Electronics Watch is beter dan Apple Watch

‘Arbeiders moeten vaak voor een hongerloon werken waarmee ze niet in hun basisbehoeften kunnen voorzien. Daarnaast hebben de werknemers lange werkdagen van soms wel twaalf uur per dag en dat zes tot zeven dagen per week’, zegt Overeem.

Bovendien vormt het gebruik van schadelijke chemische stoffen een gevaar voor de gezondheid van de arbeiders. Overeem: ‘Als er al vakbonden zijn, hebben ze niet de kracht om met de werkgever te onderhandelen, dus de arbeiders kunnen geen betere werkomstandigheden afdwingen.’ In China is de vakbond te afhankelijk van de Partij en de overheid, zegt Overeem, terwijl in landen als Maleisië, de Filipijnen, Thailand, indonesië, Vietnam en Cambodja de meeste arbeiders en arbeidsters te veel schrik hebben voor ontslag om zich bij een vakbond aan te sluiten.

Opvolgen op de werkvloer

Electronics Watch zet zich daarom in om Europese overheden aan te zetten tot het inkopen van op arbeidsomstandigheden gecontroleerde elektronica. Ze doelen op steden en gemeentes en op publieke instellingen zoals ziekenhuizen en universiteiten. Door verschillende inkopers te verzamelen wil Electronics Watch afdwingen dat de elektronicabedrijven hun arbeidsomstandigheden verbeteren.

Het project startte op 1 januari 2013. Met financiële steun van de Europese Commissie wil Electronics Watch een monitorprogramma op poten zetten om de arbeidsomstandigheden te controleren.

Inkoopmacht creëren

‘De bedoeling is om een controleorgaan op te richten dat onafhankelijk onderzoek kan voeren naar arbeidsomstandigheden. Electronics Watch wil daarvoor samenwerken met arbeidsrechtenorganisaties en vakbonden in de landen waar de elektronica geproduceerd worden. Tenminste, als die er zijn’, zegt Overeem.

‘De druk op de electronica-industrie gaat uit van de Europese overheden’

De samenwerking met Europese overheden gaat als volgt: aankoopdiensten van deze overheden sluiten een contract met Electronics Watch. Daarin staat dat elektronica volgens de voorwaarden van Electronics Watch aangekocht zullen worden. Vervolgens bevat het contract tussen de overheid en de leverancier een clausule die medewerkers van Electronics Watch toelaat de arbeidsomstandigheden op de productielocatie te controleren.

‘De druk gaat dus uit van de Europese overheden’, zegt Overeem. ‘Door verschillende overheden en andere inkopers samen te brengen, creëren we een inkoopmacht die betere arbeidsomstandigheden zal afdwingen, aangezien dat de voorwaarde is voor de bedrijven om nog bestellingen binnen te krijgen.’

Beperkt aantal aansluitingen

Op dit moment maakte Electronics Watch nog maar drie organisaties bekend die met hen samenwerken: de universiteit van Edinburgh, een aankoopconsortium van de Londense universiteit en het Schotse Advanced Procurement for Universities and Colleges (een samenwerking voor aanbestedingen tussen onderwijsinstellingen).

‘Er zitten nog heel wat onderhandelingen in de pijpleiding’, zegt Overeem. ‘In België onderhandelen we met de Gentse inkoopdienst Digipolis. Er sloot zich tot op heden nog geen Belgische ngo aan bij Electronics Watch dus de communicatie met België loopt nog niet op rolletjes.’

 Tot op heden sloot nog geen enkele Belgische ngo zich aan bij Electronics Watch

Bij het Fonds voor Ontwikkelingssamenwerking – Socialistische Solidariteit (FOS) en Wereldsolidariteit, twee Vlaamse ngo’s, hadden ze nog nooit van Electronics Watch gehoord. Hun focus ligt dan ook veeleer op arbeidsomstandigheden in de textiel- en landbouwsector en de huishoudhulp. ‘Er lopen wel onderhandelingen met achACT,  het voormalige Vêtements Propres. Dat is een Franstalige ngo die zich eveneens inzet voor betere arbeidsomstandigheden’, aldus Overeem.

Waakhond

‘Ons doelwit zijn de productiereuzen zoals Acer, Apple, Dell en Samsung’, zegt Overeem. ‘Op dit moment informeren we deze bedrijven over onze werking. Aangezien we nog in de beginperiode zitten, zijn we nog heel klein en zijn de bedrijven nog niet echt op hun hoede. Op termijn willen we een waakhond worden die het beleid van de bedrijven op het rechte pad brengt of houdt.’

‘Ons doelwit zijn de productiereuzen zoals Acer, Apple, Dell en Samsung’

Op dit moment financiert vooral de Europese Commissie de werking van Electronics Watch. Het budget van 1 miljoen euro, bestemd voor drie jaar, wordt besteed aan de oprichting van de organisatie en het op punt stellen van het monitorprogramma. Daarna moet de financiële bijdrage van de verschillende overheden en inkopers de werking van Electronics Watch verzekeren.

‘Die financiële bijdrage is een percentage van het jaarlijks budget dat door inkopers aan elektronica besteed wordt’, zegt Overeem. ‘Een groot deel van dat budget gaat naar het inwinnen van juridisch advies, om de contracten zowel op de Europese als op de nationale wetgeving af te stemmen.’

De website van Electronics Watch vermeldt het streefdoel om vijftig inkopers tegen juli 2015 verzameld te hebben. ‘Het wordt spannend,’ zegt Overeem, ‘maar ik kijk de toekomst positief tegemoet.’

Meer weten? De Noord-Zuidsamenwerking van de stad Gent organiseert op 24 september een gespreksavond rond duurzame alternatieven in de IT-sector. Ook Pauline Overeem zal aanwezig zijn.

Waar? KASK, L. Pasteurlaan 2, Gent
Wanneer? 24 september om 20.00u.
http://www.goebezig.org/