Mumia Abu Jamal: ‘Wat wij beschaving noemen, is gebaseerd op ongelijkheid, macht en winst’

Hij is met voorsprong de bekendste gevangene van de Verenigde Staten, en hij blijft een gezaghebbende stem over ongelijkheid, geweld en racisme. MO* ging op bezoek bij Mumia Abu Jamal. ‘Mensen opsluiten betekent winst maken. Philadelphia heeft procentueel het grootste aantal gevangenen in de wereld.’

© Bernaded Dexters

 

Deze maand verschijnt Have Black Lives Ever Mattered?, het zevende boek van Mumia Abu Jamal. De man zat van 1982 tot 2011 op death row, nu zit hij levenslag een gevangenisstraf uit voor een misdaad waarvan hij blijft zeggen dat hij die niet begaan heeft. En levenslang in de VS betekent ‘echt effectief je hele leven lang’, zegt Abu Jamal tegen Eefke Saris en Bernaded Dexters, die de man konden spreken in de gevangenis waar hij nu opgesloten zit.

Wie is Mumia Abu Jamal?

Op 9 december 1981 werd Mumia Abu Jamal gearresteerd en onmiddelijk beschuldigd van moord op politieagent Daniel Faulkner. Op dat moment was Mumia Abu Jamal een bekende Afro-Amerikaanse journalist en activist. Hij was voorzitter van een afdeling van de Association of Black Journalists in Philadelphia. Hij stond bekend als de stem van de stemlozen. Mumia begon al jong als politiek activist bij de Black Panther Party. Als zestienjarige ‘Minister of Information’ reisde hij door heel Amerika om zich daarna in Philadelphia te vestigen en daar als journalist bij de radio te werken.

In 1978 werd het hoofdkwartier van de revolutionaire MOVE organisatie door zeshonderd bewapende politieagenten belegerd. Mumia bracht verslag uit van dit incident. In zijn radiocolumns trok hij sterk van leer tegen de verdraaide versie van de gebeurtenissen die hoofdcommisaris Rizzo gaf. Zijn consequent vasthouden aan zijn integriteit als journalist koste hem uiteindelijk zijn job bij de radio. Vanaf toen werkte hij als taxichauffeur om zijn gezin te onderhouden.

In de nacht van 9 december 1981 reed Mumia Abu Jamal met zijn taxi door Philadelphia. Toen hij langs een tankstation reed, herkende hij zijn broer die werd aangehouden door de politie. Mumia wilde zijn broer te hulp schieten maar werd onder vuur genomen en geslagen door de politie. Diezelfde nacht werd hij gearresteerd en beschuldigd van de moord op politieagent Daniel Faulkner. Op 3 juli 1982 werd hij schuldig bevonden en kreeg de doodstraf. Hij tekende beroep aan maar dit werd verworpen.

Mumia zat tot 2012 in de dodencel. Tot twee keer toe kwam zijn executie dichtbij. Maar door druk uit te oefenen op de instanties die moesten oordelen over zijn executie, is deze nooit uitgevoerd. Veel mensen waren en blijven ervan overtuigd dat het vonnis onjuist was, en dat zijn proces verre van eerlijk verlopen is. Sinds 1982 werden er veel campagnes op touw gezet voor zijn vrijlating. Het Europees Parlement en Amnesty International hebben zich tegen zijn veroordeling uitgesproken. Zij menen dat Abu-Jamal geen eerlijk proces heeft gehad.

Mumia heeft zijn werk als journalist hervat vanuit de dodencel. Artikels van zijn hand zijn in verschillende tijdschriften en kranten verschenen. Hij heeft ondertussen zeven boeken gepubliceerd en duizenden radiocommentaren uitgezonden via Prison Radio (te beluisteren op de gelijknamige website). Deze maand verschijnt zijn nieuwste boek Have black Lives ever mattered?. Sinds 2011 is zijn veroordeling omgezet van de doodstraf naar levenslang zonder de mogelijkheid om op borgtocht vrijgelaten te worden. Hij zit dus niet langer op death row maar verblijft bij de general population – een gevangenisterm die een heel dubbele betekenis krijgt als je weet dat de VS de hoogste opsluitingsgraad ter wereld hebben.

