Gent viert, ondanks dreigingsniveau vier, zijn diversiteit met Gentse Lente

Er komen geen soldaten in de Gentse straten, zegt burgermeester Daniël Termont, maar wel meer politiepatrouilles. ‘Soldaten hebben de aanslagen in Zaventem spijtig genoeg niet kunnen voorkomen. Ik zou ze onmiddellijk aannemen als ze een politieuniform krijgen en politiedaden kunnen stellen. Nu leveren ze geen toegevoegde waarde omdat ze zelfs geen mensen kunnen aanspreken of zelfs maar een paspoort kunnen controleren. Het is dus eigenlijk een show van de regering die mensen een vals gevoel van veiligheid geeft, en dus eigenlijk een verspilling van middelen is.’

Termont: ‘Soldaten leveren geen toegevoegde waarde en zijn dus geldverspilling.’ 

De Stad is ook niet van plan om evenementen af te gelasten. Zegt Termont: ‘We moeten niet toegeven aan de angst. We moeten verder kunnen leven zonder roekeloos te zijn. Natuurlijk moeten organisatoren voorzichtig zijn. Maar sommige dingen kan je ook niet vermijden. Je ziet het altijd na zo’n aanslag dat men dan overreageert. Aan de stations wordt nu iedereen gecontroleerd, de gewone burger is daar dan het slachtoffer van maar erg rationeel is dat niet. Alsof er nu meteen opnieuw een aanslag gaat komen.’  

Termont is ervan overtuigd dat een inclusieve stad minder kans heeft op aanslagen dan een minder inclusieve stad. ‘Ik wil dat niet overdrijven maar da’s mijn overtuiging, ja. Ik ben natuurlijk bang om al te grote uitspraken te doen want het volstaat dat er morgen een zot door Gent loopt en het is gebeurd. Maar mijn inschatting is inderdaad dat de kans in Gent kleiner is. Uit alle contacten die ik heb, leer ik ook dat er minder radicalisering is in Gent en de stad daardoor ook minder in beeld is bij de jihadisten. Gisteren hebben we in de Sint-Niklaaskerk een interbeschouwelijke wake gehouden, alle religies waren daar aanwezig. De moslimleiders hebben duidelijk afstand genomen van die terreur. Da’s logisch: er is geen enkel  echt geloof dat aanzet tot moorden. Het is noodzakelijk dat de mensen dat weten, dat kan voorkomen dat we vervallen in het wij en zij denken.’ 

Gentse Lente gaat door

Dat alles betekent dat de Gentse Lente, het evenement waarmee de stad Gent sinds enkele jaren zijn diversiteit viert, wel degelijk - zoals gepland - op donderdag 24 maart, twee dagen na de aanslagen in Brussel, zal doorgaan. Termont: ‘Dat spreekt toch vanzelf. Dat is zo’n mooi voorbeeld van verdraagzaamheid en samenleven.’ 

De organisatoren van De Gentse Lente zijn blij met die keuze.

‘De Gentse Lente moet kunnen doorgaan’, zegt Mehdi Marechal, samen met Jamila Channouf, een van de stuwende krachten achter het initiatief. ‘De politie vraagt wel om geen rugzakken mee te brengen, maar we krijgen heel veel reacties dat het nu meer dan ooit belangrijk is om samen te komen, om solidair te zijn.’

Het gebeuren vangt om 14u aan met een gesprek – dit keer over “ondernemen in diversiteit en diversiteit in ondernemen” – in de Sint-Jacobskerk. Omheen de kerk komt er een Djemaa el Fna, verwijzend naar de beroemde markt van artiesten en verkopers in het Marokkaanse Marrakech met Gentse ondernemers met een migratie-achtergrond die er hun producten aanbieden. Traditioneel staat cultuur erg centraal in De Gentse Lente: een diverse groep artiesten zal dan ook in de loop van avond optreden bij Sint-Jacobs.

