Afgelegen eilandje telt 38 miljoen stukken plastic

Henderson Island zou in alle opzichten aan de definitie “ongerepte natuur” moeten voldoen: een paar kilometer land van amper vijf kilometer lang, pal in de oceaan tussen Australië en Zuid-Amerika en onbewoond. Toch zijn de stranden de meest vervuilde van de hele wereld, ontdekte een team wetenschappers van de Universiteit van Tasmanië. Ze vonden er 38 miljoen stukken plastic, samen goed voor achttien ton afval.

Afvalkolken

Tot voor kort werd gedacht dat het plastic in de oceanen zich vooral verzamelde in het noorden van de Grote Oceaan, in een soort draaikolk van stromingen. Maar in 2013 werd ook meer zuidelijk een gelijkaardige drijvende afvalberg gevonden. Uit waterstalen blijkt dat er zo’n 400.000 plastic partikels te vinden zijn per vierkante meter.

De Australische wetenschappers ontdekten dat Henderson Island, net aan de westkant van de Zuidelijke kolk, als een soort opvangnet fungeert voor die afvalberg. De stranden zijn er bedekt met zo’n 239 items per vierkante meter – de grootste plasticvervuiling van alle stranden ter wereld.

Van de items bestaat 99,8 procent uit plastic. In de meeste gevallen gaat het om fragmenten, maar er zijn ook intacte voorwerpen als flessen, zakken, pennen, rietjes, aanstekers en tandenborstels.

De afvalberg bedreigt onder meer vissen, zeeschildpadden en vogels. Ze kunnen het vaak giftige plastic inslikken of er verstrikt in raken. Schildpadden krijgen het moeilijker om eieren te leggen in het vervuilde zand.

Boyan Slat

De enorme plasticvervuiling in de oceanen oplossen is bijzonder moeilijk. De wetenschappers ijveren in de eerste plaats voor een oplossing aan de bron: een daling in de plasticproductie en consumptie. Die is immers gestegen van 2 miljoen ton per jaar in de jaren vijftig van de vorige eeuw tot 300 miljoen vandaag, en blijft stijgen.

Daarnaast moeten er oplossingen komen voor de vervuiling in de oceaan zelf. Die blijft immers generaties lang rondhangen, zeggen de wetenschappers. Er wordt hoopvol uitgekeken naar de oplossingen zoals Ocean Cleanup van de Nederlander Boyan Slat. Eind dit jaar moet die voor het eerst in de oceaan getest worden.