WikiLeaks documenteert moeizame anti-terreursamenwerking tussen België en Turkije

Recente WikiLeaks-documenten leggen de moeizame samenwerking bloot tussen België en Turkije op het vlak van terrorismebestrijding. Ze beschrijven hoe de Turkse autoriteiten sterk aandringen op een hardere aanpak van Koerdische afscheidingsbeweging PKK in België. In dat verband probeerde het Belgische gerecht al meermaals om het Koerdische televisiestation Roj Tv aan banden te leggen, totnogtoe tevergeefs. ‘Vandaag is de relatie sterk verbeterd’, zegt Buitenlandse Zaken.

  • Jeroen De Sadeleer Roj Tv, dat onder Turkse druk verdacht wordt van banden met de Koerdische Pkk, blijft vooralsnog op antenne Jeroen De Sadeleer

De strijd tegen het terrorisme is al enkele jaren een Belgische en internationale prioriteit. Een belangrijk onderdeel van deze campagne spitst zich, althans in België, toe op de PKK. De Koerdische Arbeiderspartij streeft gewapenderhand naar een onafhankelijk Koerdistan en staat sinds 2002 op de lijst met terreurorganisaties van de Europese Unie.

Het is in deze context dat Roj Tv, een Koerdische televisiezender uit Denderleeuw, deel wordt van het verhaal. De zender is al jaren een doorn is in het oog van het Belgische gerecht dat de Koerden verdenkt van financiële steun aan de PKK, ondermeer via witwaspraktijken.

Het is dan ook een publiek geheim dat de Belgische autoriteiten Roj Tv liever kwijt zijn dan rijk. Daarvoor werkt ons land samen met Turkije dat sterk aandringt op een harde aanpak tegenover alles wat van ver of dichtbij iets te maken kan hebben met de PKK. Het Turkse standpunt hoeft niet te verbazen aangezien Ankara al decennialang in een hevig conflict verwikkeld is met de Koerdische onafhankelijkheidsstrijders.

Vorige maand nog nam het geweld opnieuw sterk toe, voornamelijk in het noorden van Irak. De Turkse autoriteiten laten weinig mogelijkheden onbenut op internationale fora om andere landen, waaronder België, te wijzen op het gevaar van de PKK.

WikiLeaks publiceert nu een aantal documenten die deze bevindingen illustreren. Het gaat over verslagen van bijeenkomsten tussen Amerikaanse, Belgische en Turkse ambtenaren en politici, opgesteld door de Amerikaanse ambassades in Brussel en Ankara. Ze documenteren de verstoorde diplomatieke relaties en de moeizame bilaterale samenwerking die sinds 2006 op het getouw werd gezet.

Stroeve samenwerking

Een rapport uit mei 2006 meldt dat ‘Turkse officials zeer gefrustreerd zijn ten opzichte van België omwille van het herhaaldelijke falen om tastbare acties te ondernemen tegen Turkse terroristen die in België verblijven’. Een volgend document laat André Ceulemans aan het woord, de coördinator voor terrorismebestrijding van het ministerie van Buitenlandse Zaken. In een reactie laat hij weten dat ‘België stappen kan ondernemen’. Meer dialoog en informatie-uitwisseling zijn echter noodzakelijk. Daarop wordt een aantal vergaderingen georganiseerd met hooggeplaatste anti-terrorismeambtenaars. België zal in de toekomst zowel met de VS als met Turkije een intensievere bilaterale samenwerking initiëren.

Dit partnerschap vertaalt zich evenwel niet meteen in resultaten. Terwijl de Turken het gebrek aan Belgische daadkracht hekelen, beklaagt België zich van zijn kant over de kwaliteit van de Turkse informatie. ‘Grauls (toenmalig voorzitter van het directiecomité van het ministerie van Buitenlandse Zaken, nvdr) benadrukte opnieuw de klacht van België dat Turkije betere en specifiekere informatie moet aanleveren die de Belgische autoriteiten in staat kan stellen om actie te ondernemen tegen PKK-leden in België’, vermeldt een verslag uit november 2007 hierover.

