“Grootste olieschoonmaak ooit” gestart, president geeft niet thuis

Negenhonderd maal de aanvaardbare waarde: dat is de hoeveelheid schadelijk benzeen in het drinkwater van het dorp Nisisioken Ogale in de Nigerdelta. Dat stelt een VN-rapport al in 2011. Vijf jaar later is het startschot gegeven om de natuur in het oosten van de delta stilaan weer te herstellen. ‘De restauratie van het milieu in Ogoniland zou de omvangrijkste en langdurigste oliezuiveringsmissie zijn die de wereld ooit heeft gezien’, stelt het rapport. Media nemen nu een titel van het bijhorend persbericht uit 2011 over: ‘Volledig herstel kan dertig jaar in beslag nemen.’

De vorige president Goodluck Jonathan had geen interesse in de clean-up, ook al kwam hij zelf uit de Nigerdelta. De mensen in de regio hebben al sinds vijftig jaar te kampen met de vervuiling. Onder Buhari is de schoonmaakoperatie begonnen, maar het is niet al goud wat blinkt.

‘Uiteindelijk zou de schoonmaak zich niet moeten beperken tot Ogoniland. De vervuiling treft de hele Nigerdelta.’

‘Uiteindelijk zou de schoonmaak zich niet moeten beperken tot Ogoniland. De vervuiling treft de hele Nigerdelta’, schrijft Jeanet van der Woude, medewerker programma bedrijfsleven en mensenrechten bij Amnesty International, in een blogpost. Een deel van de één miljard dollar gaat naar jobs voor de lokale jeugd: honderden ingenieurs zullen opgeleid worden en een paar duizend arbeiders krijgen werk. Daaruit zou een taskforce moeten ontstaan die ook andere delen van de Nigerdelta kan schoonmaken.

Buhari schittert door zijn afwezigheid

Wanneer President Muhamaddu Buhari op dinsdag bekendmaakte dat hij naar het zuiden zou reizen voor de start van het schoonmaakprogramma, kreeg hij kort daarna een doodsbedreiging van de rebellengroep Niger Delta Avengers (NDA). ‘Buhari maakt best zijn testament op voordat hij naar hier komt’, zei een militant van de groepering anoniem op Radio Biafra.

Enkele uren later besluit hij de reis op het laatste moment af te zeggen. Zijn personeel was al in de zuidelijke provinciehoofdstad Port Harcourt aangekomen. Buhari’s woordvoerder gaf geen verklaringvoor zijn afwezigheid.

Allicht zijn veiligheidsoverwegingen niet de reden: een hooggeplaatste bron bij de staatsveiligheid zei tegen de Daily Post: ‘Onze dienst had geen reden om President Buhari te verbieden de reis te maken.’ Uiteindelijk reisde vicepresident Yemi Osinbajo naar Ogoni om de starttoespraak van de president te leveren.

Historische misser

Het is een historische misser: één jaar nadat hij aan de macht kwam, zou Buhari voor het eerst de Nigerdelta bezoeken. Veel Zuiderlingen hekelen het feit dat Buhari al meer dan dertig staatsbezoeken achter de rug heeft, maar hun regio nog niet bezocht. In een analyse stelt de Nigeriaanse journalist Kennedy Emetulu: ‘Langzamerhand wekt Buhari de indruk dat hij overweldigd wordt door de taken die het presidentschap met zich meebrengt.’

De annulering van zijn reis speelt in de kaarten van de Niger Delta Avengers, die van de Nigerdelta een onafhankelijke staat willen maken. Voor de grotendeels christelijke bevolking van de Delta, die sowieso geen grote fan is van de president uit het islamitische noorden, is de annulering een verder bewijs dat hun regio het staatshoofd koud laat. Dat sterkt de ambitie van de Avengers om vanaf oktober een eigen staat te stichten, inclusief eigen munteenheid, paspoort en regering.