Hannibal

‘Hannibal ad portas’, tweet hij de wereld in. Hij is de man die mij er het vaakst aan herinnert dat ik Latijn en Grieks heb gestudeerd. Ik fris wel vaker door zijn toedoen mijn antieke geschiedenis op. Het is de verdienste van de burgemeester van Antwerpen en voorzitter van de N-VA.

  • © Brecht Goris © Brecht Goris

Vorige vrijdag, op een dag met drie aanslagen op drie continenten, stuurde hij de bewuste tweet  de wereld in. Ik denk meteen aan ‘olifanten’  en de ‘Pyreneeën’ en ‘hoe zat dat ook al weer?’ Feitjesdorst  die ik instant kan lessen dankzij onze vrienden van Wikipedia. Ze herinneren mij aan de Punische oorlogen, de geschiedenis van Carthago en die mars op Rome, al dan niet met olifanten over de twee grote bergketens van Europa.

De historicus Bart verbindt hier via het citaat van Cicero over Hannibal (veldheer uit Carthago, vlak bij wat nu Tunis is) de aanslag in Tunesië met die andere vermeende aanslag in Isère,  Frankrijk. Ik vermoed dat hij wil suggereren dat er barbaren voor de poort van ons beschaafde Europa staan. Zijn acolieten hebben het alvast zo begrepen en gooien er nog een andere antieke verwijzing, ‘het paard van Troje’, tegenaan.

Ik heb stilaan last van het backlash-na-een-terroristische-aanslag-vermoeidheidssyndroom.

Ik heb stilaan last van het backlash-na-een-terroristische-aanslag-vermoeidheidssyndroom. Bij de eerste breaking tweet zucht ik al, hier gaan we weer.  Opinies worden razendsnel gerecycleerd. Variaties op een thema. ‘Je kan een zot niet tegenhouden’, ‘Hij zei wel Allahu Akbar’, iets over het wegnemen van een voedingsbodem en de rol van sociale media. Trending hashtags. Iemand probeert nog dat ramadan synoniem is voor vrede, maar die wordt ondergesneeuwd. En weten we al of er Belgen bij zijn?

En natuurlijk waarschuwen ‘s anderendaags terreurexperts voor een zomer vol terreur. Het staat op de voorkant van mijn weekendkrant die ik lees op een terras in de zon, waar de enige dreiging voorlopig uitgaat van de dreinende kleuter die aan het tafeltje naast mij is komen zitten.

Het omgekeerde zou eerder verbazen: dat een terreurexpert zegt, dat het deze zomer al bij al wel zal meevallen. Dat de lone wolves zullen soezen in het lommer van een boom. Dat ‘sleeper cells’ voorlopig niet zullen ontwaken. 

‘Het kan overal gebeuren’, en ‘alles is mogelijk’. Dat is voorpaginanieuws.
Wat moet ik daarmee?  Hoe kan je in een boog rond ‘overal’ en ‘alles’ heen lopen? Gaan we in bubbelplastiek op het strand gaan liggen? Moet ik blikken hamsteren om tot in september te geraken? Moeten we echt kiezen tussen vrij zijn of veilig zijn? Aandelen kopen in de veiligheidsindustrie? Die 12 maatregelen tegen terrorisme, het klinkt als een buzzfeedlijstje. Twaalf dingen die je nog niet wist over… terreur!

Laatst stap ik nietsvermoedend door een metaaldetectorpoortje mijn gemeentehuis binnen. Een Opinel mes wordt uit mijn rugzak gevist wanneer ik er een bewijs voor goed gedrag en zeden ga ophalen. ‘Waar dient dit voor?’, vraagt het securitasmannetje mij. ‘Om appeltjes te schillen’, antwoord ik. Hij kijkt me een ogenblik strak aan, buigt zich naar voren en fluistert me toe: ‘Ik knijp een oogje dicht, maar dit is eigenlijk verboden wapendracht…’

Mijn terrorismeapathie staat in schril contrast met de reactie van mijn oude buurvrouw. Die wordt elke dag een beetje gekker.  En ook zij hoort Hannibal aan de deur kloppen.  Ze woont alleen in een gigantisch huis met meer katten dan verhoudingsgewijs gezond is. Vanuit haar venster schreeuwt ze de achterkant van onze huizenrij, die heel wat vastende en rustende moslims tot zijn bewoners rekent, toe: ‘allahu akbar, va jeter une bombe, c’est gai, hein, votre réligion. C’est gai, hein, votre ramadan.’ En dat op eindeloze repeat. Het duurt even eer er vanuit een andere venster verveeld weerwerk wordt geboden.

