Angst voor vaccinaties hindert poliobestrijding Indonesië

Nadat hij in een tv-reportage zag dat er kinderen waren overleden na een inenting tegen polio, besloot Sius (40) chauffeur van een motortaxi in Jakarta, zijn jongste kind niet te laten vaccineren. Ik was bang dat Indrawati, mijn dochter ook dood zou gaan, legt hij uit. De driejarige Indrawati is een van de bijna 800.000 kinderen jonger dan vijf jaar in de provincies Banten en West-Java en de hoofdstad Jakarta die vorige maand niet zijn ingeënt zijn tegen polio.

We maken ons grote zorgen over het grote aantal kinderen dat niet is ingeënt, zegt Siti Fadilah Supari, de Indonesische minister van Gezondheidszorg. Supari wijt de verminderde bereidheid om kinderen te laten vaccineren aan sensatieverhalen in de media waarin een verband gelegd werd tussen de dood van enkele kinderen en de gratis poliovaccinaties van 31 mei. Aan die eerste vaccinatieronde in Banten, West-Java en Jakarta deden ruim 6,5 miljoen kinderen mee. Bij de tweede ronde, enkele weken later, was het aantal kinderen gedaald met 12,5 procent.

Het ministerie van Gezondheidszorg heeft zeven kleuters die ernstig ziek werden na de vaccinatie en vijf kleuters die kort na inenting overleden, onderzocht. Volgens de artsen bestaat er geen verband met de poliovaccinaties. Er overlijden elke dag 2.000 kinderen in Indonesië. Het dus is normaal dat er ook kinderen overlijden vlak na een vaccinatie, zegt David Heymann, adviseur van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO).

De eerste polio-uitbraken vonden plaats in dorpen vlakbij Sukabumi op West-Java, zestig kilometer ten zuiden van Jakarta. Daarna verspreidde de ziekte zich naar de dichtbevolkte provincies op Java en Sumatra. Het aantal kinderen dat polio heeft, neemt nog steeds toe. Op 7 juli waren volgens het ministerie van Gezondheidszorg 122 kinderen besmet, verspreid over West-Java, Banten, Centraal Java en Zuid-Sumatra.

Over de oorzaak van de uitbraak bestaat nog geen zekerheid. De autoriteiten vermoeden echter dat het virus is meegenomen door gastarbeiders in Jemen of door moslims die op bedevaart naar Mekka zijn geweest.

Na de uitbraak werd in allerijl een vaccinatieprogramma opgezet voor ongeveer 24,3 miljoen kinderen in het land. De Indonesische regering erkent dat de uitbraak reden tot zorg geeft aan poliovrije landen in de regio, zoals China, Japan, Maleisië, de Filipijnen en Vietnam. Die landen zijn al acht jaar vrij van polio.

De Indonesische regering wil in augustus en september opnieuw een vaccinatieronde houden, in de hoop daarmee ook de nog niet gevaccineerde kinderen te bereiken. Zolang er nog gevallen van polio zijn in de wereld, bestaat het gevaar dat de ziekte zich verspreid naar poliovrije landen, zegt Heymann. Vorig jaar had Sudan te kampen met een uitbraak van de ziekte. Die verspreidde zich toen naar Saudi-Arabië en Jemen.

Het aantal kinderen dat in Indonesië wordt ingeënt tegen polio is sinds 1995 steeds verder gedaald, onder meer wegens geldgebrek. Van de naar schatting 4,5 miljoen kinderen die jaarlijks geboren worden, worden er 450.000 niet ingeënt. We slagen er niet in om alle kinderen die geboren worden te vaccineren. Omdat er nog steeds kinderen rondlopen die niet zijn ingeënt, kon het virus opnieuw toeslaan, zegt Nyoman Kandun van het ministerie van Gezondheidszorg. De gebrekkige vaccinatie is deels ook een gevolg van de uitgestrektheid van 216 miljoen inwoners tellende Indonesië. Daardoor ontstaan logistieke problemen.

Voor het landelijke vaccinatieprogramma is 23 miljoen dollar vrijgemaakt. De Indonesische regering gaf 10 miljoen dollar en de WGO, Unicef, Rotary International en andere donors hebben meer dan 13 miljoen toegezegd. Supari hoopt dat Indonesië in 2008 weer poliovrij is. (JS/PD)