Als zelfs de straat in Kaboel oversteken al gevaarlijk is

‘Ja, ik had het verwacht’, zegt Pieter-Jan De Pue over de aanslag in Kaboel op 23 juli. De Gentse documentairemaker verbleef acht jaar in Afghanistan voor zijn film The land of the Enlightened. Over twee weken keert hij weer terug. Zijn telefoon staat roodgloeiend van Afghaanse Hazaravrienden die hem in paniek bellen: wat gebeurt er met hun land?

  • © Bart Dewaele De Hazara's lijden al decennia onder het bewind van de soennieten. De aanslag van 23 juli bewijst nog maar eens in welke moeilijke situatie zij verkeren. © Bart Dewaele
  • Heinrich-Böll-Stiftung (CC BY-SA 2.0) 80 mensen zijn gestorven en zeker 200 gewond tijdens de aanslag in Kaboel, vorige week zaterdag, 23 juli, tijdens een demonstratie geleid door Hazara's. Heinrich-Böll-Stiftung (CC BY-SA 2.0)
  • © Bart Dewaele Afghanistan is opgeschrikt door een zware aanslag. 'Ik had het ergens wel verwacht', zegt Pieter-Jan De Pue, regisseur van The Land of the Enlightened. © Bart Dewaele

Pieter-Jan De Pue is geboren in Gent. Na een opleiding aan het RITS (audiovisuele kunsten) is hij gestart met een aantal mooie projecten waarvoor hij de wereld heeft rondgereisd met zijn fototoestel. Palestina, Colombia en Afghanistan stonden op zijn to-do-lijstje. Naast fotograaf is hij ook filmregisseur. Hij heeft dit jaar een film uitgebracht over Afghanistan, The Land of the Enlightened, die internationaal goed onthaald werd.Kaboel, 23 juli. Twee zelfmoordterroristen blazen zichzelf op tijdens een demonstratie van Afghaanse Hazara’s. Minstens 80 doden en 231 gewonden is het intrieste gevolg. De demonstratie was als vreedzaam protest bedoeld: Hazara’s willen een hoogspanningspost in hun gebied zodat zij ook eindelijk zeker zijn van elektriciteit. De Hazara’s, een sjiitische minderheid in Afghanistan die al decennialang wordt gediscrimineerd, eisen immers gelijke rechten en basisvoorzieningen.

Er is een enorme verpaupering en geen werk meer voor de Hazara’s die sowieso al heel weinig hadden.

Voor uw film, The Land of the Enlightened, verbleef u lange tijd in Afghanistan. U kent ook veel Hazara’s persoonlijk. Kwam deze aanslag op de Hazara’s als een verrassing voor u?

Pieter-Jan De Pue: Hazara’s worden al decennialang gediscrimineerd in Afghanistan. Hazara’s zijn sjiieten, het overgrote deel van de Afghaanse bevolking is daarentegen soenniet. Terreurorganisatie IS is ook gekant tegen sjiieten, dus als je daarmee rekening houdt, dan is mijn antwoord: “ja, ik had dit verwacht”.

Ik herinner me nog dat wij tijdens de draaidagen in die wijk waren waar de aanslag van vorig weekend plaatsvond. Het was een van de veiligste wijken in heel Kaboel, een wijk met een grote sociale controle ook. Toch vroeg ik me toen al af hoelang het zou duren vooraleer ook daar een aanslag zou plaatsvinden.

Wat betekent deze aanslag voor de positie van de Hazara’s, die toch al in een slechte situatie zitten?

Pieter-Jan De Pue: Door de onderdrukking zijn zij zich beginnen focussen op onderwijs, zodat ze zich daarin zouden onderscheiden. Dat maakt dat ze over het algemeen mensen zijn die oprecht willen bijleren en altijd geïnteresseerd waren om vooruit te gaan. Ze zijn nooit uit geweest op harde confrontaties. En dit is dus een nieuwe klap voor de vaak verpauperde Hazara’s die nog meer dan andere Afghanen lijden onder het geweldklimaat en de hoge werkloosheidsgraad in Afghanistan. Er zijn geen opties meer binnen Afghanistan voor hen. Veel Hazara-vrienden bellen me steeds meer in paniek met de vraag wat ze moeten doen.

Laatst zei een vriend nog iets heel opmerkelijks: “Wat kan ik doen, Pieter? Ofwel ga ik naar Pakistan ofwel moet ik vechten met IS in Syrië. Niet omdat ik het wil, maar gewoon om mijn gezin te kunnen onderhouden.” Dat is toch straf, een sjiiet die beslist om met soennieten te strijden alleen om uit zijn slechte situatie te ontsnappen.

Duidt deze aanslag op een sterker wordend IS in Afghanistan?

Pieter-jan De Pue: Ik denk het wel. De Afghaanse regering mag bijna van geluk spreken dat er zo’n grote concurrentie is tussen IS en de Taliban. Door de sterke aanwezigheid van deze laatste groep zal IS het bijzonder moeilijk hebben om alle macht naar zich toe te trekken in Afghanistan. De Taliban staan immers enorm machtig. En nog heel recent hebben ze alweer enkele districten in het land ingenomen.

Een goede vriend vertelde me onlangs nog dat er op dit moment sprake is van 200 à 300 criminele feiten per dag in Kaboel.

Hoe veilig is Kaboel nog op dit moment?

Pieter-Jan De Pue: Het gaat zeer slecht in vergelijking met vorig jaar. De criminaliteit is enorm gestegen. Zo zijn er ontzettend veel kidnappingen, een gevolg van de grote werkloosheid. Burgers gaan op zoek naar andere - helaas illegale - manieren om aan wat geld te geraken. Dat gaat van stelen, tot overvallen, tot carjackings…

Een goede vriend vertelde me onlangs nog dat er op dit moment sprake zou zijn van 200 à 300 criminele feiten per dag in Kaboel. Ook assistenten zeiden me dat ze geen twee straten ver meer durven wandelen omdat de mensen met wie ze voordien communiceerden misschien helemaal niet meer te vertrouwen zijn.

Hoe zag je de veiligheidssituatie zelf veranderen in de vele jaren waarin u aan uw film heeft gewerkt?

Pieter-Jan De Pue: Je moet weten dat de eerste reis die ik acht jaar geleden gemaakt heb in Afghanistan te voet, te paard en met een motor verliep. Dat is nu totaal ondenkbaar en onhaalbaar geworden: al de gebieden die we toen doorkruist hebben, zijn vandaag in handen van de Taliban. Tachtig procent van de locaties waar ik mijn film heb opgenomen, zijn Taliban-gebied. De regering verliest zienderogen terrein en probeert een soort machtsovereenkomst te krijgen met de Taliban, achter de schermen.

U ziet dus geen kans op verbetering?

Pieter-Jan De Pue: Ik ben op dat vlak vrij pessimistisch. Aan de andere kant moet je wel weten dat Afghanen oorlog bijna beschouwen als een deel van hun leven, hoe vreselijk dat ook is. Afghanen hebben zich altijd aangepast aan de situatie en dat zullen ze nu ook weer doen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.