Minister Dandobi gelooft niet dat de wet kindhuwelijken kan voorkomen

‘Ik wil het niet hebben over beleid tegen kindhuwelijken, want dat vertrekt vanuit het idee dat het huwelijk een probleem is’, begint minister Dandobi haar discours. ‘Vanuit westers perspectief is dat misschien zo, maar u doet er goed aan om de context en de sociale normen van deze samenleving te begrijpen voor u het als een probleem benadert.’ Daarmee is de toon van het gesprek gezet.

Dr. Maikibi Kadidiatou Dandobi: Voor de ontwikkelingsplannen na 2015 zal het heel belangrijk zijn om de sociale normen van de samenlevingen te begrijpen alvorens een oordeel te vellen. Het huwelijk van een adolescent in Niger moet begrepen worden in de context waarbij het onaanvaardbaar is om een zwangerschap te hebben buiten het huwelijk. Er is niets onverdraaglijker voor ouders dan een dochter hebben die voor het huwelijk zwanger wordt.

Zonder te vertrekken vanuit het idee dat het kindhuwelijk een probleem is: zijn er problemen aan verbonden?

‘Zwangerschappen voor een bepaalde leeftijd kunnen voor gezondheidsproblemen zorgen voor het meisje en haar kind.’

Dr. Maikibi Kadidiatou Dandobi: Helaas kunnen zwangerschappen voor een bepaalde leeftijd voor gezondheidsproblemen zorgen voor het meisje en haar kind. In dit kader proberen we mensen er zich bewust van te maken dat het beter is om nog even te wachten. Maar op geen enkel moment zullen we hen incrimineren.

We proberen de bevolking hiervan bewust te maken. Het is niet gemakkelijk om dit te doen in een land waar de graad van analfabetisme zo hoog is en waar mensen dit altijd gedaan hebben. Mensen hechten belang aan hun sociale normen.

Als je de huwbare leeftijd wil uitstellen, moet er over nagedacht worden wat er moet gedaan worden om ervoor te zorgen dat een meisje in de periode tussen haar eerste maandstonden en de dag dat ze achttien wordt niet zwanger wordt. Je kan dat probleem niet zomaar wegtoveren.

We willen graag dat meisjes naar school gaan, maar de scholen zijn gemengd. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de normen opschuiven zonder dat het niet te negatief gepercipieerd wordt door de samenleving?

Speelt onderwijs zelf een rol in het veranderen van die normen?

Dr. Maikibi Kadidiatou Dandobi: Een jong meisje leert al van jongs af aan huisvrouw te zijn. Een meisje van twaalf dat trouwt, slaat haar kindertijd over. We zijn ons daar bewust van. De toegangspoort tot de oplossing is de school. Op die school kan gewerkt worden aan het veranderen van de sociale normen. Ze later zal zelf ook willen vermijden dat haar kinderen jong trouwen.

Hier geraken, gaat niet van de ene dag op de andere, maar je moet ergens beginnen. Wij zijn daar klaar voor. We moeten de vicieuze cirkel doorbreken.

Elke sociale norm had een bepaald belang op het moment dat ze ontstond in de samenleving. De context evolueert. Op een bepaald moment merk je dat de norm verouderd is en herbekeken moet worden.

Hoe kan de toegang tot onderwijs verbeterd worden?

‘We moeten ervoor zorgen dat meisjes naar school blijven gaan. Daarom wil de president gratis en verplicht onderwijs tot zestien jaar realiseren.’

Dr. Maikibi Kadidiatou Dandobi: We hebben de laatste jaren al veel bereikt op het vlak van het verhogen van de scholingsgraad van meisjes. Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat ze naar school blijven gaan. Daarom wil de president gratis en verplicht onderwijs tot zestien jaar realiseren.

