‘Ze folteren dieven en overvallers soms ter dood’ (Burkina Faso)

In Burkina Faso, een land in West-Afrika, nemen burgers steeds vaker het recht in eigen handen.  De vroegere “boswachters” of Koglweogo, vooral aanwezig op het platteland, arresteren sinds dit jaar almaar vaker verdachten en folteren ze niet zelden om ze “bekentenissen” te ontlokken. Soms leiden die folterpraktijken tot de dood van arrestanten.

  • 'Ze kleden de verdachte uit, binden hem aan een boom vast, voeren bezweringen uit, folteren hem of hongeren hem uit.'
  • © Stefaan Anrys ‘Mensenrechten zijn een probleem in Burkina Faso, maar als het land een bladzijde omslaat, ga ik hierop niet hameren in mijn gesprekken’ (Alexander De Croo bij zijn staatsbezoek in januari 2016) © Stefaan Anrys

Op 24 mei doken alweer afgrijselijke beelden van de Koglweogo op via sociale media. Op één van de foto’s staan omstanders, zelfs kinderen, te kijken naar een “ondervraging” van een verdachte die aan de voeten is opgehangen. Burkinabè reageren op sociale media geschokt door zoveel illegitiem geweld tegen “verdachten”, maar klagen tegelijk over de straffeloosheid waarin dieven, overvallers en andere misdadigers tegenwoordig opereren in het binnenland van Burkina Faso.

Zwarte magie en lijfstraffen

Koglweogo betekent zoveel als “behoeders van het woud”, in moré, één van de talen in Burkina Faso. Eertijds waren deze mensen een soort boswachters. Sinds het omverwerpen van Blaise Compaoré en het aantreden van de nieuwe president Roch Kaboré, zijn zij zich op erg brute wijze gaan inlaten met politionele én rechterlijke taken.

‘Ze doen dat op een heel beangstigende manier’, zegt Mien De Graeve, MO*-Wereldblogger en al jaren woonachtig in Burkina Faso. ‘Ze kleden de verdachte uit, binden hem aan een boom vast, voeren bezweringen uit, folteren hem of hongeren hem uit. En inderdaad, er zijn al mensen bezweken’.

Law & Order in het Wilde Westen

Het gebeurt vaker dat op plekken waar politie en justitie falen, burgers het recht in eigen handen nemen. Gevallen van mob justice en vigilantes vind je op meerdere plaatsen in Afrika, al dan niet gepaard met extreem geweld. In het geval van Burkina Faso speelt de passiviteit van politie en gerecht op het platteland een belangrijke rol. Waar de Koglweogo aanvankelijk hun “verdachten” gewoon uitleverden aan de ordediensten, nemen ze dus nu ook het “proces” in handen.

Op het platteland worden busjes en motorrijders overvallen. Diefstallen zijn schering en inslag

‘Ze kleden de verdachte uit, binden hem aan een boom vast, voeren bezweringen uit, folteren hem of hongeren hem uit.’

Het fenomeen is fel gegroeid sinds het aantreden, eind vorig jaar, van de nieuwe president Roch Kaboré. De Graeve: ‘Kaboré heeft nog maar weinig van zijn beloften waar gemaakt en mensen hebben geen vertrouwen meer in het democratisch systeem. Ook niet in het leger, want Roch heeft de militairen van zich vervreemd. Bovendien is het binnenland erg onveilig, ook al omdat politie en inlichtingendiensten sinds de terroristische aanslagen in januari, de gewone criminaliteit verwaarlozen. Op het platteland worden busjes en motorrijders overvallen. Diefstallen zijn schering en inslag. Politie en gendarmerie zijn in Ouagadougou in relatief grote getale aanwezig, maar niet op het platteland.’

De “behoeders van het woud” spelen met andere woorden in op de onveiligheid en de straffeloosheid die vele Burkinabè ervaren en opereren voornamelijk in de dorpen en steden in het binnenland, onder meer in Goudé, Boulsa, Manga, Koupela. Ze doen dat soms gratis of in ruil voor geld of tegen betaling in natura vanwege de bevolking. Voorstanders van de organisatie in Boulsa hebben zelfs een facebook-pagina opgestart, getiteld “Kogolowego Boulsa”

Minister én opperboswachter

Ook in de hoofdstad kunnen de behoeders van het woud almaar vaker hun gang gaan. De Graeve: ‘Onlangs pakten Koglweogo het vriendinnetje van een vermoedelijke dief op, sleurden haar mee naar Ouagadougou, om zo het vriendje “uit te roken” die naar verluidt een moto had gestolen. Toen ze werden tegengehouden door de politie, bleek het meisje geen identiteitspapieren bij zich te hebben. Niemand anders zou mogen passeren, zonder ID. Toch mocht dat meisje Ouaga in, gewoon omdat ze in handen was van de Koglweogo. Politie noch gendarmerie legt die mannen een strobreed in de weg’.

Het lijkt erop dat de boswachters van weleer zelfs uitgroeien tot een privé-militie, met zegen van de regeringspartijtop. Want heeft één van de drie kopstukken van de Mouvement du Peuple pour le Progrès (MPP), oud-burgemeester van Ouagadougou Simon Compaoré, zich niet laten kronen tot opperboswachter?

© Stefaan Anrys

‘Mensenrechten zijn een probleem in Burkina Faso, maar als het land een bladzijde omslaat, ga ik hierop niet hameren in mijn gesprekken’ (Alexander De Croo bij zijn staatsbezoek in januari 2016)

Roch gaat naar Turkije, Roch gaat naar Saoedi-Arabië, Roch gaat naar Frankrijk

De Graeve: ‘Simon Compaoré heeft zich sinds zijn aantreden als minister van Binnenlandse Veiligheid nooit willen uitspreken tegen de Koglweogo. Hij heeft altijd gezegd dat ze goed werk deden en dat er een kader moest gezocht waarbinnen zij met politie en justitie kunnen samenwerken. Helaas is gebleken dat de Koglweogo geen boodschap hebben aan een kader en zich weinig gelegen laten aan verbodsbepalingen. In hun manifest staat dat lijfstraffen een essentieel onderdeel is van hun werkwijze. De minister kan nu nog weinig inbrengen tegen wat velen beschouwen als mensenrechtenschendingen; tijdens een landelijke vergadering van de Koglweogo-leiders, hebben ze Compaoré op een 4X4 gezet en hem gekroond tot Chef Suprême des Koglweogo. En hij heeft die eretitel aanvaard.’

Is de Afrikaanse Lente in Burkina Faso helemaal voorbij, sinds MPP-kopstuk Roch Kaboré president is geworden? ‘Zover zou ik niet gaan. De bevolking heeft met zijn grote deelname aan de presidentsverkiezingen de volksrevolutie en transitie bekroond, al moet gezegd dat de partij van Kaboré de oude methodes van Blaise Compaoré opnieuw uit de kast haalde en sindsdien weinig of niets heeft gedaan. Roch is vooral bezig met externe profilering. Roch gaat naar Turkije, Roch gaat naar Saoedi-Arabië, Roch gaat naar Frankrijk. We zien niet wat deze regering doet voor het volk en wat ze wel doet, roept veel vragen op.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.