Duurzaam ondernemen loont

Duurzaam ondernemen is de beste garantie op ontwikkeling vinden ze bij Ondernemers voor Ondernemers (OvO), een vereniging van Belgische ondernemers die hun collega’s in het Zuiden stimuleren en ondersteunen. ‘Heel wat bedrijven lopen warm voor het idee en engageren zich reeds in het Zuiden en dat willen we met deze trofee in de kijker zetten. Het is ook een manier om het initiatief meer zichtbaarheid te geven en andere bedrijven te inspireren’, aldus voorzitter Luc Bonte.

Recyclage ICT-afval

De meest inspirerende projecten kwamen van Umicore en Special Fruits. Uit handen van juryvoorzitster Geertrui Windels, echtgenote van Herman van Rompuy, ontvingen zij de eerste ‘Ondernemers voor Ondernemers Trofee’.

Umicore verdient volgens de jury de trofee omwille van zijn inspanningen om de berg afgedankt ICT-materiaal in Afrika te verminderen. Het bedrijf doet dat samen met de ngo WorldLoop. ‘Wij verzamelen het ICT-afval in de ontwikkelingslanden en recycleren zoveel mogelijk ter plaatse. Umicore verwerkt de gevaarlijkste stoffen uit pc, gsm’s en batterijen tot nieuwe grondstoffen in haar vestiging in Hoboken’, legt Olivier Vanden Eynde van WorldLoop uit.

De opbrengst daarvan laat Umicore terugvloeien naar de organisaties in Afrika die het ICT-materiaal recycleren. Daarnaast geeft het bedrijf zelf zijn oude, maar nog steeds bruikbare computers aan Close the Gap, een organisatie die wereldwijd computers doneert aan medische, educatieve, sociale of bedrijfsprojecten in ontwikkelingslanden.

‘Een duurzame koers onderscheidt ons op korte termijn van de concurrentie maar op langere termijn is het de enige mogelijke weg’

Umicore, het vroegere Union Minière, ooit een vervuilend mijnbedrijf is vandaag wereldleider in de recyclage van edele metalen. Via massale investeringen in ecologische en duurzame processen sinds de jaren 1990, heeft het zich opgewerkt tot één van de meest vooruitstrevende bedrijven van zijn sector.

Vorig jaar werd Umicore nog uitgeroepen tot “meest duurzame bedrijf ter wereld” door het onderzoeksbureau Corporate Knights. Umicore werkt ook nauw samen met de Internationale Arbeidsorganisatie en hanteert wereldwijd hoge arbeidsstandaarden.

‘Deze trofee is een mooie erkenning voor onze filosofie. Het recyclage project met Worldloop is een specifieke case maar de duurzaamheidsgedachte zit in het dna van het bedrijf’, reageert Christina Meskers van Umicore. Die duurzame koers biedt vooral voordelen vindt ze: ‘Op korte termijn onderscheidt het ons van de concurrentie maar op langere termijn is het de enige mogelijke weg.’

Duurzame landbouwketen

Ook bij Special Fruits, importeur van exotisch fruit, zien ze duurzaam ondernemen in de eerste plaats als een concurrentieel voordeel. ‘De fruitsector is een erg concurrentiële sector. We hebben niet de marketingbudgetten van de Coca-Cola’s en Nestlé’s van deze wereld maar we slagen er toch in om ons te onderscheiden met onze duurzame producten. Duurzame relaties met boer en consument hebben ook een positieve invloed op de kwaliteit van onze producten en daar is vraag naar’, aldus François Maes, oprichter van Special Fruit.

Special Fruit is een familiebedrijf dat sinds 1990 exotisch fruit uit ontwikkelingslanden importeert en verkoopt aan supermarkten, hotels en cateringbedrijven over heel Europa. In 2010 besloot Special Fruit de volledige keten te verduurzamen. Sindsdien heeft het bedrijf tal van projecten opgezet om lokale fruitboeren in Afrika, Amerika en Azië te ondersteunen. In Kenia en Tanzania helpt het bedrijf bijvoorbeeld mee om lokale telers op te leiden, zodat hun producten kwalitatiever en veiliger worden. In Ethiopië helpt het bedrijf een gelijkaardig project financieren voor telers van peulen en maïs.

Special Fruit werk daarvoor onder andere samen met de ngo Vredeseilanden. Joris Aertsens van Vredeseilanden: ‘In Tanzania en Kenia zetten we momenteel samen een project op met telers van passiefruit. Daarbij treden we op als facilitator. We helpen de boerenorganisatie om de kwaliteit en afzet van hun fruit te verbeteren, zowel voor de lokale markt als voor export. Voor de export worden opleidingen voorzien om de certificaties te behalen die nodig zijn voor verkoop aan Europese supermarktketens. Dergelijke projecten lopen niet altijd van een leien dakje en vragen vaak geduld en begeleiding. In die zin appreciëren wij ten zeerste de investeringen van Special Fruit in dergelijke projecten.’

Ondernemen om te ontwikkelen

Samenwerkingen tussen bedrijven en ngo’s zijn een toenemende trend op internationaal vlak die ook aan de basis van OvO ligt. ‘Bij ons ontstaan in 2000 [onder de vorige naam Corporate Funding Programme, nvdr] waren dat nog twee verschillende werelden. Ons doel was een communicatienetwerk opzetten om bedrijven en ngo’s met elkaar in contact te brengen om duurzame economische activiteiten te promoten. We halen ook geld op in ons bedrijvennetwerk voor projecten van onze ngo-partners. Ondernemers uit het Noorden die nauwer betrokken willen zijn helpen we om rechtstreeks in contact te treden met project naar keuze in het Zuiden’, legt Bonte de werking van OvO uit.

Ondernemerschap heeft mee de dysfuncties van het neoliberale systeem in de hand gewerkt. Maar  via een duurzame aanpak kan het ook een deel van de oplossing zijn

Waar vroeger ontwikkelingsamenwerking voornamelijk via overheidsinstellingen en ngo’s verliep, eist de private sector een alsmaar prominentere rol op. ‘Liefdadigheid is goed in noodgevallen maar om mensen zelfredzaam te maken, moet je economische projecten lanceren’, vindt Bonte.

Maar ondernemerschap moet op een duurzame manier gebeuren waarschuwde hij de verzamelde ondernemers in de zaal. ‘Het verband tussen economische groei en het gemeengoed is de laatste jaren verwaterd. Ondernemerschap heeft mede de dysfuncties van het neoliberale systeem in de hand gewerkt. Maar datzelfde ondernemerschap kan via een duurzame aanpak ook een deel van de oplossingen zijn’, besloot Bonte de avond.