Knuffelen binnen het gele vierkant

Het is een regenachtige dag in Pennsylvania. Als we vertrekken zegt Ramona Africa, woordvoerster van de MOVE organisatie en tevens de contactpersoon voor Mumia Abu Jamal: ‘Don’t forget to give him a big hug!’ Om bij de gevangenis te komen waar Mumia verblijft, moeten we drie uur rijden vanuit Philadelphia. Het verkeer is erg druk en het regent zo hard dat het soms niet duidelijk is of het water van onder of van boven komt. Overal wordt er gewerkt aan de weg. We komen terecht in een eindeloze file.

Langzamerhand verwijderen we ons van de bewoonde wereld. Tot er echt geen teken van leven meer is en we beginnen te vrezen dat we ons doel voorbij zijn. Ineens staat er een bord langs de kant van de weg waar op staat Mahagony Correctional Facility. We rijden de bezoekersparking op die zo goed als verlaten is.

Ook in de inkomhal zijn we de enigen. Zonder begroeting wordt er meteen gevraagd: ‘Wat is zijn nummer?’ We vragen of we een pen en papier mogen meenemen of een gsm om geluid op te nemen of een foto te maken. Naïef als we zijn. Uiteraard is het antwoord nee. Je kan een kaartje kopen om een foto te laten maken door een gevangene. Dat kost 2 dollar per foto.

We kopen een fototicket. We gaan door de metaaldetector en langs de drugscontrole. We moeten wachten in een wachtzaal. Het eerste wat me opvalt, is een affiche aan de muur die waarschuwt voor verkrachting en misbruik in de gevangenis. Verder zijn er veel bewakers en ander personeel in de zaal. Ze lijken niet veel te doen te hebben. Wij moeten wachten. Is het pauze vragen we ons af ?

Dan wordt er ‘Mumia Abu Jamal’ geroepen en we mogen binnen. We gaan door een deur en komen meteen in de bezoekersruimte, er zitten een dertigtal gevangenen te praten met hun familie. Er staan stoelen en tafels, voedselautomaten en microgolfovens om het op te warmen. In een hoek van de ruimte hangt een groot wit laken tegen de muur. Hier worden de foto’s genomen.

Bernaded Dexters, Mumia Abu-Jamal en Eefke Saris poseren voor het witte doek in de bezoekersruimte van de Mahagony Correctional Facility

Op de grond staat een gele lijn, de gevangenen mogen niet over deze lijn. Ze kunnen daardoor niet zelfstandig aan de junkfoodautomaten. Mumia komt binnen langs de andere kant van de ruimte. We herkennen hem meteen, hij ons ook want we zijn de enige blanke vrouwen in de ruimte.

In de bezoekersruimte zit één bewaker achter een verhoogde balie. Naast die balie is een vierkant afgetekend op de grond. Binnen dat vierkant mogen mensen elkaar omhelsen. In de rest van de ruimte is dat verboden. We omhelzen Mumia onwennig. Hij heeft een brede, vriendelijke glimlach op zijn gezicht. We gaan aan een van de ronde tafels zitten. Wat opvalt is dat er voornamelijk zwarte mannen rondlopen tussen de twintig en dertig jaar oud. Ze worden bezocht door hun moeder of hun vrouw, soms is er ook een vader. Er is ook een gevangene die bezoek krijgt van zijn amper vier jaar oude zoontje. Het zoontje is alleen. Het kind is totaal niet onder de indruk van de omgeving en gedraagt zich alsof het thuis is.

Dag Mumia, hoe gaat het met jou ?

Mumia Abu Jamal: Het gaat goed ! Ik krijg heel veel liefde en daar hou ik van, daar hou ik echt van! En nu ik medicatie krijg voor mijn hepatitis C zou het met mijn gezondheid ook beter moeten gaan. We moeten nog even afwachten of het resultaat effectief is zoals we hopen maar voorlopig lijkt het ok. Helaas zijn er wel wat bijwerkingen Het lijkt alsof mijn immuunsysteem wat verzwakt is. Ik heb een verkoudheid die niet weg wil gaan en ik blijf maar hoesten. Vroeger was ik nooit ziek. Ook mentaal voel ik me niet iedere dag even sterk, dat ben ik niet gewend. Ze zeggen dat dit met de medicatie te maken kan hebben. De ene dag is al beter dan de andere.

