Menselijke ecologische voetafdruk stijgt alarmerend snel

Wetenschappers van de James Cook-universiteit (Australië) hebben het ecologische effect van de aanwezigheid van de mens op onze planeet opnieuw in kaart gebracht. Daarvoor hebben ze de data van de eerste studie om de ecologische voetafdruk te berekenen in 1993 vergeleken met de meest recente gegevens, uit 2009.

Volgens de onderzoekers was er in 71 procent van de gebieden sprake van een toename van de menselijke voetafdruk.

Vraatzuchtige mens

‘De gebieden met veel biodiversiteit zoals de tropische regenwouden zijn het hardst getroffen’, zegt Bill Laurance. ‘In totaal is 97 procent van de meest biodiverse gebieden op aarde veranderd doordat de mens erop ingreep’, zegt hij.

De wetenschappers ontdekten dat de druk op de omgeving wijdverspreid is. Enkel een paar heel afgelegen gebieden blijken de dans te ontspringen.

‘Mensen zijn de meest vraatzuchtige wezens die de aarde ooit heeft gekend. Met ons landgebruik, onze jacht en andere belastende activiteiten hebben we onmiddellijk impact op drie vierde van de oppervlakte van de aarde’, zegt Laurance.

Bevolkingsgroei 

De wetenschappers zien echter ook een lichtpunt. ‘Terwijl de voetafdruk met 9 procent toenam tussen 1993 en 2009, was de stijging niet zo groot als de bevolkingstoename, die met een kwart steeg, en de economische groei, die met meer dan 150 procent steeg in dezelfde periode.’

Volgens Laurance vertonen vooral rijke landen en landen die strenge maatregelen tegen corruptie ondernemen, tekenen van verbetering. ‘Industriële naties en landen met minder corruptie hebben meer inspanningen gedaan om de voetafdruk te verkleinen dan arme landen en landen met een zwak bestuur’, zegt hij. ‘De rijke landen hebben wel nog steeds een veel hogere voetafdruk per hoofd. Elk individu is daar nog steeds een veel grotere verbruiker dan een inwoner van een arm land.’

‘Ons eindbesluit is dat de bevolkingsgroei in Afrika en delen van Azië afgeremd moet worden en dat de inwoners in rijke landen minder moeten consumeren.’

De ecologische voetafdruk geeft weer hoeveel grond- en wateroppervlakte een bepaalde bevolkingsgroep gebruikt om te kunnen consumeren en de afvalproductie te kunnen verwerken.