Cypriotische economie slachtoffer Russisch-Westerse spanningen

Cyprus is de grootste buitenlandse investeerder in Rusland en tweede populairste bestemming van Russische investeringen. De Europese eilandstaat investeerde vorig jaar nog zo’n zeventig miljard dollar in Russische aandelen en is een populaire vakantiebestemming voor vele rijke Russen.

De Oekraïense crisis heeft daarom verreikende gevolgen. Nieuwe sancties die het Westen tegen Rusland wil invoeren, zullen volgens minister van Buitenlandse Zaken Ioannis Kasoulides de lokale economie onherroepelijke schade toebrengen.

‘Het effect van de maatregelen op Cyprus en andere EU-economieën zal catastrofaal zijn’, aldus de minister afgelopen woensdag. Rusland investeerde vorig jaar meer dan dertig miljard dollar in het land dat zwaar door de financiële crisis getroffen is.

Noodlijdende economie

Economisch houdt Cyprus het hoofd amper boven water. De Cypriotische economie is de derde kleinste in de eurozone en kromp vorig jaar met 5,4 procent. De bankensector ging in 2013 ten onder en ratingagentschappen degradeerden de Cypriotische obligaties tot rommelstatus.

Het land met één miljoen inwoners voert momenteel strenge bezuinigingen door en overleeft op een lening van tien miljard euro van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Europese Centrale Bank (ECB).

Cyprus zoekt dan ook alternatieve manieren om zijn economie te doen herleven en vestigt zijn hoop op de energiesector. Die investeringen zijn nog niet gerealiseerd en de nieuwe klap komt dan ook extra hard aan.

Verzet

Cyprus ging oorspronkelijk mee in de sancties tegen Rusland (zoals een opschorting van visa), maar vroeg in ruil financiële vergoeding. Tot dusver heeft het die niet gekregen. Eind mei tekende de eilandstaat dan ook verzet aan tegen verdere maatregelen.

Dat leidde tot een bezoek van Joe Biden, het eerste van een Amerikaanse vicepresident in een halve eeuw, en signaal van de toenemende belangen in de regio. De vicepresident trok ook naar Noord-Cyprus.

Als gevolg van de politieke crisis zoekt Europa alternatieve energievoorzieningen en de ontdekking van het Leviathan-gasveld in het oosten van de Middellandse Zee is een opsteker voor Cyprus. De gaswinning ligt echter politiek gevoelig.

Leviathan

Een Cypriotische pijpleiding moet het gas naar Europa vervoeren, maar Libanon en Israël betwisten de territoriale rechten op het Leviathan-gasveld. Het gas verandert de eigenaar in een belangrijke regionale energiespeler.

Cyprus ontdekte vorig jaar kleinere gasvoorraden binnen haar eigen grenzen en wil die in combinatie met Leviathan tot een levensvatbaar project maken. Technische problemen en achterstallige financiering steken echter stokken in de wielen.

Het land verheft het gas tot centraal thema van haar economische en buitenlandse politiek. Minister Kasoulides: ‘Cyprus is het enige land dat deel uitmaakt van de regio maar niet van haar problemen. Daarom kunnen we een nuttige rol spelen.’

Noord-Cyprus

Ondertussen steekt Noord-Cyprus zijn zuiderbuur economisch voorbij. Het gebied scheurde zich in 1983 van de Republiek Cyprus af en kent sterke banden met Turkije. In tegenstelling tot de Republiek kan het meeliften op de Turkse economische boom. De rollen lijken daarmee omgedraaid.

De economische malaise in Cyprus heeft veel te maken met de keuze van Cyprus in te zetten op een uitgebreide bankensector met nauwe Griekse banden. Het werd daardoor meegesleurd in de Griekse crisis. De Noord-Cypriotische economie draait vooral op dienstverlening en toerisme.