Steeds meer milieuactivisten vermoord

Milieu-activisten lopen gevaar, dat werd duidelijk met de aanslag op De Merode in het Congolese Virungapark. Uit een rapport van Global Witness blijkt dat het om een groeiende trend gaat: tussen 2002 en 2013 werden meer dan 900 milieuactivisten om het leven gebracht. In 2012 stierven er maar liefst driemaal zoveel als in 2002. De overgrote meerderheid van de slachtoffers vielen in Zuid-Amerika en de daders blijven vrijwel altijd ongestraft. Slechts tien daders werden de afgelopen tien jaar veroordeeld, amper één procent van het totale aantal moorden.

  • © Wikimedia Commons KALX999 CC BY-SA 3.0 "Biodiversiteit is leven" © Wikimedia Commons KALX999 CC BY-SA 3.0

Jaar na jaar neemt het aantal dodelijke slachtoffers toe. 908 doden is de grimmige telling in het afgelopen decennium, waarvan 147 in 2012. De redenen zijn divers, maar volgens Global Witness zijn de overkoepelende trends duidelijk. Vele van de doden zijn activisten die actief de milieurechten beschermden, maar ook gewone mensen worden meer en meer de dupe van de globale economische expansie. Zij leefden in grondstofrijke gebieden en weigerden hun landen te verlaten.

Inheemse bevolkingen en kleine boeren zijn een gemakkelijk slachtoffer voor exploitatie. Ze weten vaak niet tot de bulldozers arriveren, dat hun gronden verkocht zijn. Niet toevallig valt het grootste aantal doden in Brazilië, gevolgd door Honduras en de Filipijnen. Meer dan 80 procent van de doden komen uit Latijns- en Centraal Amerika. De reden daarvoor is het Amazonewoud met zijn natuurlijke rijkdommen. In Brazilië vielen er tussen 2002 en 2013 maar liefst 448 doden, in Honduras en de Filipijnen respectievelijk 109 en 67.

Straffeloosheid

Het rapport vermeldt echter ook dat het zo goed als onmogelijk is om in te schatten hoeveel doden er jaarlijks in Afrika vallen. Dat grote continent wordt amper gemonitord, en het is niet haalbaar om de situatie van dichtbij op te volgen. De meeste moorden vinden plaats in afgelegen gebieden. De realiteit is dus wellicht nog grimmiger. Het gebrek aan kennis geeft vaak ook een vervormd beeld van de situatie.

Zo vielen er 2013 “maar” 95 doden, maar wordt dat aantal binnenkort wellicht naar boven bijgesteld, wanneer er meer gegevens beschikbaar zijn. Ook in Aziatische landen zoals Myanmar en West-Papua is het zo goed als onmogelijk om vaststellingen te doen.

De meeste moorden zijn het eindpunt van een lange weg die gekenmerkt gaat door intimidatie en geweld. De politieke wil om situaties te monitoren is echter bijzonder klein, en dat zet de deur open voor verdere escalatie van de conflicten. Zoals Isolete Wichinieski, Nationaal coördinator van de katholieke commissie voor grond conflicten (CPT) het stelt: ‘Straffeloosheid voedt het geweld.’

Maar zelfs grote naambekendheid helpt niet altijd. In mei 2011 kwamen twee Braziliaanse ecologisten met een hoog profiel om het leven. José Cláudio Ribeiro da Silva en Maria do Espírito Santo werden door twee gewapende mannen op een motor neergeschoten. De daders werden veroordeeld, maar de grootgrondbezitter die hen betaald zou hebben, werd vrijgesproken.

Juridische omkadering

Volgens Margaret Sekaggya, Speciale VN-rapporteur over de situatie van Mensenrechtenverdedigers, zijn de activisten vaak bijzonder kwetsbaar door hun gebrekkige juridische kennis. ‘Ze hebben maar beperkte kennis van hun rechten, weten niet hoe die te doen gelden, en beschikken niet over voldoende middelen of organisatorische capaciteit.’

Global Witness roept overheden wereldwijd dan ook op om de Aarhus Conventie te ondertekenen, die burgers het recht geeft om deel te nemen aan besluitvorming die het milieu aanbelangt. Ook bedrijven wordt aangemaand hun geweten te gebruiken, en niet langer te investeren in regio’s waar mensenrechtenschendingen schering en inslag zijn. De agrosector wordt als een van de hoofdschuldigen aangewezen.

Hoe dan ook zijn vele sectoren onvoldoende gereguleerd, en land grabbing blijft een fenomeen dat voor doden blijft zorgen. Zonder voldoende legale omkadering moeten de lokale inwoners wel voor zichzelf opkomen; vaak met dodelijke gevolgen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.