Ecosysteem kan Nepalezen beschermen tegen natuurgeweld

De 42-jarige Saraswati Subedi overleefde een stortvloed in Karki Tahara, een dorp bij de rivier Harpan Khola. ‘Op een nacht hoorde ik mijn buren schreeuwen en liep ik naar de kamer van mijn twee kinderen. Overal was water. Ik dacht dat we zouden sterven’, getuigt ze. Er vielen minstens dertig doden.

Acht maanden later spant Subedi zich samen met anderen in om hun dorp veiliger te maken, door een stenen dijk te bouwen en bamboe te planten langs de rivier. Ze doen dat onder leiding van Eco-system Based Adaptation (EBA), een project van de Nepalese regering en verschillende agentschappen zoals het VN-Milieuprogramma.

Natuurlijke materialen

De stortvloed in Harpan Khola kwam drie maanden na de verwoestende aardbeving die Nepal trof op 25 april 2015. Volgens Shiv Shankar Shah, een ingenieur die het oeverproject coördineert, heeft die aardbeving het omliggende ecosysteem zwaar verstoord, vooral in de bergen en de bossen.

‘Het risico op rampen, vooral aardverschuivingen, is erg groot hier. Om de lokale bevolking te beveiligen, moeten we een dam bouwen en een dijk van 2 kilometer lang aanleggen van de bergen tot aan de brug. We doen dat met technieken die gebaseerd zijn op de biologie, en gebruiken natuurlijke materialen’, stelt Shah.

Zulke aardverschuivingen bedreigen ook verschillende andere dorpen in de regio, net als het beschermde bos Panchase. Op de hoger gelegen hellingen van het park leeft de Gurung-gemeenschap. Zij zijn bijzonder kwetsbaar voor rampen als modderstromen, stortvloeden en bosbranden.

EBA helpt de Gurung om het bos met zijn rijke fauna en flora te beschermen, de bodemerosie te beperken en de natuurlijke waterbronnen in stand te houden.

Samen met gemeenschap

‘Voor dit project werken we nauw samen met de gemeenschap’, zegt Mozaharul Alam, regionale coördinator voor klimaatverandering bij UNEP. ‘We trainen mensen om het ecosysteem van de berg te beschermen met praktijken niet alleen duurzaam zijn, maar ook de gemeenschap ten goede komen.’

In minstens 45 dorpen werd bezemgras geïntroduceerd als middel tegen bodemerosie

De vijftigjarige Thakurseva Gurung bijvoorbeeld, teelt op haar kleine boerderij niet enkel voedsel meer voor de komende maanden, maar voor het hele jaar. Ze verdient wat geld aan bezemgras, een plant die bodemerosie voorkomt en waarvan de bladeren ideaal veevoeder voor haar twee buffels zijn. Voor het gras zijn geen water of meststoffen nodig.

Dilbahadur Bhattarai van het EBA-project verklaart dat bezemgras in minstens 45 dorpen werd geïntroduceerd.

Bijna iedere Gurung-familie bezit een koe of buffel. Daarom promoot EBA ook het gebruik van biogas en biomest. Pushpa Gurung, een 48-jarige vrouw in het dorp Damdame, bezit elf buffels. Maar voor de uitwerpselen had ze niet echt een toepassing. Vandaag maakt een biogasinstallatie haar minder afhankelijk van het aardgas die sinds de aardbeving weinig beschikbaar is.

‘Ik hoef me niet langer zorgen te maken over een lege gasfles, of dat ik naar het bos zou moeten gaan om hout te kappen. Ik hoef alleen mest in dit gat kieperen’, legt ze uit terwijl ze naar de tank achter haar huis wijst.

Achham Gurung, een andere dorpeling, verklaart dat ze nu haar veld bemest met de urine van vee. ‘Vooral in het droge seizoen, wanneer er weinig water voor irrigatie is, helpt dat veel. De urine houdt het veld vochtig en voegt nutriënten toe.’

Geen bulldozers meer

Sinds de aardbeving hebben bergdorpen in heel Nepal waterlopen zien uitdrogen en verdwijnen. Om een watercrisis te vermijden, bouwen de dorpelingen in het gebied Panchese kleine opslagplaatsen om het weinige water op te vangen. Vandaar loopt het water via een pijpleiding naar de dorpen.

Toch blijven de uitdagingen groot, zoals de roep om snelle ontwikkeling. ‘Er is constante druk vanuit het dorpscomité om meer berijdbare wegen aan te leggen. We leggen dan uit dat er voor zulke wegen bulldozers nodig zijn, die het kwetsbare ecosysteem nog meer verstoren. Als we de volgende grote natuurramp willen vermijden, moeten we voluit voor duurzame ontwikkeling gaan’, besluit Gopal Gurung, dorpsoudste van het dorp Arthar.