Ik ben natuurlijk vooral blij dat ik de medicatie heb gekregen die ik nodig heb. De medicatie kost veel geld, daarom werd het steeds verboden. Het is een lange en moeilijke strijd geweest maar ik heb een goed team van advocaten. We hebben gewonnen! De dokter van de aanklager kon het professioneel niet maken om te ontkennen dat deze medicatie nodig is om mijn ziekte te genezen. Foute uitspraken doen in het bijzijn van collega’s is slecht voor de reputatie van een dokter.

Mensen opsluiten, betekent winst maken. Philadelphia heeft procentueel het grootste aantal gevangen in de wereld. De gevangenis is hier een ‘booming business’.

Dit is een belangrijke overwinning want er zijn ongelooflijk veel gevallen van hepatitis C in de gevangenis. Ook die andere patiënten zullen nu de moed hebben om te strijden voor de juiste medicatie. Ze hebben een voorbeeld dat ze in hun zaak naar voren kunnen brengen en dat is heel belangrijk. Voor mij is dat de grootste overwinning.

Hoeveel gevangenen zitten er in Mahagony Correctional Facility ?

Mumia Abu Jamal: Er zitten hier rond de twintigduizend gevangenen. Aan de andere kant van het dorp is er nog een kleine gevangenis. Daar zitten er nog eens bijna duizend, die wilden ze sluiten maar dan zou de gemeente minder geld krijgen en zou de werkgelegenheid dalen, dus blijft ze open. Er zijn hier meer jonge mannen tot levenslang veroodeeld dan waar ook ter wereld. Hoe lang denk je dat levenslang is hier in de VS? Het is echt effectief je hele leven lang. Vroeger kwamen mensen die levenslang hadden soms vrij na 35 jaar maar nu is dat niet meer. Mensen zitten echt hun hele leven vast.

© Bernaded Dexters

Pennsylvania heeft meer gedetineerden dan heel België of Frankrijk of Duitsland. Het is een industrie. Mensen opsluiten, betekent winst maken. Philadelphia heeft procentueel het grootste aantal gevangenen in de wereld. De gevangenis is hier een ‘booming business’.

Hier niet ver vandaan is een oude gevangenis waar een museum van gemaakt is. Op de toeristische dienst hebben ze heel trots een foldertje gemaakt. Toeristen kunnen hier de gevangenis van binnen gaan bekijken.

Hoe ziet een dag er voor jou uit ?

Mumia Abu Jamal: Ik lees veel. Ik heb niet zo veel contact met andere gevangenen. Na 28 jaar eenzame opsluiting ben ik het eigenlijk gewoon om alleen te zijn. Nu ik bij de gewone populatie zit, en niet meer in de dodencel, is alles anders. Het verschil is echt enorm. De eerste keer dat ik samen met vierhonderd mannen tegelijk naar buiten moest voor de wandeling voelde ik me ongemakkelijk. Vroeger mocht ik twee uur per dag uit mijn cel om te wandelen. Ik was dan alleen en had kettingen rond mijn armen en benen. Hier mag ik soms vrij rondlopen in mijn afdeling, maar ik blijf meestal in mijn cel. De andere gevangenen zijn ok hoor. Ik heb geen problemen. Je hoort wel vanalles in de wandelgangen over wat er allemaal gebeurt. Ze verspreiden verhalen om de mensen bang te maken.

Een bewaakster zei: ‘Ik verdien 175.000’. Ik viel van mijn stoel. Veel van die bewakers hebben de middelbare school niet eens afgemaakt. Ik kan dat soms zien aan hun geschrift en spelling.

