Hernieuwbare energie botst steeds vaker met mensenrechten

Met name bij de bouw van waterkrachtcentrales en windparken in ontwikkelingslanden botsen de belangen van overheden en bedrijven geregeld met die van de plaatselijke bevolking. Ook worden niet altijd de internationale standaarden gehanteerd voor inspraak door de lokale bevolking.

In een rapport voor investeerders wordt gesproken over landroof, intimidatie en geweld. BHRC constateert vooral problemen bij projecten in Zuidoost-Azië, Latijns-Amerika en Oost-Afrika. Zo werden bijvoorbeeld in Maleisië de landrechten van de inheemse bevolking geschonden.

In Mexico werd de ontwikkeling van het windpark Eólica del Sur in Oaxaca na 2012 al twee keer stilgelegd als gevolg van rechtszaken.

Reputatieschade

Projecten op het gebied van hernieuwbare energie kampen met conflicten over land, vertragingen door protesten, juridische strijd en het risico van reputatieschade voor investeerders.

‘Het is voor geen enkel bedrijf acceptabel om de impact op de rechten, veiligheid en het levensonderhoud van de lokale bevolking te negeren, en in de hernieuwbare energiesector is dat niet anders’, zegt Mary Robinson, voorzitter van de Mary Robinson Foundation, in het rapport.

In sommige gevallen werden projecten helemaal afgeblazen. Dat gebeurde bijvoorbeeld in januari 2016 met het Kinangop Wind Park in Kenia, dat een capaciteit van 61 megawatt zou krijgen. De plannen leidden tot conflicten over land en een rechtszaak. De investeerders, waaronder Norfund en Africa Infrastructure Investment Fund II, stelden uiteindelijk in een verklaring dat de kosten door de bezwaren te hoog waren opgelopen en dat de aandeelhouders zich terugtrokken. Die zouden naar verluidt 66 miljoen dollar in het project hebben geïnvesteerd.

Transitie

BHRC zegt dat het van groot belang is bij de transitie naar een CO2-arme economie wereldwijd de mensenrechten op alle terreinen te respecteren. Dat geldt niet alleen voor mensen die te maken krijgen met negatieve gevolgen van hernieuwbare energie in hun persoonlijk leven, ‘maar ook voor werknemers en gemeenschappen die te maken krijgen met de gevolgen van de sluiting van steenkool-, olie-, en gasprojecten.’

In de afgelopen 12 jaar vervijfvoudigden de investeringen in hernieuwbare energie wereldwijd, van 62 miljard dollar in 2004 tot 287 miljard in 2016.