'Jeugdwerkloosheid zal blijven toenemen'

William Reese, ceo van de International Youth Foundation, noemt dat cijfer een grove onderschatting. ‘We hebben rapporten gezien die gewag maken van meer dan 74 miljoen werkloze jongeren, maar het echte cijfer ligt waarschijnlijk zes tot zeven keer hoger.’

‘De statistieken baseren zich op het aantal mensen dat naar werk zoekt. Wie niet zoekt, is technisch gesproken niet werkloos. Maar mensen in arme landen werken vaak onder hun niveau (underemployment) of krijgen te weinig betaald voor hun werk’, aldus Reese.

Trage groei

‘De economische groei is te traag om het aantal nieuwe banen te beïnvloeden.’

Terwijl de algemene werkloosheid stabiel blijft, zal de jeugdwerkloosheid nog toenemen in de komende jaren, zo voorspelt de ILO in haar WESO-rapport. Jongeren, vooral meisjes, worden nog altijd onevenredig hard getroffen door werkloosheid. Het cijfer van jeugdwerkloosheid voor 2014 lag bijna drie maal hoger dan dat van de algemene werkloosheid.

Volgens de Arbeidsorganisatie zal de werkloosheidsgraad in ontwikkelde landen geleidelijk afnemen, terwijl veel landen een aanzienlijke stijging van de jeugdwerkloosheid zullen doormaken.

Ekkehard Ernst, econoom bij de ILO, wijst de trage economische groei aan als oorzaak. ‘De groei is te traag om het aantal nieuwe banen te beïnvloeden. Economieën doen er veel langer over om te herstellen van een financiële crisis, dan bij een normale recessie het geval is.’ De globale groei is licht gestegen in de afgelopen twee jaar – van 2,2 naar 2,5 procent – maar ligt nog ver onder de 4 procent van voor de crisis.

Reese van de International Youth Foundation ziet nog een andere verklaring voor de stijgende jeugdwerkloosheid. Steeds meer jongeren volgen hoger onderwijs (zoals ook blijkt uit de cijfers van de ILO), maar ze leren niet de vaardigheden die relevant zijn voor de arbeidsmarkt.

‘Er zijn wel vacatures, maar bedrijven vinden geen geschikte personen. Scholen kijken niet naar wat bedrijven vandaag nodig hebben, ze onderrichten wat vijf jaar geleden interessant was voor bedrijven’, verklaart Reese.

Europa

De ILO ziet vooral in Europa problemen met jeugdwerkloosheid, waar Griekenland en Spanje percentages tot 52 procent laten optekenen. Ze denkt dat de jongerenwerkloosheid tussen 2014 en 2019 nog zal stijgen met hoogstens 8 procentpunten in delen van Europa, Zuid-Amerika en Afrika.

Volgens Reese moet onderwijs beter op maat worden gesneden van wat een moderne baan vereist, en moeten studenten aangemoedigd worden om zelf na te denken over de vraag wat de arbeidsmarkt van hen verwacht. ‘We willen dat jongeren een baan vinden en houden, stages bijvoorbeeld kunnen daarbij helpen.’

In 2014 waren er in de hele wereld 201 miljoen mensen zonder baan, 1,2 miljoen meer dan in 2013. Dat aantal zou tegen 2019 stijgen tot 212 miljoen. ‘De globale werkloosheidsgraad bedraagt ongeveer 6 procent en zal niet dalen op korte termijn’, verklaart Ernst.

Maar een stijging van de werkloosheid is volgens hem niet noodzakelijk tekenend voor een slecht economisch klimaat. ‘Stijgende werkloosheid in veel Aziatische landen, vooral in China en India, is een normaal onderdeel van ontwikkeling. Zo gaan slecht betaalde arbeiders op het platteland op zoek naar beter betaalde banen in de steden. En China is zo groot dat een hogere werkloosheidsgraad daar het mondiale cijfer beïnvloedt’, verklaart hij.

Sociale onrust

De ILO stelt dat sociale onrust en mogelijk geweld gelinkt zijn aan toenemende ongelijkheid en jeugdwerkloosheid.

Het WESO-rapport waarschuwt ook dat de inkomensongelijkheid toeneemt, terwijl de economische groei nauwelijks aantrekt. De rijkste 10 procent van de wereld zal 30 tot 40 procent van het totale inkomen in handen hebben, terwijl de armste 10 procent slechts 2 procent van de koek zal verdienen.

Een grotere inkomensongelijkheid kan grote gevolgen hebben voor alle facetten van het leven, van democratie en politiek tot sociale zaken, argumenteert Marjorie Wood van het Institute for Policy Studies. ‘In een ongelijke samenleving wordt de democratie gemakkelijker gecorrumpeerd, en zullen arbeiders sneller uitgebuit en misbruikt worden, terwijl het vangnet voor de armen of kwetsbaren kleiner wordt.’

De ILO stelt dat sociale onrust en mogelijk geweld gelinkt zijn aan toenemende ongelijkheid en jeugdwerkloosheid. De sociale onrust heeft gepiekt tijdens de financiële crisis en ligt wereldwijd momenteel 10 procent hoger dan voor de crisis.