Hoor je die stem over de intercom? Die roept bewakers op om overuren te doen. Met deze overuren kunnen ze ongelooflijk veel extra verdienen. Een bewaker kan wel 200.000 dollar per jaar verdienen. Als je je afvraagt waarom mensen die job willen doen dan heb je hier het antwoord. Het gaat allemaal om het geld. Een van de gevangenen vroeg eens aan een bewaker wat haar loon was. We zien haar namelijk heel veel hier. Ze doet vaak overuren. Eerst zei ze: ‘Dat zijn jou zaken niet, waarom vraag je dat?’ De gevangene zei gewoon dat hij benieuwd was. ‘Ze zeggen dat je 200.000 verdient.’ Toen zei ze ‘nee, dat is niet waar, ik verdien 175.000’. Ik viel van mijn stoel. Veel van die bewakers hebben de middelbare school niet eens afgemaakt. Ik kan dat soms zien aan hun geschrift en spelling.

Ik mag iedere dag een kwartier bellen. Meestal is dat 10 minuten familie en 5 minuten werk of vrienden. Dit kost uiteraard ook weer veel geld. Alles draait hier om geld verdienen. De gevangenen kunnen tegenwoordig ook communiceren via een e-mailsysteem van de gevangenis, het is een ingewikkeld programma waar ze ook geld voor vragen om het te gebruiken. Sommige mensen geraken nooit binnen in het speciale e-mailsysteem van de gevangenis.

Hope we can’t believe in

Er zitten nu relatief weinig mensen in de ontmoetingsruimte. Sommige gevangenen krijgen nooit bezoek, vertelt Mumia. Tijdens het gesprek komt er af en toe iemand langs die Mumia heel kameraadschappelijk begroet. De meeste mannen zitten te praten met hun moeder, kinderen of hun vrouw. Er is ook iemand die ons zijn eten aanbied. Blijkbaar is dat het enige wat je kan doen als bezoeker: eten geven aan de gevangenen. Voor twintig dollar kan je een kaart kopen om eten uit de muur te halen. Wij, als nieuwkomers in deze omgeving, waren niet op de hoogte van dit systeem en hadden geen kaart gekocht.

De gevangenissen in de VS mogen zelf hun regels bepalen. Bijvoorbeeld hoeveel je mag telefoneren, hoeveel mensen er op bezoek mogen komen. In Frackville Correctional Facility heeft iedere gevangene een bezoekerslijst en is het aantal namen op die lijst beperkt. In de gevangenissen in New York is er helemaal geen bezoekerslijst, daar mag iedereen gewoon op bezoek komen.

© Bernaded Dexters

 

Mumia vertelt dat hij eigenlijk weinig met andere gevangenen spreekt: Ze zijn niet geïnteresseerd in politiek. De meesten zijn jonge mannen, ze kijken veel tv, dat is hun contact met de maatschappij. Ze spelen kaartspelletjes en dat interesseert hem niet. ‘Er is hier weinig bewustzijn. Zelfs hier in de gevangenis hebben mensen voor Trump gekozen!’

Hoe komt het dat de Amerikanen Trump hebben gekozen als president ?

‘Mensen kijken al jaren naar hem op tv en denken dat ze hem kennen. Maar iemand die zo rijk is als Trump kan je niet echt kennen. Rijke mensen kennen geen arme mensen.’

Mumia Abu Jamal: Trump werd verkozen omdat mensen bang zijn. Zijn slogan Make America great again betekende eigenlijk: wij gaan Amerika weer blank maken. Mensen kijken al jaren naar hem op tv en denken dat ze hem kennen. Maar iemand die zo rijk is als Trump kan je niet echt kennen. Rijke mensen kennen geen arme mensen, die kunnen elkaar nooit echt leren kennen, het verschil is te groot. Trump maakt van de politiek een reality show, het is pure entertainment, iedere dag weer een nieuwe aflevering.

Alles draait om geld, niks anders dan geld. Mensen hebben collectief gekozen voor hun huis, hun auto en hun tv en willen verder met rust gelaten worden. Er zijn geen normen en waarden meer. Mensen hebben geen principes, ze kiezen puur voor entertainment. Op een bepaalde manier zou je kunnen zeggen dat dit het begin van het einde is.

