Het einde van de vooruitgang?

Het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) focust in zijn jaarlijkse Human Development Report ditmaal op de relatie tussen gelijkheid en duurzaamheid. De boodschap is ondubbelzinnig: als we de klimaatuitdaging niet snel en grondig azanpakken, verliezen we over enkele decennia alle -langzame- vooruitgang op het vlak van menselijke ontwikkeling in het Zuiden. En als we de ongelijkheid niet aanpakken, is de kans op een duurzame toekomst ook onbestaande.

Het goede nieuws is oud nieuws: de mondiale ongelijkheid is de voorbije decennia sterk afgenomen en de mate van menselijke ontwikkeling is in dezelfde periode opvallend toegenomen. Het slechte nieuws staat in de toekomstige tijd: die vooruitgang kan afgeremd of zelfs omgekeerd worden als er niet dringend en ingrijpend gereageerd wordt op de klimaatverandering –die in de armste landen al een voelbare impact heeft. Dat is de kernboodschap van het Rapport over Menselijke Ontwikkeling 2011, waarin het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) de intieme band tussen duurzaamheid en gelijke kansen illustreert.

Indien zowel de ongelijkheid als ecologische omgevingsfactoren min of meer ongewijzigd blijven, voorziet het UNDP een verdere groei van de menselijke ontwikkeling met 19 procent tegen 2050 –voor sub-Saharaans Afrika zou die stijging 44 procent bedragen. De organisatie berekende echter ook wat de impact van toegenomen milieuproblemen en ongelijkheid zou zijn op dat basisscenario. In dat geval zou de groei van de menselijke ontwikkeling de volgende veertig jaar acht procent lager zou uitvallen –voor sub-Saharaans Afrika en Zuid-Azië twaalf procent lager.

Het de derde scenario gaat uit van ecologische rampen zoals overdreven gebruik van fossiele brandstoffen, dalende watertafels, smeltende gletsjers, voortschrijdende ontbossing en verschraling van de bodem, dramatische achteruitgang van de biodiversiteit, vaker voorkomen van extreme weersfenomenen, pieken van olie- en gaswinning, toename van civiele onrust… Onder dat scenario zou de menselijke ontwikkeling in het grootste deel van de wereld nauwelijks nog vooruitgang maken tegen 2050. Alleen de rijkste landen zouden dan nog vooruitgaan –wat de kloof tussen het rijkste kwart van de landen en de rest opnieuw zou doen toenemen.

Voor wie vindt dat dit derde scenario onwaarschijnlijk dramatisch is, verzamelde UNDP de ontwikkelingsrelevante gegevens over klimaatverandering. Het gemiddelde waterpeil van de oceanen is sinds 1870 al met twintig centimeter gestegen, wat vooral voor kleine eilandstaten en grootsteden in delta’s verwoestende effecten heeft. Als het zeeniveau tegen 2050 met een halve meter gestegen stijgt, worden 170 miljoen mensen getroffen, vooral in armere landen. De frequentie van natuurrampen is vandaag dubbel zo hoog als een kwarteeuw geleden en met name klimaatgerelateerde rampen zoals orkanen treffen de armere landen in Zuid-Azië hard –de jongste jaren met een gemiddelde van zes per jaar.

In sub-Saharaans Afrika valt gemiddeld zeven procent minder neerslag dan in de periode 1951-1980. En daar bovenop komen milieuproblemen die niet noodzakelijk veroorzaakt zijn door de klimaatveranderingen, maar er vaak wel door verscherpt worden. Denk daarbij aan de verschraling van de bodem die nu al meer dan veertig procent van de landbouwgrond treft, de daling van het grondwaterpeil door de verdrievoudiging van het watergebruik voor de landbouw de voorbije halve eeuw, de ontbossing en de overbevissing. Het rampenscenario van UNDP lijkt dus veeleer op een beschrijving van de actuele realiteit.

 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.