‘De scheiding der machten in België mag de noodzakelijke acties tegen de PKK niet verhinderen’

Het Turkse geduld raakt duidelijk op aan het begin van 2008. Een document uit februari van dat jaar beschrijft een ontmoeting tussen de Turkse vicepremier Cemil Çiçek en de Belgische ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken. ‘Çicek drong er in niet mis te verstane bewoordingen op aan dat België met harde hand zou optreden tegen terrorisme. Hij gaf aan dat scheiding tussen de rechterlijke en de uitvoerende macht in België de noodzakelijke acties niet mocht verhinderen.’ Het zal even duren voor de bilaterale relaties tussen beide landen deze dip te boven zullen komen, vreest men aan Turkse en Belgische zijde.

Roj Tv: ‘Niet verbaasd’

Het ministerie van Buitenlandse Zaken geeft geen commentaar op de inhoud van de gelekte documenten, maar erkent wel dat de politiële en judiciaire samenwerking tussen België en Turkije op het vlak van terrorismebestrijding niet altijd van een leien dakje verliep. ‘Deze relatie is de voorbije jaren echter sterk verbeterd’, aldus Buitenlandse Zaken. ‘Momenteel worden ook enkele rechtstreekse communicatiekanalen opgezet opdat deze samenwerking optimaal zou kunnen verlopen.’ In mei van dit jaar sprak ontslagnemend premier Leterme nog zijn intentie uit om meer bilateraal topoverleg te organiseren tussen beide landen.

Bij Roj Tv in Denderleeuw is men niet echt verbaasd over de WikiLeaks-onthullingen. ‘Al meerdere jaren probeert de Turkse overheid Roj Tv te catalogeren als terroristen. Ze willen de zender sluiten omdat wij de andere kant van de Turks-Koerdische oorlog laten zien, zaken die de Turken liever verzwijgen’, aldus Necibe Qeredaxi, journaliste bij Roj Tv. ‘Bovendien vallen de Koerden ten prooi aan de assimilatiepolitiek van Ankara. Wij proberen onze cultuur, die met uitsterven bedreigd wordt, in stand te houden.’

Qeredaxi benadrukt dat het gerecht tot op heden nooit een bewijs gevonden heeft dat Roj Tv linkt aan de PKK. ‘Voor de inval hadden we nooit problemen met de Belgische autoriteiten’, zegt ze. ‘Daarom waren we verrast toen het gerecht in maart 2010 in alle vroegte binnenviel.’ De Koerden vertrouwen echter op de Belgische democratie en rechtstaat: ‘Als alle wettelijke procedures gevolgd worden, zal aan het licht komen dat we niets illegaals doen. We vragen dan ook dat België niet toegeeft aan de Turkse druk.’

Al vijftien jaar in Denderleeuw

Vanuit Denderleeuw worden al meer dan vijftien jaar televisieprogramma’s gemaakt door Koerden. Sinds 1995 blikte het productiehuis Roj er programma’s in voor Med Tv en later voor diens opvolger Medya Tv. Nadat de Britse en Franse licenties van beide zenders werden ingetrokken, zag Roj Tv het levenslicht in 2004. Het productiehuis van weleer werd een eigen zender, ditmaal met een Deense vergunning. Via satelliet krijgen Koerden overal ter wereld sindsdien dagelijks behalve nieuwsuitzendingen ook sociale en culturele programma’s op de buis.

In het verleden ondernam het Belgische gerecht al meerdere pogingen om de zender aan banden te leggen. In 1996 viel de politie voor het eerst de gebouwen van Roj binnen. Het proces dat volgde op ‘Operatie Spoetnik’ draaide evenwel op niets uit nadat de correctionele rechtbank zich in 2004 onbevoegd verklaarde, een uitspraak die in beroep bevestigd werd. In maart 2010 stond het gerecht opnieuw voor de deur van Roj Tv. Met veel machtsvertoon werden computers en documenten in beslag genomen in het kader van een strafrechtelijk onderzoek dat tot op vandaag loopt.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.