De Republikeinen schaffen de Affordable Welfare Act van Obama af. Volgens veel waarnemers vieren storten ze zo duizenden mensen in de armoede.

Mumia Abu Jamal (grijnzend) Maar ja, Trump is toch leuk. Iedere dag een avontuur, altijd spannend, sensatie en amusement. Hij laat zien wat een soap de politiek eigenlijk is. Het zal er niet beter op worden in de VS maar soms moeten mensen eens pijn hebben om in te zien dat ze in actie moeten komen.

Veel zwarten die vorige verkiezingen wel gingen stemmen, zijn niet gaan stemmen deze keer. Je moet weten dat president Clinton deze gevangenissen waar wij in zitten heeft laten bouwen. Hij heeft het geld en de werkgelegeheid verschaft om al deze mensen op te sluiten. En dan zouden we nu op zijn vrouw moeten stemmen ?

‘Je moet weten dat president Clinton deze gevangenissen waar wij in zitten heeft laten bouwen. En dan zouden we op zijn vrouw moeten stemmen?’

En Bernie Sanders is voor veel mensen te vroeg gekomen, denk ik. In New York heeft hij heel wat mensen om zich heen verzameld maar het Amerikaanse volk is heel gelovig. Ik denk veel geloviger dan in Europa. Ook dat is een vorm van entertainment. Ze gaan naar de kerk en zingen samen, komen mensen tegen en doen een babbeltje. Die gelovige mensen kunnen zich niet vinden in de standpunten van Bernie Sanders.

En hoe sta je tegenover de regeringsperiode van Obama ?

Mumia Abu Jamal: Met gemengde gevoelens. Het was natuurlijk een overweldigend emotioneel moment toen de eerste zwarte president van de VS gekozen werd. Deze gebeurtenis heeft heel veel mensen hoop gegegeven. Obama is een waardig man, hij krijgt veel respect, Hij heeft een mooie vrouw en kinderen. Hij is een intellectueel en een schrijver en heeft het gemaakt in de Amerikaanse high society.

Maar er zijn nog nooit zoveel zwarte mensen uit hun huizen gezet als tijdens de regering van Obama. Het was recessie en veel mensen hadden hele slechte leningen en geen geld om ze af te betalen. Daardoor kwamen ze op straat te staan. Wat heeft Obama voor die mensen gedaan? Ik ben van mening dat hij in de positie waar hij in zat sneller en daadkrachtiger te werk had moeten gaan, acht jaar zijn zo om. Je hebt geen tijd te verliezen als je iets wil bereiken in een dergelijke periode. Er is geen tijd om te denken en te treuzelen. Obama is te diplomatisch geweest. Hij wil voor iedereen goed doen, links en rechts, in plaats van doelbewust actie te ondernemen.

‘Obama is te diplomatisch geweest. Hij wil voor iedereen goed doen, links en rechts, in plaats van doelbewust actie te ondernemen.’

Kennen jullie het incident met Henry Louis Gates? Een zwarte professor van Harvard University, die onterecht in zijn eigen huis werd gearresteerd door de lokale politie. Er was een bericht binnengekomen in verband met een inbraak in zijn buurt. Toen Obama hoorde van dat incident met Henry Louis Gates, een oud klasgenoot van hem trouwens, was het enige dat Obama zei: ‘Kom maar een biertje drinken bij mij op het Witte Huis.’ Dat hebben de mensen door en toen wisten ze: Obama gaat niks voor ons doen.

Hoe sta je tegenover de “nieuwe” beweging Black Lives Matter ?

Mumia Abu Jamal: Ik hou van de mensen van Black Lives Matter ! Echt waar ik vind ze geweldig ! Het zijn jonge geschoolde mensen met een open geest. Ze sluiten niemand uit en bereiken daardoor een heel breed en divers publiek. Ze werken strategisch en modern, via sociale media. Ze hebben ook een duidelijk programma, dat heb ik grondig bekeken en ik moet zeggen er zijn veel gelijkenissen met het tienpuntenprogramma van de Black Panther Party.

