VS laten vluchtelingen in de kou staan

Vorige maand legde de regering-Bush het ‘vluchtelingencontingent’ voor
volgend belastingjaar vast: zeventigduizend vluchtelingen hebben recht op
een veilige plek in de VS. Volgens activisten zal dat cijfer in
werkelijkheid lang niet gehaald worden. De aanslepende oorlog tegen
terrorisme en de bijhorende strengere immigratieregels maakt het voor
vluchtelingen bijzonder moeilijk asiel te krijgen in de VS. Ook de
reisbeperkingen voor regeringsambtenaren die de aanvragen moeten verwerken,
dragen bij tot extreme vertragingen. Een vluchteling wacht doorgaans meer
dan een jaar op de verwerking van zijn aanvraag.

Ook vorig jaar had de regering beloofd zeventigduizend vluchtelingen op te
vangen die wereldwijd in miserabele omstandigheden in kampen leven. In de
praktijk kwamen er tussen 1 oktober 2001 en 30 september 2002 - einde van
het belastingjaar - slechts 27.000 van die vluchtelingen het land binnen.
Ondanks die mislukking heeft de regering de eis van parlementsleden en
activisten om het plafond te verhogen tot honderdduizend vluchtelingen - en
zo de achterblijvers van vorig jaar te recupereren - gewoon naast zich
neergelegd. De kans dat het vooropgezette aantal dit jaar wel gehaald wordt,
is volgens analisten sowieso haast onbestaande. Moloy Wilkinson, onderzoeker
bij de ngo VS-Comité voor Vluchtelingen, toont zich erg teleurgesteld: de
regering wil hoogstens vijftigduizend mensen opvangen, geen
zeventigduizend.

Ook Amerikaanse politici protesteren tegen de gang van zaken. In een brief
aan president Bush van 27 september klagen veertig congresleden aan dat
tienduizenden vluchtelingen buiten de VS gestrand zijn in gevaarlijke
plaatsen of miserabele vluchtelingenkampen, terwijl ze een nieuwe toekomst
hadden kunnen opbouwen in de VS. De ongebruikte plaatsen zijn dan ook
perfect te vergelijken met ongebruikte reddingsboten op een zinkend schip.


Ondertussen beweert de regering tegenover het Congres dat zij vast van plan
is om het aantal opgenomen vluchtelingen weer op het peil van vóór 11
september te brengen, maar dat de inpassing van nieuwe
veiligheidsmaatregelen daarbij onvermijdelijk voor vertraging zal zorgen.
Theoretisch verwelkomt de regering 20.000 vluchtelingen uit Afrika, 4.000
Oost-Aziaten, 9.000 Oost-Europeanen, 14.000 mensen uit de vroegere
Sovjet-Unie, 2.500 uit Latijns-Amerika en de Cariben en 7.000 uit het
Midden-Oosten en Zuid-Azië. De 20.000 overblijvende ‘toegangsbewijzen’
blijven voorlopig in een niet-toegewezen reserve.

Activisten vrezen dat in de praktijk enkel de reeds toegewezen plaatsen ook
echt ingevuld zullen worden. Voor Lynn Tramonte, beleids- en
communicatieverantwoordelijke van het National Immigration Forum, kan dit
niet door de beugel: zeker na de belofte van Bush begin 2001 om elk jaar
vijfduizend vluchtelingen méér toe te laten, is deze terugval van onze
opvang van die zeer kwetsbare mensen gewoonweg schokkend. Ook zonder 11
september stond de Amerikaanse gastvrijheid voor vluchtelingen de laatste
jaren immers op het laagste peil sinds 1980.

Wereldwijd zijn er naar schatting maar liefst veertig miljoen vluchtelingen,
die in meer dan veertig landen conflicten trachten te ontvluchten. Volgens
een nieuw rapport van het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen hebben de
geïndustrialiseerde landen het voorbije jaar tien procent meer
asielaanvragen binnengekregen. Canada, de VS, Australië, Nieuw-Zeeland,
Korea en Japan kenden zelfs een stijging van dertig procent. Bijna tweederde
van alle vluchtelingen bevinden zich in het Midden-Oosten en Afrika, waarbij
de Palestijnen de grootste homogene groep vormen. Andere herkomstlanden zijn
Afghanistan, Irak, Somalië, Sudan, ex-Joegoslavië, Angola, Kroatië, Eritrea
en Sierra Leone. Momenteel vangen zowat dertig landen minstens
honderdduizend vluchtelingen op. Bijna de helft van alle vluchtelingen zocht
zijn heil in Iran, Jordanië, Gaza/Westelijke Jordaanoever, Pakistan en de
VS.