Miljardairs worden rijker en vrouwen armer

In 2019 hadden de rijkste 2153 miljardairs samen meer rijkdom dan zestig procent van de wereldbevolking, zo’n 4,6 miljard mensen. De groeiende ongelijkheid treft vooral vrouwen in de onbetaalde zorgsector, kaart Oxfam aan in haar nieuwste ongelijkheidsrapport. Dat publiceerde het voorafgaand aan het World Economic Forum in Davos, de jaarlijkse top van politici, leiders en zakelijke elite.

‘Onze economie is seksistisch en buit vrouwen en meisjes uit, vooral arme en gemarginaliseerde vrouwen’, zegt Oxfam. Zo hebben de 22 rijkste mannen meer rijkdom dan alle vrouwen in Afrika samen en bezitten mannen wereldwijd de helft meer dan vrouwen. Dat blijkt uit cijfers van Global Wealth Databook 2019 van het Credit Suisse Research Insitute en Forbes’ Billionaires 2019.

Tot het heelal

Terwijl het aantal miljardairs de afgelopen tien jaar verdubbelde en hun vermogen per jaar toenam met 7,4 procent, leeft vandaag nog altijd bijna de helft van de wereldbevolking met minder dan vijf euro per dag. Oxfam: ‘De wereldwijde ongelijkheid blijft enorm.’

‘Als iedereen fysiek op zijn rijkdom zou zitten, uitgedrukt in briefjes van 100 dollar, belanden de meeste mensen op de grond. Iemand uit de middenklasse van een rijk land zou op een stapeltje geld kunnen zitten ter hoogte van een stoel. Maar ‘s werelds twee rijkste mannen zouden met hun stapel geld tot in het heelal raken’, schrijft Oxfam in het rapport.

BREAKING: The world’s billionaires have more wealth now than 4.6 billion people.

Now, more than ever we must #FightInequality to #BeatPoverty!

Our new inequality report is out today ahead of #WEF20.
https://t.co/YkHNgkTdDE
pic.twitter.com/TxHcc4okqv

— Oxfam International (@Oxfam) January 20, 2020

Onbetaalde en onzichtbare zorg

Vrouwen voeren driekwart van alle onbetaalde zorg uit, zoals koken, water halen, poetsen en kinderen of ouderen verzorgen. Wereldwijd verlenen ze elke dag 12,5 miljard uur onbetaald zorg aan anderen en zo houden vrouwen en meisjes gezinnen, samenlevingen en bedrijven draaiend. ‘Deze onzichtbare bijdrage aan onze wereldeconomie vertegenwoordigt minstens 10,8 biljoen. Tter illustratie: dat is 10.800.000.000.000 dollar per jaar.’

Omdat vooral vrouwen de verantwoordelijkheid voor zorg dragen, hebben ze minder tijd voor een opleiding, carrière of politieke participatie. Globaal gezien kunnen 42 procent van de vrouwen geen job uitoefenen omdat ze instaan voor alle zorgtaken, tegenover 6 procent van de mannen.

Oplossing

Ook in de betaalde zorgsector, waar opnieuw vooral vrouwen werken, zijn de lonen vaak laag en de uren onregelmatig. Toch groeit het belang van de zorgsector, want in 2030 zullen naar schatting 2,3 miljard mensen zorgbehoevend zijn. Dat zijn 200 miljoen mensen meer dan in 2015. ‘Daarom is er dringend nood aan een gendergelijke zorgsector met degelijke lonen’, vindt Oxfam.

Maaike Vanmeerhaeghe, Belgische beleidsmedewerkster ongelijkheid bij Oxfam-Solidariteit: ‘De overheid kan een sturende rol innemen door te werken met bewustzijncampagnes en door te investeren in publieke dienstverlening. Dat kan gaan van toegang tot water en elektriciteit tot gezondheidszorg, crèches en ouderenzorg.’ Zo kunnen openbare diensten de verantwoordelijkheid van de zorg overnemen van vrouwen.

Om die publieke diensten te financieren, moeten de allerrijksten en multinationals een belastingbijdrage betalen, vindt Oxfam. De organisatie berekende in het rapport dat een extra belasting van 0,5 procent op het vermogen van de allerrijksten de komende tien jaar kan zorgen voor 117 miljoen banen in onderwijs, gezondheid en ouderenzorg.

Schrap de norm

‘In het algemeen moeten we beginnen met de maatschappelijke normen in vraag te stellen’, zegt Vanmeerhaeghe. ‘Waarom gaan we ervan uit dat vrouwen sowieso beter geschikt zijn om bijvoorbeeld voor de kinderen te zorgen? Waarom zou de man beter buitenshuis gaan werken?’ Op die manier kunnen we de werklast tussen man en vrouw beter verdelen, zo vindt ze.

‘In een land als België staan we al deels stil bij die vastgeroeste patronen’, zegt Vanmeerhaeghe. Toch zien we vandaag nog een groot verschil tussen mannen en vrouwen. ‘Zo werkt 43 procent van de vrouwen deeltijds, vaak om daarnaast nog onbetaalde zorgtaken op te nemen. Terwijl dat bij mannen maar 11 procent is.’

‘Daarnaast besteden vrouwen bij ons op een weekdag gemiddeld een uur en twintig minuten meer aan onbetaalde zorg dan mannen. Bovendien wordt 67 procent van het ouderschapsverlof opgenomen door vrouwen, maar mannen zouden dat ook kunnen opnemen. Er hangt vandaag nog een stigma rond de man die minder gaat werken om meer huishoudelijk werk te doen. Daar moeten we van af.’