Macri belooft (opnieuw) Argentijnse economie nieuw leven in te blazen

‘2017 wordt een zeer goed jaar’, zei kabinetschef Marcos Peña, Macri’s belangrijkste medewerker, bij het begin van het jaar. ‘We gaan de vruchten plukken van een jaar hard werken. De economie, die jarenlang stagneerde, zit nu in een overgangsfase. De belangrijkste indicatoren staan goed.’

Hoogste inflatie in vijftien jaar

De analisten zijn het erover eens dat 2017 inderdaad een beter jaar wordt. Maar hun prognoses zijn een stuk voorzichtiger dan die van de regering. Ze benadrukken dat 2016 zo’n slecht jaar was dat 2017 alleen maar beter kan worden.

Bovendien blijven er structurele problemen, waarvan de oplossing nog veel tijd zal vergen.

‘Men onderschat de erfenis, of overschat de capaciteit om te veranderen. Het overkomt de regering en ook de meeste economische analisten.’

‘Men onderschat de erfenis, of overschat de capaciteit om te veranderen’, zegt econoom Claudio Zuchovicki. ‘Het overkomt de regering en het overkomt ook de meeste economische analisten.’

De centrumrechtse regering nam bijna alle economische maatregelen die ze bij haar verkiezing in december 2015 had beloofd.

Maar dertien maanden later tonen de cijfers dat de meeste van de 43 miljoen Argentijnen het slechter hebben.

De inflatie is met 40 procent gestegen en bevindt zich op het hoogste peil in vijftien jaar. De werknemers verloren koopkracht en bedrijven zagen de binnenlandse vraag krimpen.

De regering zegt nu dat ze in het eerste jaar een bitter medicijn moest toedienen om een verdere verslechtering van de economie tegen te gaan. De behandeling zal dit jaar vruchten afwerpen, belooft ze.

Geen grondige hervormingen

Na vier jaar van stagnatie onder de linkse, peronistische president Cristina Fernández (2007-2015) werd Macri gekozen als de man die Argentinië weer op het pad van economische groei zou krijgen.

Zijn recept is simpel: de economie verlossen van onnodige regels, de belasting op productie verlagen en de voorwaarden creëren om opnieuw toegang te krijgen tot internationale financiering.

‘Het grootste probleem van de Argentijnse economie is het begrotingstekort, zegt Zuchovicki. ‘Om dat te corrigeren zijn vele jaren nodig. Aangezien de sociale problemen groot zijn, heeft de overheid geen marge om de openbare uitgaven te verminderen.’

‘Ze heeft dus veel geld nodig om zich te financieren en kan het zware belastingsysteem, dat productie en banencreatie in de weg staat, niet veranderen. Het is zeer moeilijk om de grondige hervormingen door te voeren die nodig zijn.’

In 2016 bedroeg het begrotingstekort 4,6 procent van het bruto binnenlands product. Dit jaar wil de regering dit tekort verminderen, al was het maar met enkele tienden, ondanks de verkiezingen die er aankomen. In oktober worden de twee kamers van het Congres gedeeltelijk vernieuwd.

In een verkiezingsjaar gaan Argentijnse regeringen meestal voor economische expansie in de hoop hun kansen in het stemhokje te verbeteren.

De verkiezingen van dit jaar zullen bovendien aangeven of Macri in 2019 kans maakt om zichzelf op te volgen, of het land terugkeert naar de peronistische traditie.

32 procent leeft in armoede

Hoe groot de sociale problemen zijn in Argentinië, werd duidelijk in september. Toen maakte de overheid bekend dat 32 procent van de Argentijnen, ongeveer dertien miljoen mensen, in armoede leeft.

In de eerste vier maanden van Macri’s regering kwamen er 1,4 miljoen mensen in armoede bij, volgens het Observatorium voor Sociale Schuld.

Het was voor het eerst in drie jaar dat hierover een officieel cijfer werd vrijgegeven.

De regering van Fernández had de nationale dienst voor statistieken zo goed als lamgelegd, volgens haar critici een poging om de sociale en economische achteruitgang van het land te verbergen.

Volgens Macri is de vorige regering verantwoordelijk voor de zware armoedecijfers.

Maar een maand eerder becijferde het gerespecteerde Observatorium van de Sociale Schuld van de Katholieke Universiteit van Argentinië dat er in de eerste vier maanden van Macri’s regering 1,4 miljoen armen bijgekomen waren.

Dit blijkt een gevolg te zijn van de versnellende inflatie, voeding en basisproducten zijn almaar duurder.

Overleven

‘Soms denk ik dat men de mensen zover gaat krijgen dat ze aan het stelen slaan’, zegt de 54-jarige Norberto Flores, die overleeft op fooien die hij krijgt om op auto’s te passen bij de ingang van een tennisclub in een rijke wijk van de hoofdstad.

Hij woont in een sloppenwijk aan de rand van de stad, twee uur hiervandaan. ‘Ik kom net rond, mijn kinderen zijn al groot, ik moet ze niet meer onderhouden. Maar veel mensen in mijn wijk die van tijdelijk werk leven, verdienen almaar minder.’

Veel van deze mensen vallen buiten het officiële circuit, zijn niet gedekt door de sociale zekerheid, en niet beschermd door een vakbond. Daardoor zien ze hun inkomsten nog sneller teruglopen dan andere Argentijnen.

Nog verslechterd

‘De belasting op arbeid is belachelijk: 40 procent van wat de werknemer krijgt. Dat voedt de informele economie’, zegt minister van Financiën Nicolás Dujovne. Maar een recept om de belastingen te verlagen op een moment dat de overheid zoveel middelen vergt, heeft ook hij niet.

De Argentijnen met meer koopkracht hebben ook betere tijden gekend.

‘Ik kan de prijzen op mijn kaart niet even snel verhogen als het schoolgeld voor mijn kinderen en de garagehuur voor mijn auto stijgt.’

Marcelo Chiyik, eigenaar van een sushi-restaurant in Belgrano, een van de betere wijken in Buenos Aires, zegt dat het aantal klanten in de laatste twee jaar Fernández is gedaald en dat die nog niet zijn teruggekeerd.

‘Ik dacht dat het beter zou gaan met een andere regering maar het is nog verslechterd.

Het aantal klanten is min of meer gelijk gebleven, maar ik verlies door de inflatie aangezien ik de prijzen op mijn kaart niet even snel kan verhogen als het schoolgeld voor mijn kinderen en de garagehuur voor mijn auto stijgt.’

Recordoogst voor graan

Volgens econoom Felix Piacentini valt dit jaar ook goed nieuws te verwachten. Vooral de graanoogst, het belangrijkste exportproduct, zou in 2017 records breken.

‘Ongeacht het beleid, kan het zijn dat de Argentijnse economie in 2017 groeit met 2,5 of 3 procent.

Dat is belangrijk voor een land waar de landbouw 13 procent van het bbp uitmaakt en ruim de helft van de buitenlandse handel vertegenwoordigt.

Bovendien gaan analisten ervan uit dat de achteruitgang van de Braziliaanse economie stopt.

De helft van de industriële export van Argentinië is voor buurland Brazilië bestemd.

‘Ongeacht het beleid, kan het zijn dat de Argentijnse economie in 2017 groeit met 2,5 of 3 procent. Dat is vijf jaar lang niet gebeurd en zou dus goed nieuws zijn’, zegt Piacentini.