Een van haar katten is gestorven deze week en dat heeft haar duidelijk van streek gebracht. Ik zie haar jaar na jaar trager naar de vuilnisbak in de straat schuifelen. Ze leegt er haar talloze kattenbakken in. Als een hondeneigenaar zonder plastic zakje voor haar deur passeert, schrijft ze hen echter scheldproza toe, in krijt. Daarvoor gaat ze wel nog langzaam door de knieën.

Voor haar geen zure oprispingen op de sociale mediapagina’s van nieuwssites, zij gooit het onmiddellijk in de groep. Boos en bang.

Als ik haar bij mijn buren vermeld, zijn de reacties steeds opvallend mild. Ach, ‘la raciste’. Ze verbindt ons, doordat we anekdotes kunnen uitwisselen over haar toorn die ze zonder discriminatie op basis van ras, geslacht, huisdier of leeftijd over anderen laat neerdalen. Voor haar geen zure oprispingen op de sociale mediapagina’s van nieuwssites, zij gooit het onmiddellijk in de groep. Boos en bang.

Het is dezelfde angst voor de terreur die toeristen trof op het strand aan de zo blauwe Méditerranée, die duizenden bootvluchtelingen de Middellandse zee opjaagt. Op zoek naar vrijheid én veiligheid. En op hun beurt zijn de Europese lidstaten daar dan weer bang van. Angst in het kwadraat die de lijm waarmee de Europese Unie samenhangt stilaan doet oplossen. Die Mauer ging een kwarteeuw geleden neer, maar er worden nieuwe bouwplannen gekoesterd.

Ik moet de laatste weken heel vaak denken aan één van die films die mijn blik op  de wereld heeft getekend. In de godsdienstles, in de mediatheek, werden wel vaker pogingen ondernomen om van rumoerige tieners wereldburgers te maken, met wisselend succes. Maar soms bleef er wel iets hangen. De visionaire BBC-televisiefilm The March dateert uit 1990, jawel, een kwarteeuw geleden. Het was een dure, epische productie die het heeft over globalisering, noord-zuidverhoudingen heette dat toen nog, klimaatverandering, honger. Vanuit een fictief islamitisch land beginnen 25000 Afrikanen een mars op Europa. Het leek toen een heel goed uitgewerkte denkoefening, nu akelig dicht bij de werkelijkheid. ‘We zijn nog niet klaar voor jullie’, zegt de vertegenwoordigster van de Europese Unie op het einde van de film, als de vluchtelingen manu militari Europa worden buiten gehouden.

In diezelfde mediatheek werd begin jaren negentig ook hard gewerkt om ons een “Europees bewustzijn” bij te brengen. Aan de hand van gadgets en lessenpakketten, zo ergens rond 1992. Ik herinner me een eindeloze voorraad balpennen met het logo van de Europese Unie, die ik tot dan kende als de EEG in mijn schoolboeken. Het verdrag van Maastricht kondigde een eengemaakte munt aan. Het blijkt een kwarteeuw later nog steeds om de centen te gaan en er zijn ondertussen niet genoeg blauw-en-gele gadgets om de lamentabele staat van Europa te compenseren.

Bij de naam Tusk denk ik niet aan Donald, maar aan Raymond Tusk, een personage uit de serie House Of Cards. Niet aan de voorzitter van de Europese Raad.
Ondertussen sijpelen beelden binnen van 5000 Yazidis die hun vluchtelingenkamp hebben verlaten en willen stappen tot aan de grens met Europa, Bulgarije om daar te wachten. Tot de poorten openzwaaien.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Coördinator van Vzw Toestand

    Bie Vancraeynest is coördinator van Vzw Toestand, een organisatie die leegstaande of vergeten gebouwen reactiveert tot tijdelijke en autonome socioculturele centra.

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.