Hoe kijkt De Gentse Lente naar de terreur?

‘Bomaanslagen zijn, spijtig genoeg, een universeel gegeven geworden. We moeten daar als samenleving ook universeel op reageren.’

Mehdi Marechal: Er hebben bomaanslagen plaatsgevonden in Mali, Ivoorkust, Nigeria, Pakistan, Turkije, de VS, Europa,… het is, spijtig genoeg, een universeel gegeven geworden. We moeten daar dan ook universeel op reageren. Overal is er pijn en verdriet om dat soort gebeurtenissen. We moeten daar als samenleving als geheel op reageren, in plaats van te polariseren en dat te “culturaliseren” en de schuld aan bepaalde bevolkingsgroep te geven. Dat zal alleen maar tot meer pijn leiden. Dit is meer dan ooit een kantelmoment. We moeten als samenleving bijeen komen, over alle religies en levensbeschouwingen heen.

Wat is de boodschap van De Gentse Lente?

Mehdi Marechal: De Gentse Lente pleit voor een inclusieve samenleving. Mensen met een migratieachtergrond dragen permanent bij tot de samenleving. Zij komen niet alleen naar hier om te profiteren, zoals zo dikwijls wordt beweerd, maar ze brengen knowhow en bakken energie mee. Daarom laten we ondernemers aan het woord in het debat. En geven we muzikanten een podium die experimenteren met nieuwe vormen van muziek. Op een markt zullen diverse ondernemers hun producten of diensten aanbieden, gaande van Afrikaanse kapsalons tot Oost-Europese bakkers. We creëren een platform dat de diversiteit zichtbaar maakt. Dit is onze stad waar zij allemaal toe bijdragen. Laat ons dit erkennen.

Is Gent goed bezig, denkt u?

Mehdi Marechal: Er is ook in Gent ongetwijfeld discriminatie op de arbeidsmarkt. Schepen Resul Tapmaz probeert aan de weg te timmeren met zijn actieplan maar hij heeft als schepen ook niet alle instrumenten.

Kan hij in zijn eentje een praktijktest (die aftoetst of bedrijven discrimineren, jvd) invoeren?

‘Wij hebben het gevoel dat Vlaanderen teveel alle verantwoordelijkheid bij de individuen legt.’

Mehdi Marechal: Wellicht niet. Hij kan op het debat vertellen hoever ze in Gent staan met de strijd tegen discriminatie op de arbeidsmarkt. Ik denk dat Gent toch een andere toon aanslaat dan het wat eenzijdige Vlaamse integratiebeleid dat bijna lijkt te zeggen: eerst integreren en Nederlands leren en dan pas een job. Terwijl werk juist dé manier is om te integreren. Wij hebben het gevoel dat Vlaanderen teveel alle verantwoordelijkheid bij de individuen legt. Voor ons moet de overheid een stimulerende rol spelen en discriminatie tegengaan.

Hoe dan ook gaat het om een gezamenlijke inspanning waarin de zelforganisaties van migranten, de werkgevers, en stad Gent samen verantwoordelijkheid moet opnemen. Er zijn in elk geval heel wat ondernemers die vinden dat dit nodig is, die graag een divers werknemersbestand hebben omdat ze weten dat zo’n diverse ploeg ook een rijkdom aan inzichten en werkwijzen meebrengt.

De Amerikaanse socioloog Robert Putnam beaamt dat diversiteit vaak leidt tot meer innovatie en creativiteit, maar stelt tezelfdertijd vast dat het vertrouwen lager is in meer diverse samenlevingen.

Mehdi Marechal: Dat kan best zijn, maar welk besluit trek je daar uit? Ik denk dat de rol van werk en andere plaatsen waar groepen elkaar leren kennen daarin een positieve rol kan spelen. En ik blijf erbij dat de rol van de overheid in het bestrijden van racisme daarin doorslaggevend is.