Weer meer vluchtelingen proberen per boot Italië te bereiken

De bootjes blijven komen. Proactiva Open Arms vond twee gekapseisde rubberboten op zee. Vlakbij dreven vijf lichamen. Volgens de Spaanse organisatie kan elk bootje meer dan honderd mensen dragen. De vraag is nu waar al die andere mensen zijn. De organisatie vermoedt dat er ongeveer 240 vluchtelingen verdronken zijn.

Vanessa Saenen, woordvoerster van het vluchtelingenagentschap van de Verenigde Naties (UNHCR) bevestigt. ‘Dit is een gigantisch aantal, bijna de helft van het aantal doden die sinds begin dit jaar al te betreuren waren.’ Sinds begin 2017 zijn er al 580 doden gevallen in het Middellandse Zeegebied. Daar zouden nu 200 slachtoffers bijkomen. ‘Vorig jaar waren er 500 doden in dezelfde periode, dat zijn er nu dus 280 minder dan dit jaar.’

De Italiaanse route

Uit cijfers van de VN blijkt dat er dit jaar al 26.000 vluchtelingen via de Middellandse Zee aangekomen zijn in Europa. Van die vluchtelingen vertrokken er 22.000 vluchtelingen vanuit Libië op weg naar Italië. Dat zijn bijna 3000 meer vluchtelingen dan in dezelfde periode 2016, toen was het aantal vluchtelingen langs de Italiaanse route 19.000.

Het aantal vluchtelingen die de Italiaanse route nemen om Europa te bereiken is drastisch gestegen sinds de deal met Turkije waarbij de Griekse grens gesloten is. De Italiaanse kustwacht bevestigt dit. Ze hebben de laatste dagen al een veertigtal reddingsoperaties uitgevoerd. In totaal hebben heeft de kustwacht een zesduizend tal vluchtelingen gered.

‘Die reddingsoperaties redden letterlijk duizenden levens per jaar, we kunnen niet zonder.’

Volgens Saenen hebben we de zeeroute zelfs niet nodig. ‘Wij pleiten voor een eigen controle van de vluchtelingen. Nu weten we zelfs niet wie Europa binnenkomt. We zouden zelf veilige zones in bepaalde landen moeten neerpoten. In die zones kunnen mensen op een veilige manier een visum aanvragen.’

Bovendien vindt het agentschap het belangrijk een goede terugkeer te voorzien voor vluchtelingen die geweigerd worden. ‘Anders raken de asielcentra overvol.’

De vluchtelingenstroom zal alleszins niet afnemen. ‘De kans is klein dat dit gebeurt’ zegt Saenen. Opmerkelijk is dat het profiel van de vluchtelingen veranderd is sinds de sluiting van de grens aan Turkije. ‘Vroeger was tachtig procent oorlogsvluchteling. Nu is het gedaald naar vijftig procent, gelijk aan de economische vluchtelingen.’

Saenen vreest dat de vluchtelingenstroom nooit zal stoppen. ‘Als Europa haar verantwoordelijkheden niet opneemt zal er geen geen eind aan komen.’

Top van loze beloften

In september vond er een top van de Verenigde Naties in New York plaats. De bedoeling was om meer solidariteit te vragen voor alle vluchtelingen in de hele wereld. ‘De beloofde veranderingen moeten wel nog altijd op zich wachten,’ zegt Saenen.

De conclusie van de top was dat de Europese landen als oplossing voorstelden meer geld te geven aan hervestigingsprogramma van onder andere UNHCR. Dat is geld is dan voor de andere ontwikkelingslanden waar vluchtelingen heen vluchten. Het Westen wil enkel financiële steun geven, maar zelf niet meer vluchtelingen opvangen.

Volgens de woordvoerster begint Europa de rechten van vluchtelingen in te perken. ‘De Europese Unie geeft het verkeerde signaal. 9 op de 10 vluchtelingen blijven in ontwikkelingslanden onder meer omdat ze daar familie en contacten hebben.’

In vergelijking met andere landen vangt de EU niet veel vluchtelingen op. ‘Waarom zouden die andere landen vluchtelingen blijven opvangen als de EU niet eens een beetje wil helpen?