Duterte bedreigt journalisten: ‘Vrije meningsuiting zal je niet redden’

Sinds 1986 werden er in de Filipijnen 176 journalisten vermoord. Slechts een handvol van de moorden komt uiteindelijk voor de rechtbank. Volgens de Internationale Federatie voor Journalisten (IFJ) zijn de Filipijnen na Irak het gevaarlijkste land voor de media. Journalisten vrezen dat de situatie na Duterte’s uitspraken alleen nog maar gevaarlijker zal worden.

Vrije meningsuiting

Duterte gaf dinsdag een persconferentie in Davao City. Hij verklaarde dat de moorden op journalisten het gevolg zijn van de corruptie in de media en onverantwoorde verslaggeving door journalisten.

De Nationale Unie voor Journalisten van de Filipijnen (NUJP) reageert verbolgen op de verklaringen van de verkozen president. ‘Zijn uitspraken bezoedelen niet alleen de namen en herinneringen aan onze vermoorde collega’s, ze openen ook de jacht op de kritische journalist.’ De NUJP gaf toe dat corruptie een groot probleem is in de Filipijnse media, maar dat betekent niet dat moorden daardoor gerechtvaardigd is.

Ryan Rosauro, voorzitter van NUJP, liet eerder al weten dat zijn organisatie er alles aan doet om de persvrijheid en het recht op vrije meningsuiting te beschermen. Duterte valt die rechten in zijn verklaring nu ook rechtstreeks aan: ‘Vrijheid van meningsuiting zal je niet redden als je geen respect toont voor iemand.’

Afgelegen gebieden

Filipijns journalist Veronica Uy (Interaksyon) interviewde Duterte in september van vorig jaar, nog voor hij zich kandidaat stelde voor het presidentschap. ‘Toen ik hem vroeg hoeveel mensen hij persoonlijk had vermoord, was hij daar heel open over. Hij antwoordde dat hij verantwoordelijk was voor de dood van duizend mensen, maar dat is waarschijnlijk veel minder dan het werkelijke aantal. Pas toen mijn vrienden en familieleden vroegen waarom ik die vraag had gesteld, werd ik bang dat hij me iets zou aandoen.’

Uy zegt niet alleen ongerust te zijn voor zichzelf, maar vooral voor haar collega’s. ‘Journalisten worden vermoord omdat ze de corruptie van lokale machtshebbers blootleggen. Ik ben bang dat gouverneurs of burgemeesters de opdracht gaan geven om journalisten te vermoorden. Vooral de journalisten die in afgelegen gebieden werken, zijn niet meer veilig. Hier in Manilla zijn we beter beschermd.’

Pala en Ortega

Duterte haalde in zijn uitspraken de vermoorde Jun Pala als voorbeeld aan. ‘Ik wil de herinnering aan hem niet verpesten, maar hij was een rotzak. Hij verdiende het.’ Pala, een journalist die veel kritiek op Duterte had, werd in 2003 negen keer beschoten toen hij met een vriend op zijn motor door de straten van Davao City reed.

Ook nabestaanden van vermoorde journalisten laten hun stem horen. Michaella, de dochter van journalist Gerry Ortega die in 2011 werd vermoord, liet via een bericht op Facebook weten dat zij en haar familie geschokt zijn. ‘Dit soort uitspraken zijn alarmerend omdat ze de vermoorde journalisten veroordelen, ook zij die werden vermoord omdat ze de waarheid vertelden.’