Black Lives Matter krijgt veel volk op de been, ze bereiken homo’s en lesbiennes, en allerlei mensen met verschillende culturele en maatschappelijke achtergronden. De drijvende krachten achter Black Lives Matter zijn vaak hoog opgeleide zwarte of latino vrouwen. Een van hen is hier op bezoek geweest. Toen ze hier in de bezoekersruimte binnen kwam, was ik heel verbaasd want ik dacht een grote vrouw te zien zoals Angela Davis, omdat ze ook zo sterk en slim is. Maar toen ik haar zag, bleek ze een klein vrouwtje te zijn. Dat was heel verrassend.

© Bernaded Dexters

 

Black Lives Matter heeft goede slogans en ze stellen belangrijke zaken aan de orde. Wat anders is dan vroeger bij de Black Panthers is dat wij toen bezig waren met bijvoorbeeld het Free Breakfast programma en andere activiteiten die de mensen vooruithielpen in hun dagelijks leven. Wat de Panthers ook hadden, was de Rainbow Coalition. Dat internationale karakter van de organisatie maakte hen in die tijd natuurlijk ook des te gevaarlijker voor de Amerikaanse regering.

Zelf ben ik nauw betrokken bij de MOVE-organisatie. Zij zijn ook onlosmakelijk verbonden met de beweging die strijdt om mijn rechten en vrijheid. MOVE is een revolutionaire organisatie, de politie van Philadelphia heeft hen in de jaren 1970 en 1980 proberen uit te roeien.

Het is eigenlijk een hele liefdevolle organisatie wiens grootste bekommernis het leven zelf is. Dat is waar ik me echt verbonden mee voel. Ik geloof in het leven in de natuur. Al het leven moet gerespecteerd worden. Alle leven, dus ook van dieren en planten. In de wereld waar we in leven kunnen we toch niet spreken van beschaving!

Wat wij beschaving noemen, is gebaseerd op ongelijkheid, op macht, op winst. Dat noem ik geen beschaving. Zoals John Africa, de oprichter van MOVE, zei: All live is equal. Het is een hele simpele gedachte, maar hij gaat over het hele leven. Het betekent dat wat goed is, ook goed moet zijn voor iedereen. En zoals in de natuur zullen alle levende wezens zichzelf verdedigen. Als mensen dat meer beseffen, kan de wereld er helemaal anders uitzien.

MOVE was na de Panthers voor sommige mensen een droom die werkelijkheid werd. MOVE stelde de rol van de familie en de zorg voor elkaar centraal. John Africa benadrukte dat mensen alleen geholpen kunnen worden als ze zichzelf helpen. Je moet voor jezelf zorgen en voor jezelf opkomen. MOVE laat zien dat als je maar volhoudt, de waarheid uiteindelijk zal zegevieren. Veel zaken zoals klimaatopwarming en andere ecologische thema’s zijn zaken waar MOVE al jaren mee bezig is.

Wat betekent vrijheid voor jou ?

Mumia Abu Jamal: Het zal misschien heel arrogant klinken, maar vrijheid betekent voor mij verzet! De mogelijkheid hebben om “nee” te zeggen. Dat is waarom ze me hier in de gevangenis niet graag hebben. Maar dat “nee” zeggen, dat is mijn vrijheid. Ik verzet mij tegen belachelijke regels in de gevangenis. Soms win ik door mijn verzet en dat is belangrijk ! Zo maak ik ook de vrijheid van anderen groter.

Ik blijf hopen op een mogelijke vrijlating. We hebben een goed team van advocaten en een heel sterk actiecomité die goed samenwerken. In de VS kunnen dingen soms van de ene op de andere dag veranderen. We zullen blijven vechten tot we bereiken wat ons doel is. Ik heb kinderen en inmiddels ook kleinkinderen. Zij geven me veel liefde. Deze liefde helpt mij om hiermee verder te gaan.

Dan zegt Mumia ineens dat hij moet gaan. Hij heeft een afspraak om te gaan sporten met Mike Africa, een van de MOVE 9 gevangenen die in dezelfde gevangenis zit. We nemen afscheid, en bij het verlaten van de bezoekersruimte steekt Mumia zijn vuist in de lucht en zegt: ‘Long Live the Revolution!’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.