We gaan er van uit dat de kans dat meisjes naar school zullen blijven gaan na zestien jaar groot is. Indien niet, zal ze tegen dat ze getrouwd is en een eerste kind krijgt ongeveer achttien zijn.
Ouders beschermen hun meisjes door hen thuis te houden. Hun zonen mogen wel naar school, want zij kunnen niet zwanger worden. Maar als er in bepaalde gemeenschappen meer dan de helft van de meisjes niet naar school gaan, is ontwikkeling niet mogelijk.

Iedereen kiest wat hij belangrijk vindt. Een vader redeneert dat hij niet wil dat zijn dochter een buitenhuwelijks kind krijgt. Dat zou willen zeggen dat hij geen goede vader zou geweest zijn en hij zou in ongenade vallen.
Wij proberen het op macroniveau te bekijken. Als je alle kinderen samen bekijkt, is het belangrijker om ze naar school te sturen. Hoe de gemeenschap meenemen in je verhaal en de sociale normen respecteren? Dat is de grote uitdaging.

De staat weet wat het wil. De ouders hebben een visie. Ik geloof dat we samen naar een oplossing moeten zoeken. Mogen getrouwde meisjes nog naar school blijven gaan? Wat als ze niet trouwen, maar wij kunnen garanderen dat ze niet zwanger zullen geraken? En hoe doen we dat? Er zijn verschillende mogelijkheden.

Kan u vlot samenwerken met de traditionele leiders en de religieuze groeperingen?

Dr. Maikibi Kadidiatou Dandobi: De traditionele leiders zijn onze bevoorrechte partners. Een keer dat ze overtuigd zijn, vormen ze geen obstakel meer. De religieuze groeperingen kunnen een andere mening hebben dan het ministerie. Sommige groepen zijn heel open van geest, maar anderen zijn over bepaalde thema’s onvermurwbaar.

Zelf denk ik niet dat kindhuwelijken veel met religie te maken heeft. Het is een traditie, zoals genitale verminking. In de islam is een huwelijk een akte met wederzijdse toestemming. Dat veronderstelt dus twee volwassenen. Sommige mensen nemen alles samen en denken dat het iets religieus is.

Gelooft u dat het aantal kindhuwelijken zal afnemen?

Dr. Maikibi Kadidiatou Dandobi: Ja, zeker met de huidige maatregelen. Bij de volgende generaties zal het aantal vrouwen die naar school geweest zijn veel groter zijn. Zijzelf zullen ervoor zorgen dat hun dochters ook naar school gaan. Verandering teweegbrengen is moeilijk in het begin, maar we hebben goede hoop dat de verandering in zicht is.

Moet hiervoor de wettelijk huwbare leeftijd van meisjes niet opgetrokken worden tot 18 jaar?

‘Een wet op zich is niet voldoende om een probleem op te lossen.’

Dr. Maikibi Kadidiatou Dandobi: Jullie denken altijd in termen van wetten. Een wet op zich is niet voldoende om een probleem op te lossen. In een land waar 80 procent van de bevolking analfabeet is, kan je een wet maken maar mensen zullen niet eens weten dat hij bestaat. Dat is niet het belangrijkste.

Binnen het kader van de VN zijn er classificaties over wie welke wet aangenomen heeft, maar dat er een wet is, wil nog niet zeggen dat hij uitgevoerd wordt.

Daarnaast verandert een wet niets aan de perceptie van een vader die wil dat zijn dochter jong trouwt. Je moet dus communiceren en sensibiliseren. Als een fenomeen zo groot is, is het belangrijk dat de bevolking aan de basis van de verandering staat. Een wet kan ook gepercipieerd worden alsof je van buitenaf iets probeert op te leggen.

Vanuit het Westen?

Dr. Maikibi Kadidiatou Dandobi: (lacht) Ja, een idee dat vanuit het buitenland komt. Op de Girl Summit in Londen heb ik gezegd dat ik niet achter het idee van een wet sta. Ik wil dat niet doen om het Westen te plezieren. Ik wil graag onze jonge meisjes een gevaarlijke zwangerschap besparen voor henzelf en de kinderen die ze zullen voortbrengen.