Vrouwen in Braziliaanse sloppenwijken gaan biologisch boeren

Vrouwen in een van de armste buurten van Nova Iguaçu, een stad 40 kilometer ten noorden van Rio de Janeiro, hoeven geen groenten meer te kopen. Ze verbouwen nu hun zelf biologische groenten, een trend in Brazilië.

Het land is hier veel minder vruchtbaar dan in de heuvelachtige staat Rio de Janeiro, de toevoerhaven van de markten in de stad. En soms is de temperatuur te hoog, waardoor groenten minder goed groeien of kwetsbaarder worden voor ziekten. Maar de vrouwen in de wijk Parque Genesiano da Luz in Nova Iguaçu zijn er trots op dat ze hun eigen eten verbouwen.

Groenten die ze overhouden – ongeveer 70 procent – worden verkocht via de coöperatie Univerde. Daar zijn 22 gezinnen lid van. Ze geven 5 procent van wat ze verdienen terug aan de coöperatie, om die in stand te houden.

De vrouwen produceren hun voedsel individueel, maar al het andere, inclusief de verkoop van groenten, wordt collectief gedaan.

“Het is geweldig om elke dag verse groente mee naar huis te kunnen nemen voor je kinderen”, zegt Joyce da Silva, een van de leden van de coöperatie. “We hoeven buiten het seizoen niet eens bij te kopen. Dat doen we ook liever niet, want op conventionele producten zit gif. Dat wil ik niet meer eten.”

Financieel onafhankelijk

De tuinen, die elk ongeveer 1000 vierkante meter zijn, liggen op plaatsen die voorheen niet gebruikt werden. Onder de tuinen liggen pijpleidingen van het staatsoliebedrijf Petrobras, dat het tuinbouwproject financierde toen het in 2007 van start ging.

Toen de financiering opdroogde, stopten meer dan vijftig gezinnen door geldgebrek met het tuinieren. Een groep vrouwen besloot echter door te gaan, ook al hadden ze op dat moment niet het benodigde geld en de benodigde middelen.

“Voordat ik me aansloot bij de coöperatie, paste ik alleen thuis op de kinderen”, zegt Da Silva. “Nu ben ik financieel onafhankelijk. En mijn gezin is gezond. Onze levensomstandigheden zijn ook verbeterd. We zijn er in alle opzichten beter van geworden.”

Het Stedelijke Landbouwprogramma, dat de vrouwen ondersteunt, werd in 1999 opgezet en in 2011 uitgebreid naar peri-urbane gebieden door de niet-gouvernementele organisatie AS-PTA. Het programma is erop gericht om de inkomens van arme gezinnen die aan de rand van steden wonen, te verbeteren.

Verstedelijking

Het meeste voedsel dat in de steden geconsumeerd wordt, komt van ver. Dat betekent dat er hoge transportkosten mee gemoeid zijn, zegt Marcio Mattos de Mendonça, de coördinator van het programma. “Mensen die aan de rand van steden wonen, hebben voedsel nodig uit hun eigen omgeving”, zegt hij. “Verse groenten staan daar vaak niet op het menu, ongezond eten krijgt voorrang.”

In overeenstemming met de trend elders in de wereld, verstedelijkt Brazilië steeds meer. Brazilianen wonen vaker in steden. In 2000 leefde 81 procent van de Brazilianen in stedelijke gebieden, in 2010 was dat 84 procent.

De groeiende verstedelijking heeft echter niet de passie voor boeren, die van generatie op generatie is doorgeven, doen verdwijnen, zegt Mendonça. In veel sloppenwijken of arme buurten in de heuvels van Rio de Janeiro verbouwen mensen groenten of geneeskrachtige kruiden. Ook hebben ze vaak varkens, geiten of pluimvee.

Aldeni Fausto verbouwde altijd al groenten in haar tuin. “Ik leef graag buiten”, zegt ze. “Planten, oogsten en zelfvoorzienend zijn wil ik ook graag aan mijn kinderen leren. We moeten onze geschiedenis niet vergeten.”

Gezondheidsproblemen

Fausto, die voorzitter is van de coöperatie Univerde, zegt dat migranten van het platteland in de stad vervreemd zijn geraakt van hun wortels en meer last krijgen van ziekten en financiële problemen. “Ze hebben niets te eten en zijn niet geïnteresseerd in het zelf verbouwen van voedsel. Al zouden ze hier en daar maar een klein beetje planten, dan hadden ze geen honger meer”, zegt ze.

Da Silva zegt er voorheen nooit bij stilgestaan te hebben dat je middenin de stad groenten kon verbouwen. “Er was hier zelfs geen markt. En we hadden geen geld om elders inkopen te doen.”

Haar kinderen hadden vroeger verschillende gezondheidsproblemen, zegt ze. Nu ziet ze dat die voortkwamen uit slechte eetgewoonten. “Mijn dochter had bijvoorbeeld bloedarmoede. Ze heeft een donkere huidskleur, net als ik. Maar ze had vroeger een wat gele tint en was erg zwak. Sinds ze dit eten krijgt voelt ze zich veel beter. Ze ziet er ook weer gezond uit.”

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.