Haïtiaanse vrouwen leven in angst in Dominicaanse Republiek

Veel Dominicaanse vrouwen van Haïtiaanse afkomst leven in voortdurende angst voor uitwijzing. Bovendien voelen ze zich gediscrimineerd in een seksistische maatschappij. ‘Zelfs wie geldige papieren heeft, blijft uitgesloten van sociale programma’s.’

  • Alex Proimos (CC by 2.0) De grens tussen Haïti en de Dominicaanse republiek. Illegale migranten in de Dominicaanse Republiek gaan onmiddellijk aan de slag in de informele sector. Zelfs als ze papieren hebben, blijven Haïtiaans-Dominicaanse vrouwen uitgesloten van sociale programma's. Alex Proimos (CC by 2.0)

Little Haïti is een sloppenwijk in Santo Domingo, de hoofdstad van de Dominicaanse Republiek. De meeste verkopers in straatkraampjes, allemaal zwarte vrouwen, willen niet praten. ‘Ze vrezen dat ze het land uitgezet zullen worden’, fluistert een van hen.

Die angst is toegenomen sinds de laatste golf van uitwijzingen die kenmerkend is voor de complexe migratierelatie tussen de Dominicaanse Republiek en Haïti – het armste land van Latijns-Amerika met een zwarte bevolking. Beide landen delen het eiland Hispaniola.

Rechten van vrouwen geschonden

Volgens officiële cijfers hebben de Dominicaanse autoriteiten 15.754 Haïtiaanse immigranten zonder papieren uitgewezen tussen augustus 2015 en januari 2016. Tegelijk zijn er 113.320, onder hen 23.286 minderjarigen, vrijwillig teruggekeerd.

‘Dit proces treft vooral de vrouwen. Als de moeder geen papieren heeft, worden vraagtekens gezet bij de geldigheid van de documenten van haar kinderen. Moeders zijn dus rechtstreeks verantwoordelijk als de kinderen er niet in slagen om hun status te legaliseren’, verklaart Lilian Dolis, hoofd van de Dominicaans-Haïtiaanse vrouwenorganisatie Mudha.

‘Het volstaat niet voor Haïtiaanse migrantenvrouwen om met een Dominicaanse man te trouwen. Volgens de grondwet krijgen ze dan de nationaliteit van hun echtgenoot, maar dat recht wordt vaak geschonden’, aldus Dolis.

De laatste migratiecrisis barstte los in 2013, toen een grondwettelijk hof zich uitsprak over nieuwe vereisten voor het Dominicaanse burgerschap. Het verdict nam met terugwerkende kracht de Dominicaanse nationaliteit af van iedereen die geboren was na 1929 en niet minstens één ouder met Dominicaanse bloed had, zelfs als de geboorte van die ouder geregistreerd was bij de burgerlijke stand.

Tienduizenden Dominicanen van Haïtiaanse afkomst zaten plots in een wettelijk vacuüm of verloren hun nationaliteit, een situatie die door internationale organisaties als Human Right Watch aan de kaak werd gesteld.

Politie-intimidatie

De Dominicaanse regering reageerde met een bijzondere naturalisatiewet voor een beperkte periode, van mei 2014 tot februari 2015. Mensen die geboren waren tussen 1929 en 2007 met niet-geregistreerde ouders konden een aanvraag indienen. Slechts 8.755 mensen slaagden daarin.

Tegelijk implementeerde de overheid een nationaal regularisatieplan van juni 2014 tot juni 2015. In het kader van dit plan vroegen 288.466 illegalen van voornamelijk Haïtiaanse afkomst een woon- en werkvergunning aan. Slechts 10.000 kwamen daarvoor in aanmerking, en nauwelijks enkele honderden kregen daadwerkelijk een vergunning.

Sinds augustus doet de politie invallen. Immigranten zonder papieren worden naar kampen aan de grens gebracht, om naar Haïti te worden uitgewezen.

In dit land met 10,6 miljoen inwoners leeft 36 procent onder de armoedegrens, blijkt uit cijfers van de Wereldbank (2014).

‘De meeste Haïtiaanse vrouwen werken buitenshuis. Ze verkopen kledij of voedsel, zetten haarextensies, werken als huishoudelijke hulp en sommigen als prostituee. Veel van hen zijn “paleteras”: ze verkoop snoep of sigaretten op straat. Maar de politie neemt hun waren in beslag als ze geen papieren kunnen laten zien’, verklaart Antonia Abreu, die veertig jaar bloemen verkocht op de markt van Little Haïti.

De kleine buurt, niet ver van een drukke winkelstraat en in het midden van het toeristische hart van Santo Domingo, is verwaarloosd door het stadsbestuur. Niemand weet hoeveel mensen hier precies wonen. Toch kent de sloppenwijk geen criminaliteit, aldus bewoners en buitenstaanders.

De meeste mensen die iets kopen bij de kraampjes in Little Haïti, zijn Haïtiaanse immigranten die werken in omstandigheden die internationale rechtenorganisaties omschrijven als halve slavernij. Maar ook Dominicanen met een laag inkomen bezoeken de markt. In dit land met 10,6 miljoen inwoners leeft 36 procent onder de armoedegrens, blijkt uit cijfers van de Wereldbank (2014).

Diepgeworteld seksisme

‘Illegalen kunnen niet werken, studeren of een openbaar leven hebben’, verklaart Dolis. ‘Ze gaan onmiddellijk aan de slag in de informele sector. Zelfs als ze papieren hebben, blijven Haïtiaans-Dominicaanse vrouwen uitgesloten van sociale programma’s.’

Verschillende experts en studies stellen dat in de Dominicaanse Republiek, een land waar nog een diepgeworteld seksisme heerst, vrouwen van Haïtiaanse afkomst het slachtoffer zijn van uitsluiting op basis van racisme en gender.

Ze zijn onzichtbaar, verklaart Dolis. ‘We weten zelfs niet hoeveel Haïtiaans-Dominicaanse vrouwen er zijn. De officiële cijfers zijn onbetrouwbaar en de cijfers van de VN zijn verouderd.’

De vrouwenorganisatie Mudha stelt dat de Dominicaanse overheid nooit de rechten van vrouwen uit Haïti heeft erkend. ‘Ze spraken altijd over de braceros (migrantenarbeiders), nooit over de braceras: de vrouwen die met hun echtgenoot meekomen, of die hier zelf als migrantenarbeider willen werken’, hekelt Dolis.

Sinds het midden van de negentiende eeuw hebben Haïtianen als braceros gewerkt in de suikerrietindustrie die eeuwenlang de motor was van de Dominicaanse economie. Tegenwoordig werken ze veelal in de bouw, handel, industrie en horeca.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.