’s (Economische Partnerschapsakkoorden) zijn akkoorden die de Europese Unie wil afsluiten met de ACS-landen (de landen van Afrika, de Caraïben en de Stille Oceaan). De EU wil eind 2007 de onderhandelingen rond hebben over de Economische Partnerschapsakkoorden.

Wie zijn de ACS-landen?

De ACS-landen zijn 79 landen uit Afrika (48), de Caraïben (16) en de Stille Oceaan (15).

Welk landen  tekenden al een akkoord?

Ivoorkust tekende in november 2008 als eerste land in Afrika een Economisch Partnerschapsakkoord (EPA) met de Europese Unie. Met de Caraïbische landen (vijftien landen) raakte de Europese Unie het begin 2008 al eens over afspraken over vrijhandel in goederen en diensten, investeringen en openbare aanbestedingen.

Wie is er betrokken bij de EPA’s?

De Europese Unie onderhoudt sinds de jaren zeventig bijzondere relaties met de ACS-landen. Aanvankelijk probeerde de Unie om de ACS-landen via grondstoffenakkoorden min of meer stabiele prijzen te bieden voor hun grondstoffen. Later kregen de ACS-landen betere toegang tot de Europese markt –en soms zelfs betere prijzen– dan andere ontwikkelingslanden.

Wat is het probleem met de huidige samenwerking?

De betere markttoegang en hogere prijzen bleken eind jaren negentig niet verenigbaar met de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Die laat wel toe dat een WTO-lid onderscheid maakt tussen rijke landen, ontwikkelingslanden en minst ontwikkelde landen maar tolereert geen onderscheid binnen die categorieën.

Hoe wil de Europese Unie dit oplossen?

Het antwoord van de EU was het Cotonou-akkoord van 2000. Centraal daarin staan de zogenaamde Economische Partnerschaps Akkoorden tussen de EU en ACS-regio’s. EPA’s worden vrijhandelszones zoals de WTO die definieert: zones waar de in- en uitvoerheffingen en handelsbeperkende regels geëlimineerd worden voor zo goed als alle handel.
De aanpak De 79 ACS-landen worden voortaan ingedeeld in zes regionale groepen: Caraïben, West-Afrika, Centraal-Afrika, Oost-Afrika en enkele landen uit Zuidelijk Afrika, de rest van zuidelijk Afrika, en de 15 eilanden van de Stille Oceaan. Elk van die regio’s zal een EPA afsluiten met de EU.

Wat is het probleem met de EPA’s?

Sommige van de economisch zwakste landen van de wereld belanden in één vrijhandelszone met de EU, een der sterkste handelsblokken ter wereld. Dat is merkwaardig, want in de WTO vechten ontwikkelingslanden voortdurend voor een aparte behandeling die hen toelaat hun markten minder te openen dan rijke landen. Die asymmetrie moet ontwikkelingslanden toelaten  eerst sterke bedrijven te ontwikkelen vooraleer ze aan concurrentie worden blootgesteld.

Hoe reageert België op de EPA’s?

De Belgische senaat stelde op 5 december 2006 in een resolutie dat de ACS-landen hun markten pas moeten openen voor Europese concurrentie als ze vinden dat hun onderlingen regionale integratie ver genoeg gevorderd is. Liberale ministers als De Gucht en De Decker (Ontwikkelingssamenwerking) geloven dat open markten goed zijn voor de ACS-landen. De Waalse socialist Didier Donfut bepleit als staatssecretaris voor Europese Zaken dan weer het recht van ACS-landen om een groot deel van hun handel voor lange tijd uit het vrijhandelsakkoord te houden.