Lage roebel treft ook Oezbeekse migranten

Sommige Oezbeekse migranten in Rusland zeggen al luidop dat ze overwegen terug te keren. Dat zou niet zonder gevolgen blijven voor hun verarmde thuisland. Volgens de Russische ambassadeur in Oezbekistan zijn er maar liefst 3 miljoen Oezbeekse werkmigranten in Rusland. Anderen schatten hun aantal dubbel zo hoog in.

Hun inkomsten in 2013 zouden grofweg een kwart van het Oezbeekse bruto binnenlands product bedragen. Kirgizië en Tadzjikistan zijn voor hun economie zelfs voor respectievelijk 30 en 50 procent afhankelijk van hun landgenoten in Rusland.

Uit cijfers van de Russische Centrale Bank blijkt dat de som geld die Oezbeken terugsturen 9 procent lager lag in het derde kwartaal van 2014, in vergelijking met dezelfde periode een jaar eerder. Analisten voorspellen dat de daling zal aanhouden.

De Russische zakenkrant Kommersant schreef dat het geld dat migranten terugsturen in oktober 35 procent lager lag dan in september. En dat was nog voor de roebel in vrije val raakte.

Dure verzekering

Door de westerse sancties, de lage olieprijs en de zwakte in het economisch systeem door vriendjespolitiek van president Poetin, heeft de Russische munt dit jaar ongeveer de helft van zijn waarde tegenover de dollar verloren. De meeste werkmigranten wisselen hun roebels om in dollars die ze naar het thuisfront opsturen, en voelen de daling in hun portemonnee.

‘Mijn loon bedroeg 18.000 roebel per maand. Enkele maanden geleden was dat nog 500 dollar, vandaag minder dan 300 dollar’, zegt Sherzod, een 29-jarige Oezbeek uit de Ferganavallei die in de Russische miljoenenstad Samara werkte. Hij keerde in november terug, waarschijnlijk voorgoed.

Niet enkel de scherp dalende lonen in Rusland zitten de werkmigranten dwars. Vanaf 1 januari moeten ze slagen voor een test die naar hun kennis van de Russische taal, geschiedenis en wetgeving peilt. Daarnaast moeten migranten voortaan een medisch onderzoek ondergaan en een dure ziektekostenverzekering nemen. Tot slot gaat de stad Moskou drie keer meer in rekening brengen voor een werkvergunning.

Burgers uit lidstaten van de Euraziatische Economische Unie, die ook op 1 januari in werking treedt, worden niet getroffen door de nieuwe wetgeving. De maatregelen zijn een stimulans (of pressiemiddel) voor landen als Tadzjikistan en Oezbekistan, met veel werkmigranten in Rusland, om toe te treden tot de Unie. Kirgizië wil begin 2015 lid te worden.

Volgens Sherzod zijn veel Oezbeken in Rusland in een impasse beland. Duizenden van hen willen wel naar huis terugkeren, maar hebben niet voldoende geld voor een retourticket. Anderen vrezen dat ze in hun geboortedorp met de nek aangekeken zullen worden.

Criminaliteit

Ondanks de economische onheilstijdingen uit Rusland wil de Oezbeekse regering nog altijd zaken doen met het Kremlin. Bij een bezoek aan Tasjkent op 10 december schold Poetin het leeuwendeel van de Oezbeekse schuld van in totaal 890 miljoen dollar kwijt.

De deal effent het pad voor nieuwe leningen uit Moskou, maar het blijft onduidelijk wat de Oezbeekse president Islam Karimov in ruil aan Poetin heeft beloofd.

De Oezbeekse autoriteiten en zakenmannen zeggen dat ze voorbereid zijn op de economische problemen en het grote aantal migranten dat zal terugkeren. ‘Oezbekistan is op dit moment één grote bouwwerf, dus als de werkmigranten terugkeren, zullen velen van hen in die sector werk vinden’, verklaart Nazirjan, een gewezen functionaris die nu een bouwbedrijf in de Ferganavallei runt.

Lang niet iedereen is er even gerust op. ‘De lokale autoriteiten en buurtcomités hebben de opdracht gekregen lijsten samen te stellen van werkmigranten die uit Rusland teruggekeerd zijn. De komst van deze migranten leidt doorgaans tot een toename in de criminaliteit’, legt een onderwijzer in de Ferghanavallei uit.